ძმანო მართლ-მადიდებელნო! დღესა პირველ დაწყებამდე ჩვეულებრივისა სწავლისა და ქადაგებისა, მსურს აღვასრულო საზოგადო ქრისტიანული ჩვეულება აწინდელისა დღისა. იცით თქვენცა, რომ დღეს მწუხრზე ყოველნი ბეჯითნი და ერთგულნი ქრისტიანენი, თანახმად დღევანდელი სახარების ბრძანებისა, გამოითხოვენ შენდობასა პირველად სულიერთა მამათაგან, მერმე ერთი მეორისაგან, რათა ყოველ კაცთან შერიგებულნი, დამშვიდებულითა გულითა და სულითა შეუდგნენ სულიერსა მოღვაწებასა დიდისა მარხვისასა. მეცა, აღმასრულებელი ამ მშვენიერისა ჩვეულებისა და წესისა სიმდაბლით და მორჩილად, გთხოვთ მომიტევოთ ვისაც რა ვსცოდე, და რაც ვაწყენინე წარსული წლის განმავლობაში სიტყვით, გინა საქმით, ნებით გინა უნებლიდ. ჩემის მხრითგანაც ვაძლევ შენდობასა ყოველთა ვინც რა შემცოდა და მაწყენინა.

ახლა შეუდგეთ ჩვეულებრივსა უბნობასა, ანუ მოძღვრებასა. დღეს მე აღვარჩიე განმარტება ანუ აღსნა დღევანდელისა სამოციქულოისა, რადგანაც დღევანდელი სამოციქულოს სწავლა შეადგენს მშვენიერსა შესავალსა, ანუ დასაწყისსა, დიდისა მარხვისა. იქნება ზოგიერთმა თქვენ შორის არ იცის, რომ წმინდამან ეკლესიამან ყოველი დღესასწაულისათვის და კვირიაკესათვის საგანგებოდ გამოარჩია სამოციქულოისაგან ისრეთნი საკითხავნი, რომელნიც უჩვენებენ და აღხსნიან თითოეული დღესასწაულის და კვირიაკის მნიშვნელობას. დღევანდელიცა სამოციქულო ერთობ ბრძნად და შესაფერად დიდ მარხვის წინა დღისა არის ამორჩეული. აწ შემწეობითა მამისა და ძისა და წმინდისა სულისათა შეუდგეთ აღსნასა დღევანდელისა სამოციქულიოსა.

ესე უწყოდეთ ჟამი, რამეთუ აწვე არს ჟამი განღვიძებად ჩვენდა ძილისაგან (რომ. 13,11). იცოდეთო, შეიტყვეთო, რომ დადგა ჟამი განღვიძებად ძილისაგან ცოდვათასა. ეს სიტყვები მართლა უმეტესად შეეფერება დიდი მარხვის დღეებსა. თუ დიდ მარხვაშიც არ განიღვიძა ქრისტიანემან, არ შეუდგა ლოცვასა, მარხვასა და ყოველთა სულის საქმეთა, არამედ დარჩა უდები, უზრუნველი, მაშასადამე, როდისაღა უნდა განიღვიძოს მან? მართალია, ბეჯითი და ერთგული ქრისტიანე ყოველთვის მღვიძარე უნდა იყოს თავის სულიერ საქმეზე, გარნა უმეტესად დიდ მარხვაში. ახლა თვით მცონარემ და მძინარემან უნდა განიღვიძოს და დაფიქრდეს თავის თავზე, დაფანტული გონება თვისი მიაქციოს თავის სულიერი მდგომარეობისაკენ, განიხილოს თვისი ცხოვრება და ყოველი ღონე იხმაროს გამოსაცდელად და გასასწორებლად თვისი ყოფაქცევისა.

წმინდამან ეკლესიამან განგებ ისე დააწყო ყოველი დიდ მარხვის წესები, რომ უნებლიედ გააღვიძებენ იგინი თვით უდებთა და მცონარეთა. ვიწყოთ უბრალო საქმისაგან: ხვალ შენ, ძმაო, ვეღარ გაიგონებ მხიარულსა, აჩქარებულსა ზარების რეკასა, არამედ იქნება მოწყენილი, გაგრძელებული რეკა, და იგი უნებლიედ დაგაფიქრებს შენ, რომ ეს დღე სხვა დღეა. ეკლესიაში ვეღარ გაიგონებ მხიარულსა სადღესასწაულო საგალობელსა და საკითხავსა, არამედ მოწყენილთა, გრძელთა საკითხავთა, სამგლოვიაროთა საგალობელთა, რომელნი უნებლიედ მოგიყვანებენ შენ გრძნობაშიდ. დაგაფიქრებენ, აღძრავენ სინანულს შენს გულში. ხშირად მოგიწოდებს შენ ეკლესია ამ დღეებში მეტანიის ქმნად, ხშირად წაგიკითხავს შემაშინებელთა საწინასწარმეტყველოთა, რომელნი ერთობ საგრძნობელ არიან და აღსავსენი მადლითა და სულიერითა ძალითა.

აწ უმახლობელეს არს ცხონება, ოდესღა ესე გრწმენა. უფრო დაუახლოვდითო ცხონებასაო, ვიდრეღა მაშინ, როდესაც ახალი მონათლული ვიყავით. ამ სიტყვებს წმინდა მოციქული პავლე მისწერდა ახალთა ქრისტაინეთა. ისინი თავდაპირველად, ვითარცა ახალი ქრისტიანენი, არ იყვნენ დანმტკიცებულნი და გამაგრებულნი ქრისტიანობაში, გარნა როდესაც კარგი ხანი გავიდა უმჯობესი შეიქნენ, მიეჩვიენ ქრისტეს სჯულსა და ამისთვის უფრო დაუახლოვდენ ცხონებასა. ჩვენზედაც, აწინდელთა ქრისტიანეთა, ითქმის იგივე სიტყვა. მეტადრე ვინც ხნიერი კაცია, დიდ ასაკში არის შესული. ხნიერი კაცი უმფრო მეცადინე უნდა იყოს თავის სულის ცხონებისათვის. რაც ყმაწვილობაში და სიჭაბუკეში მიეტევება კაცს, ის მოხუცებულობაში აღარ მიეტევება. მოხუცებულისათვის უმახლობელეს არს ცხონება, რადგანაც უმახლობელეს არს სიკვდილიცა.

ღამე იგი განგვეშორა და დღე შემოგვეახლა. ღამედ იგულისხმე, ანუ იცანი, დღენი წარსული კვირიაკისანი, რომელსა შინა საუბედუროდ, თითქმის ყოველნი ქრისტიანენი სიხარბით და აღვირ უსხმელად ეძიებდენ ყოველთა ხორციელთა კმაყოფილებათა, გაუმაძღრად სჭამდენ, თვრებოდენ, ზოგიერთნი უბედურნი არც სხვათა უმძიმესთა ცოდვათა მოერიდებოდენ. აწ შემოგვეახლა დღე, ესე იგი დიდი მარხვა, ჟამი ლოცვისა, წმიდა ზიარებისა. ამისთვის განვიშორნეთ საქმენი ბნელისანი და შევიმოსოთ საჭურველი ნათლისა და, ვითარცა დღესა შინა, მშვენიერად ვიდოდეთ არა სიმღერითა და მთვრალობითა, ანუ სხდომითა და შურითა. დღე რომ გარეთ გამოხვალ, ტიტვლად კი არ გამოხვალ, არამედ ტანისამოსს ჩაიცვამ და, თუ დიდ შეკრებულებაში გეგულების მისვლა, ანუ უცხო ქალაქის ქუჩებში, უთუოდ რაც უკეთესი ტანისამოსი გაქვს, იმას ჩაიცვამ, რომ არ შეგრცხვეს. სულიერადაც ასე უნდა მოვიქცეთ. შევიმოსოთ ამ დიდ მარხვის დღეებში საჭურველი ნათლისანი, რომელნი არიან, ვითარცა ზემოთ მოგახსენე, მარხვა, ლოცვა, აღსარება, ზიარება.

არამედ შეიმოსეთ უფალი ჩვენი იესო ქრისტე, და ხორცთა ზრახვასა ნუ ჰყოფთ გულის სათქმელ. რა არის, ძმანო ჩემნო, ეს სიტყვა: შეიმოსეთ უფალი იესო ქრისტე? ასე რომ მივითვისოთ მისი მცნებანი, მივიღოთ მისი ხასიათი, ვეცადოთ, რომ მისი სწავლით, სიყვარულით, მადლით ჩვენი სული და გული იყოს განწოლილი და შემოსილი, როგორც სხეული კარგითა ტანისამოსითა. ერთხელ ჩვენ ყოველნი ვიყავით შემოსილნი იესო ქრისტესითა: ეს მაშინ, როდესაც მოვინათლეთ, ემბაზითგან ამოვედით. ამაზედ არ იტყვისა წმინდა მოციქული პავლე: რომელთა ქრისტეს მიერ ნათელს ვიღეთ, ქრისტე შეგვიმოსიეს? მაგრამ, საუბედუროდ, მასუკან ეს სანატრელი სულიერი შესამოსელი ჩვენი, ზოგიერთს ჩვენგანთა დაუძველდა მისი ცოდვით და უდებებით, ზოგიერთს სრულიად დაეხა, ანუ გაეცარცვა და ნაცვლად მისა შევიმოსეთ ბნელი სამოსელი ცოდვის და ეშმაკისა, ამისთვის გვიწოდებს წმიდა მოციქული პავლე, ხელ-ახლა შევიმოსოთ იესო ქრისტე. ახლა შეგვიძლია ამ დიდ-მარხვაში აღვასრულოთ მარჯვეთ და დაუბრკოლებლად ეს დიდი საქმე. ვიწყოთ იგი მით, რომ როგორც იტყვის წმიდა მოციქული პავლე, ხორცთა ზრახვასა ნუ ვყოფთ გულის სათქმელ, ნუ დაუჯერებთ ხორცის სურვილსა, ნუ ავასრულებთ მისსა ზრახვასა, შევავიწროვოთ ჩვენი ხორცი, ბუდე ყოვლისა ცოდვისა, მოვაკლოთ საჭმელი. ნუ ვასიამოვნებთ ტკბილითა სასმელითა, რომ არ განლაღდეს და არ წინააღუდგეს სულსა, მორჩილი იყოს სულისა და არა მბრძოლი. ამინ.