გრიგოლი: - გიამბობ ერთი დედაკაცის ამბავს, რომელიც ჭკუაზე შეირყა. დილიდან საღამომდე ტყე-ველად დაეხეტებოდა და დაქანცული იქვე ისვენებდა. ერთ დღეს, ბევრი ხეტიალის შემდეგ, ნეტარი ბენედიქტეს მღვიმეში შევიდა და დარჩა. დილით კი სრულიად ჯანმრთელი გონებით გამოვიდა იქიდან, თითქოს შეპყრობილი არასოდეს ყოფილიყო. ამ ამბის შემდეგ ქალს ჯანმრთელობა აღარ შერყევია.

პეტრე: - რატომ ხდება, რომ წმინდა მოწამეთაგან სასწაულები უფრო მათი დანატოვარი ნივთებით აღესრულება და იქ, სადაც მათი წმინდა სხეული არ ასვენია?

გრიგოლი: - სადაც წმინდა მოწამეები თავიანთი სხეულებით წვანან, უეჭველია, იქ დიდი სასწაულების მოხდენა შეუძლიათ. ასეც არის, მაგრამ რადგან გონებით უძლურები შეიძლება შეეჭვდნენ, თუ რამდენად შეუძლიათ მოწამეებს შეისმინონ მორწმუნეთა ვედრება თავიანთი ცხედრებისგან მოშორებით, ამიტომ აუცილებელია, მოწამეებმა უფრო მეტი სასწაული მოახდინონ იქ, სადაც გონებით უძლურთ ეეჭვებათ მათი ყოფნა. ხოლო ვისი გონებაც ღმერთში არის განმტკიცებული, უფრო იმსახურებენ კეთილმყოფელობას თავიანთი რწმენის გამო, რადგან სრულიად დარწმუნებულნი არიან, რომ, მართალია, მათთან ახლოს არ არის მოწამეთა ნეშტნი, მაგრამ ისინი მზად არიან, მვედრებელთა ლოცვა შეისმინონ. ამიტომაც თვითონ ჭეშმარიტებამ, მოწაფეთა რწმენა რომ განემრავლებინა, უთხრა; "უკეთუ მე არა წარვიდე, ნუგეშინისმცემელი იგი არა მოვიდეს თქვენდა" (იოანე 16). თუ ცნობილია, რომ სულიწმინდა ყოველთვის მამისგან გამოდის და ძეზე განისვენებს, მაშინ რატომ ამბობს ძე, ის წავა იმისთვის, რომ სულიწმინდა მოვიდეს, რომელიც არასოდეს განეშორება ძისგან? მოწაფეებს, უფლის ხორცით მხედველთ, სწყუროდათ მისთვის ყოველთვის ეყურებინათ ხორციელი თვალებით, მაშინ სამართლიანად უთხრა მათ: "უკუეთუ მე არა წარვიდე, ნუგეშინისმცემელი იგი არა მოვიდეს". ნათლადაა თქმული, თუ მე სხეულს არ დავმალავ, ვერ გაჩვენებთ, როგორი უნდა იყოს სიყვარული სულისა მიმართ და თუ არ შეწყვეტთ მიყუროთ მხოლოდ ხორციელი თვალებით, ვერასოდეს ისწავლით, როგორ უნდა გიყვარდეთ სულიერადო.

პეტრე: - გეთანხმები ყველაფერში, რასაც ამბობ.

გრიგოლი: - მოდი, მცირე ხნით შევწყვეტ საუბარს, რათა მდუმარებაში მოვიკრიბო ძალნი სხვა მამათა მიერ მოხდენილ სასწაულებზე მოსათხრობად.

ყურადღება მივაპყარ უახლოეს ხანებში მცხოვრებ მამებს, თითქოს სრულიად დავივიწყე სხვა, ადრე მცხოვრები სახელგანთქმული წმინდანების ღვაწლი. დავიწყე მოყოლა წმინდა პავლინე პოლანელი ეპისკოპოსის სასწაულისა, იმ მამისა, რომელიც თავისი სათნოებით აღემატა ბევრ წმინდანს.

მძვინვარე ველურების თავდასხმებმა გააუკაცურა იტალიის პროვინცია კამპანია, მრავალი მცხოვრები აფრიკაში წაიყვანეს, ღვთის მონა პავლინე უხვად ურიგებდა თავის საეპისკოპოსო ქონებას გლახაკებს და ტყვეთა გამოსახსნელად ხარჯავდა. ერთხელ, არაფერი დარჩა გაჭირვებულთათვის გასაცემი, რომ ქვრივი დედაკაცი ეახლა და შესჩივლა, - ვანდალთა მეფის სიძემ ჩემი ვაჟი ტყვედ წაიყვანა, იქნებ შვილის გამოსასყიდი ფული მომცეო. ღვთის კაცმა შინ დაიწყო ძებნა - იქნებ რამე ფასეული ვნახოო, მაგრამ საკუთარი თავის გარდა, აღარაფერი ებადა. უთხრა დედაკაცს: "მე აღარაფერი მაქვს მოსაცემი. მაგრამ მიმიყვანე იმ კაცთან და უთხარი, რომ შენი საკუთარი მონა ვარ და შვილის სანაცვლოდ დამიტოვოსო". დედაკაცმა ეს სიტყვები უფრო დაცინვად მიიღო, ვიდრე ნუგეშისცემად. მაგრამ პავლინემ, როგორც მჭევრმეტყველებაში გაწაფულმა და საერო მეცნიერებაშიც განათლებულმა, მალევე დაარწმუნა ნათქვამის ჭეშმარიტებაში და დედაკაცი მისი სიტყვისამებრ მოიქცა.

გაუდგნენ აფრიკის გზას. დედაკაცი შეხვდა ვანდალთა მეფის სიძეს. ჯერ სთხოვა შვილის დაბრუნება, უარი რომ მიიღო, მონა შესთავაზა. შეხედა მოხუცებულ პავლინეს ბარბაროსმა და ჰკითხა, - რაიმე ხელობა თუ იციო. ბაღის მოვლა შემიძლიაო. ბარბაროსს გაუხარდა, დაიტოვა და ქვრივ დედაკაცს შვილი მისცა. დედა-შვილი მაშინვე გაემგზავრა შინ, პავლინე კი თავისი ბატონის ბაღის მოვლას შეუდგა.

მეფის სიძე ხშირად მიდიოდა ბაღში, თავის მებაღეს ესაუბრებოდა. დიდად განბრძნობილ კაცად შეიცნო და ისე მოსწონდა მასთან ყოფნა, რომ ხშირად მეგობრებს მიატოვებდა მის გამო. პავლინესაც ბატონის სუფრაზე ყოველდღე მიჰქონდა ახალდაკრეფილი ხილი და ბოსტნეული, მიიღებდა თავის წილს და საქმიანობას უბრუნდებოდა.

გაიარა კარგა ხანმა. ერთხელ პავლინემ ბატონს გულწრფელი საუბრისას უთხრა: "ძალიან მალე მოკვდება ვანდალთა მეფე. უნდა მოიფიქრო, რა გააკეთო და როგორ მიხედო სამეფოს". მეფე სიძეს ენდობოდა, ამიტომ მანაც არ დაუმალა ბრძენი მებაღის ნათქვამი. ეს რომ მოისმინა, მეფემ სიძეს სთხოვა, - მაგ კაცის ნახვა მსურსო. მას ყოველ დილით ჩემს სუფრაზე მწვანილი შემოაქვს, - უთხრა სიძემ, - კარგად რომ დააკვირდე, ვუბრძანებ, მწვანილი შენც მოგართვასო. ასეც მოიქცა. როგორც კი მეფემ პავლინე დაინახა, ძრწოლამ შეიპყრო, მოუხმო თავის სიძეს და განუცხადა: - წუხელ ვიხილე, რომ ჩემს განსაკითხად სასამართლოში მსაჯულები შეიკრიბნენ, მათ შორის იყო ეს კაციც. მათი გადაწყვეტილებით, ადრე მოცემული მათრახი წამერთვა. ჰკითხე, ვინ არის. ვფიქრობ, უბრალო ადამიანი არ უნდა იყოსო. დიდი ხვეწნის, საშინელი ფიცის შემდეგ პავლინე იძულებული გახდა, ეღიარებინა, რომ ის ეპისკოპოსი იყო. ეს რომ შეიტყო, ბატონს ძალზე შეეშინდა და თავმდაბლად სთხოვა, მოითხოვე, რაც გჭირდება, სათანადო პატივით რომ დაბრუნდე სამშობლოშიო. "ერთი სიკეთე შეგიძლია გამიკეთო, - უთხრა ღვთის მონა პავლინემ, - ტყვეობიდან ყველა ჩემი თანამემამულე გაათავისუფლე". მთელ აფრიკაში მოძებნეს ტყვეები და ხორბლით დატვირთული ხომალდებით, პავლინესთან ერთად, გამოგზავნეს იტალიაში. რამდენიმე დღის შემდეგ ვანდალთა მეფე გარდაიცვალა და მისთვის მიცემული მათრახი წაერთვა, მისივე დასაღუპად და მორწმუნეთა გონს მოსასვლელად. ამგვარად ასრულდა ის, რაც იწინასწარმეტყველა ყოვლისშემძლე ღვთის მონამ პავლინემ.

პავლინეს აღსასრულზე შემონახულია წერილობითი მოწმობა მისივე ეკლესიაში. როცა ავადმყოფობამ ძლიერ დარია ხელი, უეცრად მიწისძვრა მოხდა. საწოლი, რომელშიც სნეული იწვა, შეირყა, ამ დროს სახლი შეუძვრელი დარჩა. იქ მყოფნი უჩვეულო შიშმა მოიცვა - პავლინეს წმინდა სული შორდებოდა სხეულს.

ახლა კი, თუ გნებავს, გადავალ გარეგნულად მოხდენილ სასწაულებზე.

გუთების ბატონობისას რომის ეკლესიის მწყემსმთავარი იოანე იუსტინიანე უფროსთან გაემგზავრა. კორინთოს საზღვარს რომ მიაღწია, გზის გასაგრძელებლად ცხენი გახდა საჭირო. როგორც კი იოანეს გასაჭირი შეიტყო, ერთმა დიდებულმა თავისი მშვიდი ცხენი შესთავაზა და სთხოვა, როგორც კი სხვა ცხენს იშოვი, ჩემი დამიბრუნე, რადგან ჩემს ცოლს სჭირდება ხოლმეო. იოანემ პირობა შეუსრულა.

დიდებულის ცოლმა მოისურვა ცხენზე შეჯდომა, მაგრამ ცხოველმა მწყემსმთავრის ტარების შემდეგ დედაკაცი არ გაიკარა. ბორგავდა, ჭიხვინებდა, აქეთ-იქით აწყდებოდა. დიდებული ჩააფიქრა ამ ამბავმა, განსაჯა და ბრძანა, ცხენი სასწრაფოდ იოანეს წაუყვანეთ საჩუქრადო. ჩვენი მამები წმინდა იოანეს მოხდენილ კიდევ ერთ სასწაულს მომიყვნენ. როცა ის კონსტანტინოპოლის ეგრეთ წოდებულ ოქროს კარიბჭეს მიუახლოვდა და მრავალი ადამიანი მიეგება, ყველას დასანახად ხელნი დაასხა ერთ ბრმას, განდევნა მის თვალთაგან სიბნელე და მხედველობა დაუბრუნა.

რამდენიმე წლის შემდეგ ნეტარ აღაპიტეს, რომის ეკლესიის მწყემსმთავარს, რომელსაც ღვთის ნებით მეც ვემსახურე, გუთთა საქმეების გამო მოუხდა იმპერატორ იუსტინიანესთან წასვლა. ვიდრე ბერძენთა მიწებს გადალახავდა, ერთი განრღვეული, თანაც მუნჯი და კუტი მიუყვანეს განსაკურნავად. როცა აცრემლებულმა ნათესავებმა ავადმყოფი აჩვენეს, ღვთის მონა აღაპიტემ მათ ჰკითხა, სწამდათ თუ არა მტკიცედ, რომ ავადმყოფი განიკურნებოდა. როგორც კი აღიარეს, რომ მტკიცედ სწამთ ღვთის ძალითა და წმინდა პეტრე მოციქულის შემწეობით ავადმყოფის განკურნებისა, ნეტარი აღაპიტე შეუდგა ლოცვასა და ლიტურგიის აღსრულებას. საღმრთო მსახურების დასრულებისთანავე გამოვიდა ტაძრიდან, ხელი მოჰკიდა განრღვეულს, იქ მყოფი ხალხის თვალწინ წამოსწია მიწიდან და ფეხზე დააყენა. როგორც კი ავადმყოფის ბაგეზე უფლის ხორცი დადო, მას მაშინვე განეხსნა ენა და ამეტყველდა. ღვთის ძალითა და წმინდა პეტრეს შემწეობით აღსრულებული სასწაულის მხილველნი განცვიფრდნენ: მათ სულებს კეთილმოკრძალებული შიში დაეცათ და თვალები სიხარულის ცრემლით აევსოთ.

იმავე იმპერატორის დროს მედიოლანელი ეპისკოპოსი დაციუსი სარწმუნოების საქმეების გამო კონსტანტინოპოლს გაემგზავრა. მიაღწია კორინთოს. აქ ის მოსასვენებლად დიდ სახლს ეძებდა, სადაც მთელი მისი ამალა დაეტეოდა. დიდხანს ვერ იპოვეს. დაციუსმა თვალი მოჰკრა ერთ ვეებერთელა სახლს და ბრძანა, მისთვის და მისი ამალისთვის მოემზადებინათ, მაგრამ ქალაქელებმა უთხრეს: იქ ცხოვრება არ შეიძლება, რადგან რამდენიმე წელია არაწმინდა სული ჩასახლდა და მას შემდეგ ცარიელიაო. "სწორედ ამიტომ უნდა დავბინავდეთ მაგ სახლში, - ბრძანა ნეტარმა დაციუსმა, - ვინაიდან მანდ ეშმაკი შესულა და ცხოვრების ნებას არავის აძლევსო". ბრძანა, სახლი მოემზადებინათ და მშვიდად შევიდა მასში კაცთა მოდგმის უძველეს მტერთან საბრძოლველად...