ერთხელ, როცა წმინდა პანტელეიმონის წყალობით თვალახელილი ბრმა ქალაქში მიდიოდა, ის დაინახეს სხვა ექიმებმა და თავისთვის თქვეს:

- ეს ის ბრმა არ იყო, რომელიც ჩვენთან სამკურნალოდ მოვიდა და ვერაფერი ვუშველეთ? აბა, ახლა როგორ ხედავს? ვინ და რა საშუალებით განკურნა და თვალი აუხილა?

ჰკითხეს კაცს, თვალი როგორ აგეხილაო, კაცმა არ დამალა, რომ მისი მკურნალი ექიმი პანტელეიმონია. მათ იცოდნენ, რომ იგი ევფროსინეს მოწაფე იყო და თქვეს:

- უდიდესი მასწავლებლის უდიდესი მოწაფე.

მათ არ იცოდნენ, რომ პანტელეიმონის მიერ ქრისტეს ძალა მოქმედებდა და ვერ ხვდებოდნენ, ისე აღიარეს ჭეშმარიტება, რამეთუ პანტელეიმონი - უდიდესი მოწაფე გახლდათ უდიდესი მასწავლებლის, იესო ქრისტესი.

თუმცა მათ ბაგეებით ფარისევლურად შეაქეს წმინდანი, ამასობაში გულში გაჩენილი შურით მზაკვრობა განიზრახეს და მის მიმართ რაიმე ბრალდებას ეძებდენ, რათა დაეღუპათ. მათ შენიშნეს, რომ ის საპყრობილეებში დადიოდა და ქრისტესთვის მოწამეებს წყლულებს განუკურნებდა და ჯალათ მაქსიმიანეს განუცხადეს:

- მეფეო, ჭაბუკი, რომელსაც სამკურნალო ხელოვნების შესწავლა უბრძანე, რათა შემდეგ სამეფო კარზე გყოლოდა, არად ჩააგდო შენი მისადმი აშკარა კეთილგანწყობა, შემოივლის საპყრობილეებს, კურნავს პატიმრებს, მათთან ლანძღავს ჩვენს ღმერთებს, ესაუბრება და ბოროტი ბრძნობით თავისკენ გადაჰყავს ისინი. შენ თუ იმას არ მოკლავ, ცოტა ხანში დიდ შფოთს შეგამთხვევს, და დაინახავ, რომ მისი მაცდუნებელი სწავლების წყალობით ბევრი ღმერთებს განუდგება. იმ სამკურნალო ხელოვნებას, რომლითაც პანტოლეონი ხალხს განკურნებს, მიაწერს არა ესკულაპეს, ანდა სხვა რომელიმე ღმერთს, არამედ ვინმე ქრისტეს, და ვისაც ის განკურნავს, ამ ქრისტეს იწამებენ ხოლმე.

ასე ცდილობდნენ მეფის დაყოლიებას ცილისმწამებლები, ევედრებოდნენ, ებრძანებინა მოეყვანათ ის ბრმა კაცი, რომელიც პანტოლეონმა განკურნა და დარწმუნდებოდა მათი სიტყვების ჭეშმარიტებაში. მეფის ბრძანებით, სასწრაფოდ მოძებნეს თვალახელილი ბრმა და მასთან მიიყვანეს. მეფემ კაცს ჰკითხა:

- მითხარი, კაცო, პანტოლეონმა როგორ აგიხილა თვალები?

მან უპასუხა:

- ქრისტეს სახელს მოუხმო, თვალებზე შემეხო და მაშინვე ამეხილა.

- შენ კი რას ფიქრობ, მიმართა მას მეფემ, - ქრისტემ განგკურნა თუ ღმერთებმა.

- მეფეო! - უპასუხა მან, - ექიმებმა, რომლებიც შენ გარშემო არიან, დიდი ხნის მანძილზე ბევრი შრომა გასწიეს ჩემს განსაკურნად, მათ მთელი ჩემი ქონება წაიღეს და არათუ განმკურნეს, არამედ ის მცირეოდენი თვალისჩინიც წამართვეს, რომელიც შემომრჩენოდა და საბოლოოდ დამაბრმავეს. პანტელეიმონმა კი მხოლოდ ქრისტეს სახელის მოხმობით თვალი ამიხილა. ახლა კი შენ განსაჯე, მეფეო რომელია უკეთესი და ნამდვილი ექიმი: ესკულაპე და სხვა ღმერთები, რომელთაც დიდი ხნის მანძილზე მოუხმობდნენ და არაფერში დამეხმარნენ, თუ ქრისტე, რომელსაც ერთხელ მოუხმო პანტელეიმონმა და მაშინვე განმკურნა.

მეფემ არ იცოდა, რა ეპასუხა, მაგრამ როგორც სჩვევია ყველა ჯალათს, კაცის კერპთაყვანისცემისკენ მიდრეკა სცადა:

- სისულელეს ნუ ამბობ, კაცო და ნუ გაიხსენებ ქრისტეს, აშკარაა, რომ ღმერთებმა დაგიბრუნეს თვალისჩინი.

განკურნებულმა კაცმა ყური არ უგდო მაქსიმიანეს მეფობას და არც ჯალათის მუქარის შეეშინდა და უფრო მეტი კადნიერებით მიმართა მას, ვიდრე სახარებისეულმა ბრმამ (იოანე 9,27), როცა ის ფარისევლების წინაშე წარადგინეს დასაკითხად:

- სისულელეს შენ თვითონ ამბობ, მეფეო! შენს ბრმა ღმერთებს სინათლის მიმცემლებს ეძახი და შენც, მათ მიმსგავსებულს, ჭეშმარიტების დანახვა არ გსურს.

განრისხებულმა მეფემ სასწრაფოდ მისი მახვილით მოკვლა ბრძანა და იესო ქრისტეს კეთილ აღმსარებელს თავი მოჰკვეთეს, იგი წარვიდა, რათა ბრწყინვალე ნათელში, პირისპირ ეხილა ის, ვისი სახელიც მიწაზე აღიარა, დაუბრუნა რა თვალისჩინი. წმინდა პანტელეიმონმა მისი ცხედარი მკვლელებისგან გამოისყიდა და თავისი მამის გვერდით დაკრძალა.

ამის მერე მეფემ თავისთან მოუხმო პანტოლეონს. ვიდრე მეომრებს წმინდანი მეფესთან მიჰყავდათ, იგი წმინდა დავითის ფსალმუნს გალობდა: "ღმერთო, ქებასა ჩემსა ნუ დაიდუმებ; რამეთუ პირი ცოდვილისა და პირი მზაკვარისა ჩემ ზედა აეღო, იტყოდეს ჩემთჳს ენითა ზაკულითა" (ფს.108, 1-2). ასე წარდგა ის ხორცით მიწიერი მეფისა და სულით ზეციური მეუფის წინაშე.

მეფე მაქსიმიანე მას მშვიდად შეხვდა და მოჩვენებითი თავმდაბლობით დარწმუნება დაუწყო:

- კარგი ამბები ვერ გავიგე შენზე პანტოლეონ; მეუბნებიან, რომ ყველგან შეურაცხყოფ და ამდაბლებ ესკულაპეს და სხვა ღმერთებს, ქრისტეს კი, რომელიც ბოროტი სიკვდილით მოკვდა, განადიდებ, მისი იმედი გაქვს და მას ეძახი ღმერთს. შენთვის მგონი, ცნობილია, რამხელა ყურადღება მოგაპყარი და რაოდენ დიდი წყალობა გამოვიჩინე შენზე, ჩემს სამეფო კარზე მიგიღე და შენს მასწავლებელ ევფროსინეს ვუბრძანე, სასწრაფოდ გასწავლოს სამკურნალო ხელოვნება, რათა მერე მუდმივად ჩემთან იყო; შენ კი ეს ყველაფერი არად ჩააგდე და ჩემს მტრებს მიემხრე. თუმცა მე არ მინდა მჯეროდეს იმისა, რასაც შენზე ამბობენ; რადგან ადამიანები ბევრი უსამართლობის თქმას მიეჩვივნენ. აი, რატომ მოგიხმე შენ, რათა სიმართლე მითხრა საკუთარ თავზე და ამხილო შურიანი ხალხის ცილისწამება: ყველას თვალწინ წესისამებრ მსხვერპლი შესწირე დიდ ღმერთებს.

წმინდანმა უპასუხა:

- მეფეო, საქმით უფრო მეტად უნდა ვაჩვენოთ რწმენა ვიდრე სიტყვებით! ვინაიდან ჭეშმარიტება უფრო საქმეთაგან შეიცნობა ვიდრე სიტყვებით. ამგვარად, დაუჯერე ჩემზე მონათხრობს. დიახ, მე უარვყავი ესკულაპე და თქვენი სხვა ღმერთები და განვადიდებ ქრისტეს, რადგან მის საქმეთაგან შევიცანი, რომ ის არის ერთადერთი ჭეშმარიტი ღმერთი. აი, მისმინე, მოკლედ გეტყვი ქრისტეს საქმეებს: მან შექმნა ზეცა, გაამყარა მიწა, მკვდრები აღადგინა, ბრმებს მხედველობა დაუბრუნა, კეთროვანნი განწმინდა, ერთი სიტყვით, საწოლიდან ფეხზე აღადგინა განრღვეული. არ ვიცი, მსგავსი რამე თუ გააკეთეს თქვენგან პატივცემულმა ღმერთებმა, ანდა კი შეუძლიათ რამის გაკეთება? თუ გსურს შეიცნო ქრისტეს ყოვლისშემძლე ძალა, მის მოქმედებას ახლავე საქმით იხილავ. უბრძანე, მოიყვანონ ლოგინს მიჯაჭვული, სიკვდილის პირას მისული ადამიანი, რომლის განკურნების იმედი ექიმებმა დაკარგეს. დაე, მოიყვანონ თქვენი მისნები და მათ მოუხმონ თავიანთ ღმერთებს, მე კი ჩემს ღმერთს მოვუწოდებ - და რომელი ღმერთიც განკურნავს ავადმყოფს, დაე, ის ვაღიაროთ ერთ ჭეშმარიტ ღმერთად, ხოლო დანარჩენები კი უარვყოთ.

მეფეს მოეწონა წმინდანის რჩევა და ბრძანა, ასეთი ავადმყოფი მოეძებნათ.

და აი, საწოლით მოიყვანეს ადამიანი, რომელიც მრავალი წლის მანძილზე დამბლადაცემული იყო, სხეულის ვერცერთ ასოს ვერ ამოძრავებდა და ხესავით უგრძნობლად იწვა. მოვიდნენ მისნებიც, რომლებიც კერპებსაც ემსახურებოდნენ და სამკურნალო ხელოვნებაშიც იყვნენ გამოცდილნი. მათ წმინდანს შესთავაზეს, რომ თავიდან მას მოეხმო ქრისტესთვის.

წმინდანმა უარი უთხრა:

- თუ მე ჩემს ღმერთს მოვუხმობ და ის განკურნავს ამ განრღვეულს, მაშინ თქვენი ღმერთები ვიღას განკურნავენ? მაშინ ჯერ თქვენ მოუწოდეთ თქვენს ღმერთებს და თუ ისინი განკურნავენ ამ კაცს, მაშინ ჩემს ღმერთს რატომღა მოვუხმობ?

მართლაც, მისნებმა მოუხმეს თავიანთ ღმერთებს: ერთმა - ესკულაპეს, მეორემ - ზევსს, მესამემ - დიანას, სხვებმა - სხვა ეშმაკებს, მაგრამ ამაოდ, წარუმატებლად, დიდხანს წარმოთქვამდნენ თავიანთ ლოცვებს. წმინდანი უცქერდა მათ ამაო ძალისხმევას და იცინოდა. მოცინარი რომ დაინახა, მაქსიმიანემ უთხრა:

- პანტოლეონ, თუ შეგიძლია, მოუხმე შენს ღმერთს და ეს კაცი გამოაჯანმრთელე.

- დაე, მას მისნები მოსცილდნენ, - თქვა წმინდანმა.

მისნები გავიდნენ.

მაშინ წმინდანი მიუახლოვდა საწოლს, თვალები ზეცაში აღაპყრო და ეს ლოცვა წარმოთქვა:

- "უფალო, ისმინე ლოცვისა ჩემისა, და ღაღადებაჲ ჩემი შენდა შევედინ. ნუ გარემიიქცევ პირსა შენსა ჩემგან; რომელსა დღესა მჭირდეს მე, მოყავ ჩემდა ყური შენი; და რომელსა დღესა გხადოდი შენ, მსწრაფლ შეგესემინ ჩემი" (ფსალმ. 101:2-3); და გამოუჩინე შენი ყოვლისშემძლე ძალა, მათ ვინც არ გიცნობს, რამეთუ ყოველივე ძალგიძს, მეუფეო ძალთაო!

წმინდანმა ეს ლოცვა წარმოთქვა, განრღვეულს ხელი ხელზე მოჰკიდა და უთხრა:

- უფლის, იესო ქრისტეს სახელით ადექი და გამოჯანმრთელდი!

განრღვეული მაშინვე წამოდგა, მთელ სხეულში იგრძნო ძალა და უხაროდა, რომ დადიოდა. მან საწოლი აიღო და შინ დაბრუნდა.

გაგრძელება იხილეთ შემდეგ გვერდზე