23 ნოემბერს (ახალი სტილით 6 დეკემბერს) მართლმადიდებელი ეკლესია იხსენიებს ქრისტესთვის წამებულ ანტიოქიელ თხუთმეტი წლის ყრმა თეოდორეს. იგი მაცხოვრისთვის ევნო იმპერატორ იულიანე განდგომილის (361-363) ზეობისას.

საიმპერატორო ტახტის დაკავების დღიდანვე იულიანეს მთავარ მიზნად იქცა ქრისტიანობის დამხობა და წარმართობის აღდგენა, რისთვისაც დაუყოვნებლივ გამოაცხადა თავი ბერძენთა და რომაელთა ღმერთების თაყვანისმცემლად და ბრძანა, ყველა ქალაქში წარმართული ბომონები დაედგათ; სადაც ისინი ქრისტიანებმა დაანგრიეს, ამ უკანასკნელთა ხარჯზე ახალი აეგოთ. იულიანე თავადაც გულმოდგინედ მონაწილეობდა ყველა წარმართულ ზეიმში და ამბობდა, რომ მისთვის უმაღლესი ქურუმის წოდება იმპერატორის ტიტულზე უფრო საპატიო და ძვირფასი იყო. იმპერატორი იულიანე თანაბარ პატივს მიაგებდა ბერძენთა, რომაელთა და აღმოსავლეთის ხალხთა ღმერთებს. საიმპერატორო სასახლე და მისი წალკოტები მათი ქანდაკებებით გაივსო. პალატები წარმართულ სამსხვერპლოებს მოგაგონებდათ - ყველგან ხრჩოლავდა გუნდრუკი. იგებოდა ახალ-ახალი სამსხვერპლოები, სრულდებოდა მდიდრული მსხვერპლშეწირვები.

ანტიოქიის შემოგარენში, დაფნეში, აპოლონის ტაძარი იდგა. წარმართთა ღვთაება აპოლონი ოდითგანვე მისნობით იყო სახელგანთქმული და თაყვანისმცემლებიც ბრბოებად ესეოდნენ. იქვე აღესრულებოდა მდიდრული მსხვერპლშეწირვაც. მაგრამ ახლა ყველაფერი შეიცვალა; სამსხვერპლო დაცარიელდა. ცოტა ხნის წინ დაფნეს შემოგარენში აიგო ტაძარი, სადაც დაასვენეს დეციუსისგან დევნის დროს დაღუპული წმინდა მოწამე ბაბილასა და სამი ყრმის ნაწილები. ტაძრის ირგვლივ მოწყობილ სასაფლაოზე ნაკადებად მოდიოდნენ მორწმუნეები. იქ, სადაც ადრე წარმართული რიტუალები სრულდებოდა, ახლა ქრისტიანები ლოცულობდნენ.

სპარსელებთან საომრად მიმავალი იმპერატორი იულიანე ანტიოქიაში ჩავიდა და მოისურვა, კერპისგან შეეტყო, როგორ გადაწყდებოდა ომის ბედი. მას იმედი ჰქონდა, რომ ბომონთან თაყვანისმცემელთა ბრბოები დახვდებოდნენ, მაგრამ დიდად გაოცდა, როცა იქ მხოლოდ ერთი ქურუმი იპოვა, რომელმაც თავისი სახელით ბატი შესწირა აპოლონს. იულიანემ შეკითხვაზე პასუხი ვერ მიიღო და როდესაც კერპის დუმილის მიზეზით დაინტერესდა, ქურუმმა ეს შემთხვევა წმინდა ბაბილას ტაძრის სიახლოვეს დააბრალა. განრისხებულმა იულიანემ უმალ წმინდა ნაწილების მოშორება ბრძანა. ანტიოქიის მთელი საქრისტიანო ჩავიდა დაფნეში და საზეიმოდ გადაასვენა ნაწილები საკათედრო ტაძარში, თან მსვლელობისას ხმამაღლა გალობდა: "დიდ არს უფალი და ქებულ ფრიად და საშინელ არს იგი უფროჲს ყოველთა ღმერთთა; რამეთუ ყოველნი ღმერთნი წარმართთანი ეშმაკ არიან, ხოლო უფალმან ცანი შექმნნა" (ფსალ. 95,4- 5); "უთხრეს ცათა სიმართლე მისი და იხილონ ყოველთა ერთა დიდებაჲ მისი. ჰრცხუენოდენ ყოველთა, რომელნი თაყუანის-სცემენ ჴელით-ქმნულთა და რომელნი იქადიან კერპებითა მათითა" (ფსალ. 96,6-7). გაცოფებულმა იულიანემ ბევრი ქრისტიანი აწამა, მათ შორის იყო თხუთმეტი წლის თეოდორეც. ჯალათებს თავზარი დასცა იმან, რომ წმინდანი წამების დროს ხარობდა, მისი შეწყვეტისას კი ტკივილებს გრძნობდა. მათ ამ სასწაულის შესახებ იმპერატორს შეატყობინეს, რომელმაც მარტვილის გათავისუფლება ბრძანა. მოგვიანებით ნეტარი თეოდორე ჰყვებოდა, რომ როცა აწამებდნენ, მას უფლის ანგელოზი ეცხადებოდა და სატანჯველებს უმსუბუქებდა, წამების შემდეგ კი ანგელოზი ქრებოდა და ისიც ტკივილებისაგან იტანჯებოდა. წმინდანმა ღრმა მოხუცებულობამდე იცხოვრა და მშვიდობით შეჰვედრა სული უფალს.
.................
ხატის წყარო: Мученик Фео́дор Антиохийский