- მამაო დავით, როგორ გაიხსენებდით პატრიარქთან პირველ შეხვედრას?
- პატრიარქს პირველად შევხვდი 1997 წელს, როდესაც მე წარმადგინეს როგორც პრესცენტრის ხელმძღვანელი. მაშინ უწმინდესს ვთხოვე, იქნებ სხვა ადამიანი შეგერჩიათ, რადგანაც ამ თანამდებობაზე გამიჭირდება, არც გამოცდილება მაქვს და არც ჟურნალისტური ჩვევები-მეთქი, მაგრამ დამამშვიდა - ის, რაც ადამიანისთვისაა შეუძლებელი, ღვთის მიერ შესაძლებელია, ღმერთი შეეწევა თქვენს უძლურებას და დაგეხმარებათ სიძნელეების გადალახვაშიო.
- უკვე სასულიერო პირი იყავით?
- კი, დიაკვნად ვიყავი ხელდასხმული.
- მერე, ალბათ, უკვე ხშირად გიხდებოდათ მასთან შეEხვედრა.
- დიახ. ეს იყო ერთ-ერთი ურთულესი პერიოდი ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. ამ დროს დაიწყო ე.წ. სქიზმატური მოძრაობები და შესაძლოა, იმ უდიდესი საფრთხის წინაშე აღმოჩენილიყო ჩვენი ეკლესია, რასაც განხეთქილება ჰქვია. ეს იმდენად მტკივნეული მოვლენაა, რომ მის განკურნებას საუკუნეები სჭირდება. ფაქტობრივად, გარდაუვალი იყო განხეთქილება, რომელსაც ადგილი აქვს ელადის ეკლესიაში, სადაც ოფიციალური სინოდის გარდა რამდენიმე პარალელური "სინოდი" არსებობს.
ეს რთული პერიოდი პატრიარქის თანადგომით, მისი ლოცვითი შეწევნით და მხარდაჭერით დაძლეულ იქნა და მადლობა ღმერთს, დღეს საქართველოს ეკლესია ერთიანი და განუყოფელია.
- უშუალო მითითებებსაც გაძლევდათ უწმინდესი?
- კი, ვცდილობდით, იმ ადამიანებთან ერთად, რომელთაგან ზოგი გარკვეულწილად დაბრკოლებული იყო, ზოგი კი მოწყვეტილი ეკლესიის წიაღს, გაგვერკვია ის სირთულეები, რომელთა წინაშეც ვიყავით ყველანი. ძალიან ხშირად მე მიწევდა მათთან ჩასვლა, საუბარი, დოკუმენტების მოხმობა და, ფაქტობრივად, გარდა იმისა, რომ ვმოქმედებდით უწმინდესის ლოცვა-კურთხევით, წასვლამდეც მითითებებს გვაძლევდა. გვარიგებდა, ვყოფილიყავით ლმობიერნი, სულგრძელნი, რადგანაც ამ დროს მთავარი იყო საკითხისადმი სიყვარულით მიდგომა. ეს ხდებოდა არა მხოლოდ სიტყვებით ან მშრალი კანონების მოხმობით, არამედ ზოგჯერ შეცდომების აღიარებით, ზოგჯერ სინათლის შეტანით ბუნდოვან საკითხებში. მისი ყოველი მითითება ძალიან მნიშვნელოვანი იყო.
- ხშირად არათუ დიდი წმინდა მამების, არამედ ჩვეულებრივი მოძღვრების მიერ სულიერი შვილებისთვის ნათქვამი წინასწარმეტყველურად ცხადდება. ცნობილია თუ არა ჩვენი პატრიარქის წინასწარმეტყველური გამონათქვამები ან პირადად თქვენთვის ხომ არ უთქვამს რაიმე, რაც შემდეგში მართლა მომხდარა?
- ამ სქიზმატურ მოძრაობასთან დაკავშირებით მას ჰქონდა ღვთისგან მინიშნება, რომ ეს გაუგებრობა, რაც აშკარად ბოროტის მანქანება იყო, დაიძლეოდა. მართლაც, მადლობა ღმერთს, ყველაფერი უმტკივნეულოდ დამთავრდა. გარდა ერთეული ადამიანებისა, ყველა სინანულით დაბრუნდა ეკლესიის წიაღში და გახდა მისი ერთობის წევრი.
- თქვენ უწმინდესთან ერთად მოგზაურობა გიწევთ ხოლმე. ამბობენ, ამ დროს ადამიანები უფრო სხვანაირები არიან, უფრო უახლოვდებიან ერთმანეთსო. რას გაიხსენებთ ამის შესახებ?
- ჩვენი პატრიარქი მოგზაურობის დროსაც ისეთივეა, როგორიც ყოველთვის. ერთი შემიძლია გავიხსენო: მე ვახლდი უწმინდესს ბრიუსელში, სადაც 11 სექტემბრის ცნობილი მოვლენების გამო სამი მონოთეისტური რელიგიის - ქრისტიანობის, იუდაიზმისა და ისლამის მაღალი სასულიერო წრის წარმომადგენლები შეხვდნენ ერთმანეთს. შეხვედრას 6 მართლმადიდებელი პატრიარქი ესწრებოდა. ეს იყო არა რელიგიური, არამედ პოლიტიკური ხასიათის შეხვედრა.
ყველა თბილად და განსაკუთრებული, ხაზგასმული პატივისცემით ხვდებოდა ჩვენს პატრიარქს. შემიძლია ვთქვა, რომ მას დიდ პატივს სცემენ არა მარტო საქართველოში ან არა მხოლოდ მართლმადიდებლურ სამყაროში, არამედ საერთაშორისო ასპარეზზე, სხვა რელიგიის წარმომადგენლებიც, ვისთანაც პერიოდულად უწევს შეხვედრები სხვადასხვა ვიზიტის დროს.
უწმინდესი ყოველთვის ძალიან კონცენტრირებულია ოფიციალური შეხვედრების დროს და ხშირად, ალბათ ესეც ღვთისგან არის, სწორედ იმ საკითხზე სვამს აქცენტს, რომელიც იმ დროს ყველაზე აუცილებელი და მნიშვნელოვანია.
- შეჩვეულები ვართ, რომ პატრიარქი სიმშვიდის განსახიერებაა. თუ გინახავთ გაბრაზებული?
- შეიძლება რაღაც საკითხების გამო მას ხშირად სტკენია გული, მაგრამ ამას ვერ დავარქმევთ სიბრაზეს; მე მის გაბრაზებას არასდროს შევსწრებივარ.
სხვათა შორის, პატრიარქი ძალიან ერიდება ადამიანზე ცუდის თქმას, თუმცა შეიძლება ვინმე კიდევაც იმსახურებდეს ამას. ამით ჩვენ მაგალითს გვაძლევს, როგორი თავშეკავებულები უნდა ვიყოთ სხვისი განსჯისას. არ მახსოვს, ვინმე ძალიან ნეგატიურად შეეფასებინოს.
- შენიშვნას რა სახით იძლევა?
- შენიშვნას, რა თქმა უნდა, იძლევა, მაგრამ ყოველთვის ცდილობს, ის სიყვარულით იყოს შეზავებული. მისი შენიშვნა ყოველთვის დამსახურებულია, ამის გამო გულში წყენა არასოდეს ჩაგვიდვია. ყველანი ვგრძნობთ, რომ იგი გაცილებით ლმობიერია, ვიდრე ჩვენ ვიმსახურებთ.
- თქვენ ერთ-ერთი იმ ადამიანთაგანი ხართ, ვისაც სამსახურებრივი მოვალეობის გამო ხშირად უწევს მის უწმინდესობასთან ყოფნა. რითი გამოირჩევა მასთან მუშაობა?
- საპატრიარქოს სტრუქტურების თანამშრომლებისთვის გაცილებით ადვილია, ვიყოთ იმ ადამიანის მორჩილებაში, რომელიც ჩვენი ხელმძღვანელია არა მხოლოდ იმიტომ, რომ იერარქიით მაღალ საფეხურზე დგას, არამედ ყველა მონაცემით, თვისებით, - ვგულისხმობ ქრისტიანულ სათნოებებს, - არის ჩვენზე უმეტესი და უპირატესი.
მაგალითია ჩვენთვის თუნდაც უწმინდესის განუკითხველობა, ლოცვითი თავდადება. ძნელად მოიძებნება საქართველოში მსგავსი მლოცველი ადამიანი. ეს არის მისი ყველაზე მნიშვნელოვანი თვისება იმიტომ, რომ მას ცრემლითა და სისხლით ლოცვა შეუძლია. სწორედ ამის წყალობაა, რომ ძალიან ხშირად საქართველოს ბეწვის ხიდზე გაუვლია. თუნდაც უახლოესი მოვლენები - "ვარდების რევოლუცია" გავიხსენოთ. დარწმუნებული ვარ, - და ასე მხოლოდ მე არ ვფიქრობ, - რომ არა პატრიარქის ასეთი თავდადებული ლოცვა, ეს დაპირისპირება ძალიან მძიმე შედეგებით დასრულდებოდა. უწმინდესის მოწოდებამ, რომ იარაღის გამოყენების შემთხვევაში ადამიანი ძმათა მკვლელის წყევლის ქვეშ მოხვდებოდა, სრულიად გამორიცხა მისი მოხმარება. არადა ერთი უბრალო გასროლაც კი შესაძლოა ძალიან მძიმე, ფატალური შედეგით დასრულებულიყო.
მარი აშუღაშვილი