წმინდა მაქსიმე დაიბადა 580 წელს ქალაქ კონსტანტინოპოლში. მისი მშობლები - იოანე და ანა, წარჩინებული და ღვთისმოშიში ადამიანები იყვნენ. განათლებას წმინდა მაქსიმე პირველად ოჯახში ეზიარა და მართლმორწმუნე მშობლების მცდელობით ღთისმოშიშებითა და სიყვარულით იზრდებოდა. თანატოლებთან ერთად თამაშის ნაცვლად, დროს წმინდა წერილის კითხვასა და უფლის მცნებების დაცვას უთმობდა.

ბიზანტიის იმპერატორ ჰერაკლესთვისაც გახდა ცნობილი მაქსიმეს სიბრძნისა და კეთილგონიერების შესახებ და მის მიმართ დიდი პატივისცემის გრძნობით განიმსჭვალა. იმპერატორმა ღვთივსათნო ცხოვრებისა და სიბრძნის გამო ნეტარი მაქსიმე სასახლეში მიიწვია და საპატიო თანამდებობა, მწიგნობართმთავრის პატივი უბოძა. მაქსიმე დათანხმდა ხელისუფალს და მისი პირველი მდივანი გახდა.

ბიზანტიის იმპერატორი ჰერაკლე და სპარსეთის მეფე ხოსრო II

სპარსეთის მეფე ხოსრო II-მ ჯერ კიდევ იმპერატორ ჰერაკლეს ტახტზე ასვლამდე გამოუცხადა ომი ბიზანტიის იმპერიას. ჰერაკლეს დროს დაიკავა მთელი პალესტინა, შეტევით აიღო იერუსალიმი, გაიტაცა უფლის პატიოსანი ჯვარი (614 წელს) და ტყვედ წაიყვანა პატრიარქი ზაქარია; დაიპყრო ეგვიპტე, ლიბია, თითქმის მთელი მცირე აზია... ხანგრძლივი ალყის შემდეგ დაიკავა ქალკედონი და გამარჯვებული ლაშქარი პირდაპირ კონსტანტინოპოლთან განალაგა.

დაპყრობილ მხარეებში მთელი ამ ხნის მანძილზე ხოსრო ქრისტიანებს დაუნდობლად დევნიდა და აწამებდა; იუდეველებმა, რომელთაც იგი მფარველობდა, ქრისტიანებისადმი სიძულვილი ამოანთხიეს და მხეცურად გაუსწორდნენ - ანტიოქიაში ისინი ცეცხლითა და მახვილით ამოწყვიტეს, იქამდე მივიდნენ, რომ პალესტინაში ჯერ ტყვეობიდან გამოისყიდეს ოთხმოცდაათი ათასამდე ქრისტიანი და შემდეგ წამებით დახოცეს. ანტიოქიის პატრიარქი ანასტასი კოცონზე დაწვეს... მაგრამ, როგორც ყოველი მძიმე განსაცდელის ჟამს, ამჯერადაც ბევრმა მორწმუნემ გამოავლინა გაუტეხლობის, ქრისტიანული თავგანწირვისა და გულმოწყალების მაგალითები.

იმხანად ყველა ტანჯულს მანუგეშებლად მოევლინა ალექსანდრიის პატრიარქი იოანე მოწყალე. მან თავშესაფარი მისცა დევნილებს, გამოისყიდა ტყვეები, თავად უვლიდა სნეულებსა და დაჭრილებს, უხვი შემწეობა გააგზავნა იერუსალიმში სპარსელთაგან დანგრეული ტაძრების აღსადგენად... წმინდა იოანემ მთელი ცხოვრება ღვთისა და მოყვასის სამსახურში გალია. პატრიარქად დადგინების დღიდან ყოველდღე უამრავ უპოვარს ურიგებდა შემწეობას. მტკიცედ სწამდა საღვთო გულმოწყალების, ამიტომაც არ ეშინოდა ეკლესიის ხაზინის დაცარიელებისა და უფალიც არ აკლებდა დახმარებას. როდესაც სპარსელები ალექსანდრიას დაეპატრონნენ, პატრიარქმა მშობლიურ კვიპროსს მიაშურა. გზაში ანგელოზმა აუწყა აღსასრულის მოახლოება: "მეუფე მეუფეთა გიხმობს თავისთან!" მწყემსთმთავარმაც სიხარულით მიიღო ეს სიტყვები და მშვიდად მიაბარა უფალს სული. მისი წმინდა ცხოვრება და უსაზღვრო გულმოწყალება ეკლესიამ არ დაივიწყა და პატრიარქ იოანე მოწყალის ხსენების დღედ 12 ნოემბერი დაადგინა.

ამასობაში იმპერია დაღუპვის პირამდე მივიდა - მისი ოლქების უმეტესობას სპარსელები დაეპატრონნენ, მეორე მხრიდან უტევდნენ ავართა ტომები, რომლებმაც დაარბიეს პანონია, თრაკია, იტალია და ახლა ემუქრებოდნენ კონსტანტინოპოლს, რომელიც შიმშილობდა, რადგან ეგვიპტიდან ხორბლის შემოტანა შეწყდა. ხაზინა დააცარიელა ხანგრძლივმა ომმა და ქვეყანას ძალა გამოაცალა შინააშლილობამ. ჰერაკლე სულიერად დაეცა, გადარჩენის იმედი გადაეწურა და გადაწყვიტა, აფრიკაში გახიზნულიყო, იმპერია კი მიეტოვებინა. ამ უღირს გადაწყვეტილებას წინ აღუდგა პატრიარქი. მან შეახსენა ჰერაკლეს თავისი, როგორც იმპერატორის, მოვალეობები და წმინდა სოფიას ეკლესიაში საზეიმოდ ჩამოართვა ფიცი - ეცხოვრა და მომკვდარიყო მათთან, ვინც უფალმა საპატრონოდ ჩააბარა მას. ხალხი მზად იყო ქვეყნის დასაცავად! პატრიარქისა და ერის ამგვარმა გაუტეხლობამ ჰერაკლეს სულის სიმხნევე შესძინა და თერთმეტწლიანი უღიმღამო მმართველობის შემდეგ იგი ხალხს მოევლინა გმირად, როგორსაც ცოტას თუ იცნობს ისტორია.

მან მოიკრიბა უკანასკნელი ძალები, გადავიდა მომხდურის სამფლობელოებში და იქ დაიწყო ბრძოლა; ერთიმეორის მიყოლებით მოიპოვა ბრწყინვალე გამარჯვებები, ექვს წელიწადში დაიბრუნა ყველა დაკარგული ოლქი და გაანადგურა სპარსელები. ასევე გადარეკა ავარები დუნაის გადაღმა და აღადგინა იმპერიის სახელოვნება. თავად ჰერაკლე ედგა სათავეში ლეგიონებს და რიგითი მეომარივით იბრძოდა. მხედრულ დიდებასთან ერთად იგი ტყვეებისადმი ლმობიერებამ, გამარჯვების შემდგომ ზომიერებისა და სიმშვიდის შენარჩუნების უნარმაც განადიდა.

ხოსრომ გაქცევით უშველა თავს; იგი მოკლეს მისივე აჯანყებული შვილის - კავადის ბრძანებით, რომელმაც ამის შემდეგ კაცი გაუგზავნა ჰერაკლეს და დაზავება სთხოვა. დაიდო ხელსაყრელი ზავი: სპარსელებმა დაუბრუნეს იმპერიას ეგვიპტე, ყველა წართმეული ტერიტორია და უდიდესი სიწმინდე - ცხოველმყოფელი ჯვარი. ჰერაკლე, როგორც ქვეყნის მხსნელი, სიხარულითა და ზეიმით მიიღო კონსტანტინოპოლის მოსახლეობამ.

დიოფიზიტობა და მონოფიზიტობა

სწორედ ამ დროს ქრისტიანულ ეკლესიაში აღმოცენდა მონოფიზიტური ერესი.

ქრისტე მაცხოვარი არის სრული ღმერთი და, იმავდროულად, სრული ადამიანი. როგორც ადამიანი, იგი იშვა მაშინ, როდესაც მისი დედის, მარიამისთვის, "აღივსნეს დღენი იგი შობისა მისისანი" (ლკ. 2,6); იგი თანდათანობით "აღორძინდებოდა და განმტკიცდებოდა სულითა" (ლკ. 2,40). როგორც მარიამის შვილი, ის დედასა და მის დამწინდველს "იყო დამორჩილებულ" (ლკ. 2,51). როგორც ადამიანი, მოინათლა იორდანეში იოანესგან, გადარჩენის შესახებ ქადაგებით შემოიარა ქალაქ-დაბები. აღდგომამდე არავინ დაეჭვებულა, რომ ის ადამიანია: მას შიოდა და სწყუროდა, სჭირდებოდა ძილი და დასვენება, გრძნობდა ტკივილსა და განიცდიდა ფიზიკურ ტანჯვას.

უფალი ცხოვრობდა ადამიანისათვის ჩვეული ფიზიკური და სულიერი ცხოვრებით. სულიერ ძალებს იძლიერებდა მარხვითა და ლოცვით. მისთვის უცხო არ იყო ადამიანური გრძნობები: სიხარული, მრისხანება თუ დარდი: იგი ყველას დასანახავად "აღშფოთდებოდა", წუხდა; ცრემლი მოერია, როდესაც ლაზარეს სიკვდილი შეიტყო. სახარება აღწერს უფლის უმძაფრესი სულიერი ბრძოლის სურათს გეთსიმანიის ბაღში, მისი დატყვევების წინა ღამეს: "შეწუხებულ არს სული ჩემი ვიდრე სიკუდილადმდე" (მთ. 26,38), - უთხრა უფალმა მოწაფეებს.

იესო ქრისტეს გონიერი, დინჯი ადამიანური ნება ყოველ მისეულ კაცობრივ მისწრაფებას მთლიანად უმორჩილებს მისსავე ღვთიურ ნებას. ეს გამაოგნებელი სიცხადით აისახა უფლის ვნებებში, რომელიც ჯერ კიდევ გეთსიმანიის ბაღში დაიწყო: "მამაო ჩემო, უკუეთუ შესაძლებელ არს, თანა-წარმხედინ ჩემგან სასუმელი ესე; ხოლო არა ვითარ მე მნებავს, არამედ ვითარცა შენ" (მთ. 26,39), "ხოლო ნუ ნებაი ჩემი, არამედ ნებაი შენი იყავნ!" (ლკ. 22,42).

მაცხოვრის ჭეშმარიტად სრული კაცობრივი ბუნების შესახებ საუბრობენ წმინდა მამები. კირილე ალექსანდრიელი: "თუ მიღებულ ბუნებას არ გააჩნდა ადამიანის გონება, მაშინ გამოდის, რომ ეშმაკს თავად ღმერთი შებრძოლებია და მასვე მოუპოვებია გამარჯვება. თუ ღმერთმა გაიმარჯვა, მაშინ მე, რომელსაც ამისთვის არაფერი გამიკეთებია, მისგან სარგებელს არც უნდა ველოდო: როგორ უნდა გავიხარო და ვიამაყო სხვისი ნადავლით"; კირილე იერუსალიმელი: "თუ განკაცება მოჩვენებითია, მაშინ გამოხსნაც ოცნება ყოფილა".

ამგვარადვე მსჯელობდნენ სხვანიც.

ეკლესია ყოველთვის მკაცრად იცავდა უფალ იესო ქრისტეს ორბუნებოვნების შესახებ სწორ სწავლებას, რადგანაც მისადმი რწმენას გადარჩენისთვის აუცილებელ პირობად მიიჩნევდა.

ამ საკითხის შესახებ მრავალგვარი ცდომილება არსებობდა - ისინი ორ ჯგუფად იყოფიან: ერთნი უარყოფენ ან აკნინებენ იესო ქრისტეს, როგორც ღმერთს, მეორენი კი - როგორც ადამიანს.

V საუკუნეში ქრისტიანულ ეკლესიაში გამოჩნდა ერესი, რომელიც მონოფიზიტობის სახელითაა ცნობილი. ეს იყო კონსტანტინოპოლელი არქიმანდრიტის, ევტიქის მწვალებლური სწავლება იესო ქრისტეს ბუნების შესახებ. მისი მტკიცებით, იესო ქრისტეში იყო ერთი ღვთაებრივი ბუნება და ერთი ნებისყოფა, ხოლო კაცის ბუნება და ნებისყოფა ჩანთქმული იყო ღვთაებრივ ბუნებაში. ამრიგად, მონოფიზიტობის თანახმად, ძე ღვთისა ორ ბუნებიანად (ღვთაებრივი და ადამიანური) შეიძლება ვაღიაროთ მხოლოდ მის განხორციელებამდე. განხორციელების შემდეგ ღვთაებრივმა ბუნებამ იმდენად შთანთქა ადამიანური, რომ ამ უკანასკნელმა თავისი სუბსტანცია მთლიანად დაკარგა. ამის შემდეგ ძე ღვთისა მხოლოდ ერთბუნებიანია. მონოფიზიტობასთან დაკავშირებით 451 წელს ქალკედონში მოიწვიეს IV საეკლესიო კრება. კრებაზე წაიკითხეს პაპ ლევის წერილი, რომელშიც ნათქვამი იყო, რომ "იესო ქრისტე არის ჭეშმარიტი ღმერთი და ჭეშმარიტი კაცი ცოდვის გარეშე. განხორციელებისას მას აქვს ერთი პირი და ორი ბუნება, შეერთებული მასში ერთპირად და შეურევნელად, განუყოფლად, განუყრელად და უქცეველად".

ქალკედონის კრებამ წერტილი დაუსვა მონოფიზიტობას და ზუსტად ჩამოაყალიბა უფალ იესო ქრისტეში ორი ბუნების შეერთების გვარობა და ამ შეერთების არსი საიდუმლოდ და ამოუხსნელად გამოაცხადა. ქალკედონის კრების განჩინება ამბობს: "წმინდა მამათა მიმდევარნი, ყველანი ერთხმად მივუთითებთ - აღიარებულ იქნას ერთი და იგივე ძე, უფალი იესო ქრისტე, როგორც სრული ღმერთი და სრული ადამიანი, ჭეშმარიტი ღმერთი და ჭეშმარიტი ადამიანი - იმავე სხეულისა და გონიერი სულისაგან. მამისა თანაარსი ღვთაებრივად და ჩვენი - კაცობრივად. ჩვენი მსგავსია ყველაფრით, გარდა ცოდვისა. იგი იშვა უწინარეს საუკუნეთა მამისაგან ღვთაებრივად, ხოლო ბოლო ჟამს ჩვენთვის და ჩვენი გადარჩენისთვის იშვა კაცობრივად ქალწულ ღვთისმშობელ მარიამისგან. ვაღიარებთ ერთსა და იმავე ქრისტეს, ძეს, უფალს, მხოლოდშობილს, რომელშიც ორი ბუნება შეიცნობა შეურევნელად, უცვლელად, განუყოფლად და განუშორებლად"...

უფალ იესო ქრისტეში ღვთიურ და ადამიანურ ბუნებათა შეერთების გვარობას ქალკედონის განჩინება ასე განმარტავს: "შეურევნელად, უცვლელად (ან გარდაუქმნელად)" - ქრისტეში ღვთაებრივი და კაცობრივი ბუნებანი არ ერწყმიან და არ ხდება მათი ურთიერთში გარდაქმნა.

"განუყოფელად და განუშორებლად" - ორი ბუნება შეერთებულია სამარადჟამოდ, მაგრამ ისინი არ ქმნიან ორ პირს, რომელნიც მხოლოდ ზნეობრივად არიან შეერთებულნი, როგორც ამას ნესტორი ასწავლიდა: არამედ განუყოფელნი არიან ჩასახვის მომენტიდან (ჯერ ადამიანი კი არ შეიქმნა და შემდგომ შეუერთდა მას ღმერთი, არა - ღმერთი-სიტყვა დაემკვიდრა ქალწულ მარიამის წიაღში და შეისხა განსულიერებული კაცობრივი ხორცი); განუყოფელნი არიან ჯვარცმული მაცხოვრის ტანჯვისა და სიკვდილის, აღდგომისა და ამაღლების დროს და ასე დარჩებიან უკუნითი უკუნისამდე. განღმრთობილი ხორცით მოვა უფალი იესო ქრისტე თავისი მეორედ მოსვლის ჟამს.

ქრისტიანობაში ქალკედონის კრებაზე მიღებული განჩინების მომხრეებს, ანუ მათ, ვისაც იესო ქრისტეს ორბუნებიანობა სწამთ, დიოფიზიტები ეწოდებათ. მართლმადიდებლები დიოფიზიტები ვართ.

გაგრძელება იხილეთ შემდეგ გვერდზე»

წმინდა მაქსიმე აღმსარებელთან დაკავშირებით ასევე შეგიძლიათ წაიკითხოთ სხვა სტატიები - გადადით ლინკზე»»

12345678

>