გულსატკენია, რომ ადამიანები უფრო და უფრო შეუწყნარებელნი და შეუბრალებელნი ხდებიან. ამის მიზეზი მრავალია: უმუშევრობა, უმცირესობის გამდიდრება და უმრავლესობის გაღარიბება, ზნეობის და კულტურის დაბალი დონე,

წარმართულ რომის იმპერიაში ქრისტიანობა სასტიკად იდევნებოდა. მას მონათა რელიგიას უწოდებდნენ, რადგან ქრისტეს მიმდევრების უმეტესობა დაბალ სოციალურ ფენას მიეკუთვნებოდა, მაგრამ ჯერ კიდევ მოციქულების დროს ქრისტიანები თვით ნერონის სასახლეშიც კი იყვნენ

დედამიწაზე არსებობს ისეთი ადგილები, სადაც ზეციური მადლი საოცრად ერწყმის ქმნილების სილამაზეს, ხოლო მიწიერ საბოძვართა სიმდიდრე უმაღლესი მოღვაწეობის სულთან არის შეზავებული.

V საუკუნეში საქსონელების შემოსევების გამო ბრიტანეთის კუნძულიდან მთელი ქრისტიანული თემები თავიანთი მღვდლებით და ბერებით ტოვებდნენ უელსს და მიცურავდნენ საფრანგეთის დასავლეთ სანაპიროსკენ.

პირველ საუკუნეებში მოციქულების მიერ დაარსებულ ეკლესიებს ეპისკოპოსები მართავდნენ. ეს ეკლესიები ყველა დამოუკიდებლად იმართებოდა ანუ ავტოკეფალიურნი იყვნენ.

1825 წლის 15(27) ნოემბერს სოფელ ბახვში, გურიის უკანასკნელი მთავრის მამია გურიელის კარის მოძღვრის, მაქსიმე ქიქოძისა და მარიამ დგებუაძის მრავალშვილიან ოჯახში ტყუპი ვაჟი დაიბადა. ეს გარემოება მშობლებს დიდად არ ესიამოვნათ.

თბილისის წმინდათა თავთა მოციქულთა პეტრესა და პავლეს სახელობის ტაძარში სტუმარი ჰყავდათ - მამა ზაქარია ფერაძე - საქართველოს საპატრიარქოს წარმომადგენელი კვიპროსსა და ხმელთაშუა ზღვისპირა ქვეყნებში.

20-30-იან წლებში ათიათასობით გადასახლებულიდან უმრავლესობამ იქ, შორეულ აღმოსავლეთში, ტანჯვით დალია სული. ბევრი მათგანის შესახებ ახლობლებმა არაფერი იცოდნენ, ზოგი ასწრებდა ერთი ან ორი წერილის მოწერას.

გიორგი ღუდუშაურს უდიდესი წვლილი მიუძღვის საქართველოში ტიხრული მინანქრის ხელოვნების აღორძინება-განვითარებაში. მისი ნამუშევრები გამოირჩევა უზადო გემოვნებითა და სიფაქიზით.

წარმართულ ფილოსოფიასა და კულტურაზე აღზრდილი იმპერატორი მარკუს ავრელიუსი სარწმუნოების ჭეშმარიტებაში ვერც ქრისტიანთა სიმტკიცემ და ვერც მათმა სათნოებამ, რომლის მოწმეც ხშირად იყო, ვერ დაარწმუნა.

ხევის წმინდა სალოცავებზე გვსურს მოგითხროთ. განსაცდელებით აღსავსეა, მაგრამ გაუტეხელი მთიელი კაცის წუთისოფელი. განა თავით თვისით ძალმოსილობენ მთიელნი, არამედ თავიანთი სალოცავების მადლით.

- მამაო, აუცილებელია, საღამოს ლოცვა მთელმა ოჯახმა ერთად წაიკითხოს?

ჭიათურისა და საჩხერის ეპარქიის შესახებ, მეუფე დანიელის კურთხევით, მეუფის მდივანს, იღუმენ ზოსიმეს (ყაველაშვილს) ვესაუბრეთ.

ჭიათურისა და საჩხერის ეპარქია დასავლეთ საქართველოს აღმოსავლეთით - ზემო იმერეთში, ისტორიული არგვეთის, იმავე მარგვეთის საერისთავოში მდებარეობს. იგი ჭიათურა-საჩხერის რაიონებსა და მათ მიმდებარე ტერიტორიას მოიცავს. ეს რეგიონი ჭიათურა-საჩხერის ეპარქიის შექმნამდე მარგვეთის ეპარქიას მიეკუთვნებოდა.

ვახუშტი ბაგრატიონი თავის ნაშრომში, "აღწერა სამეფოსა საქართველოსა", თბილისს სამ ნაწილად წარმოადგენს: "ტფილისი არს სამი ქალაქი - ტფილისი, კალა და ისანი". ვახუშტი ტფილისს სეიდაბადადაც მოიხსენიებს. XVII ს-ში შაჰ-აბას I-ის მემკვიდრეს, შაჰ-სეფის, ამ ადგილზე სეიდები დაუსახლებია.

პატრიარქზე ფიქრი რომ დავიწყე, უნებურად გამახსენდა იოანე საბანისძე, საქართველო წმინდანთა დედააო, რომ ამბობს. ფიქრი ფიქრს მიება და მეხსიერებაში ჩვენი დიდი მოღვაწენი ამოტივტივდა, რომლებმაც ნებით "მიდრიკეს საშუებელი" და თავი უფალსა და სამშობლოს მიუძღვნეს, რომელსაც ლოცვაც სჭირდებოდა და საქმეც.

სვეტიცხოველში, პატრიარქის ტახტის ახლოს, საკურთხევლის წინ, სამხრეთით, ქვის ტახტრევანია. მასზე დაბრძანდებოდა ხოლმე მეფე ქართველთა და პატრიარქთან ერთად აღავლენდა ლოცვას სამშობლოსთვის.

ერთხანს სულიერად დავმძიმდი, - იხსენებს საპატრიარქოს პრესცენტრის ხელმძღვანელის მოადგილე, გაზეთ "საპატრიარქოს უწყებანის" რედაქტორი ზურაბ ცხოვრებაძე, - თითქოს ლოცვაც მიჭირდა, მარხვის შენახვაც... მაშინ პატრიარქის კანცელარიის უფროსი ვიყავი.

გვესაუბრება საპატრიარქოს პრესცენტრის ხელმძღვანელი, წმინდა ანდრია პირველწოდებულის სახელობის ტაძრის (ლურჯი მონასტრის) წინამძღვარი დეკანოზი დავითი (შარაშენიძე).

25 დეკემბერი სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის ილია II-ის აღსაყდრების დღეა. ამ დღეს ერის სულიერ წინამძღოლს მეოხების განსაკუთრებული კადნიერება აქვს ღვთის წინაშე. ეს ის დღეა, როცა განგებამ მას დააკისრა ქართველი ერის ჯვრისმტვირთველობა.

წარმოიდგინეთ, რა იქნებოდა საქართველო ქრისტიანობის გარეშე. ვინ ვიქნებოდით ჩვენ და, საერთოდ, ვიქნებოდით თუ არა, კვართი უფლისა რომ არ ჩამოებრძანებინათ საქართველოში?!

* ლიბიისა და ეგვიპტის საზღვარზე, სკიტის უდაბნოში, მოღვაწეობდა ერთი მღვდელ-მონაზონი, როცა მსხვერპლს სწირავდა, სულიწმინდა მტრედის სახით წმინდა ტრაპეზზე გარდამოდიოდა.