1945 წლის თებერვალში იალტიის სამშვიდობო კონფერენციაზე დიდი სამეულის შეხვედრისას , სტალინმა რუზველტსა და ჩერჩილს სარაჯიშვილის მიერ დაარსებული თბილისის კონიაკის ქარხნის ნაწარმი, "ენისელი" შესთავაზა. სამუშაო შეხვედრებს შორის გამართულ დეგუსტაციაზე კონიაკის შესანიშნავმა მცოდნე ჩერჩილმა ჯერ ფრანგული კონიაკი გასინჯა და მისი გემოთი უკმაყოფილო დარჩა.

"საუკეთესოა ფრანგული კონიაკი!" - წამოიძახა ბრიტანეთის სახელმწიფოს მეთაურმა, როცა "ენისელი" გასინჯა.

"ფრანგული კი არა, ქართულია", - გაუსწორა სტალინმა. მაშინ ჩერჩილმა ივარაუდა, საქართველოში ალბათ ფრანგი სპეციალისტები ჰყავთ მოწვეულიო და ძლიერ გაუკვირდა, როცა შეიტყო, რომ თბილისის კონიაკის ქარხანაში არც ერთი უცხოელი არ მუშაობსო. სტალინი მეტად კმაყოფილი დარჩა ამ მცირე დიპლომატიური გამარჯვებით.

დავით სარაჯიშვილი 1848 წელს დაიბადა თბილისელი დიდვაჭრის, ზაქარია სარაჯიშვილის ოჯახში. ზაქარიას "თფილისის საპატიო მოქალაქის" წოდება ჰქონდა. მაშინ მთელი ვაჭრობა სომეხ-ებრაელთა, ხოლო მცირერიცხოვანი წარმოება რუსებისა და ახალჩამოსული გერმანელების ხელში იყო. ქართველთაგან საპატიო მოქალაქეობას მხოლოდ წარჩინებულნი თუ "გამოჰკრავდნენ ხელს", ამიტომ ვაჭარი სარაჯიშვილი იშვიათი გამონაკლისი იყო.

დავით სარაჯიშვილმა თბილისის პირველი გიმნაზიის დასრულებისთანავე სწავლა პეტერბურგში, შემდეგ კი გერმანიაში - ჯერ მიუნხენში, ბოლოს კი ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტში განაგრძო, სადაც ქიმიისა და ფილოსოფიის დოქტორის ხარისხი მიანიჭეს. სოფლის მეურნეობის საფუძვლიანი შესწავლის შემდეგ საფრანგეთში გადავიდა და მევენახეობის ჩინებულ სპეციალისტად ჩამოყალიბდა. სწორედ იქაური მეღვინეობის შესწავლამ გადააწყვეტინა სამშობლოში სპირტიანი სასმელების წარმოება წამოეწყო.

საქართველოში დაბრუნების შემდეგ დავით სარაჯიშვილმა ცოლად შეირთო ცნობილი ვაჭრისა და მემამულის, ივანე ფორაქიშვილის ქალიშვილი ეკატერინე, რომელიც არა მარტო კარგი მეუღლე და მეგობარი, არამედ შესანიშნავი თანამოსაქმეც იყო. დავითს მამის გარდაცვალების შემდეგ 700 ათასი მანეთის მემკვიდრეობა ერგო, რასაც უშვილოდ გადაგებული უფროსი ბიძის ანდერძით დატოვებული ქონებაც დაემატა. ეს იმ დროისთვის მეტად სოლიდური ქონება იყო.

დავით სარაჯიშვილი ჩამოსვლისთანავე საქმეს შეუდგა. რუსეთისა და კავკასიის შემოვლის შემდეგ, ვლადიკავკაზის მახლობლად, სახნავ-სათეს მიწასთან ერთად, არყის სახდელი პრიმიტიული ქარხანა შეიძინა. იგი უახლესი ევროპული აპარატურით აღჭურვა და ერთ წელიწადში პირველხარისხოვან წარმოებად აქცია. ქარხანა წელიწადში მილიონ ლიტრამდე სპირტს ამზადებდა.

სარაჯიშვილმა მალე თბილისშიც გახსნა საქართველოში პირველი არყის საფილტრი ქარხანა და 100-ზე მეტი კაცი დაასაქმა.

პროდუქცია ძირითადად ლიქიორის წარმოებისა და პორტვეინის დასამზადებლად გამოიყენებოდა. ორივე ქარხანა მომგებიანი აღმოჩნდა, ამიტომ ნიჭიერმა მეწარმემ ვლადიკავკაზში მეორე ქარხანაც ააშენა, ხოლო თბილისში ლიქიორის ქარხანაც გახსნა. ახალი საქმისთვის სარაჯიშვილმა სპეციალისტები საფრანგეთიდან მოიწვია.

საწარმოს წარმადობამ წელიწადში 108 ათას ლიტრს მაიღწია, ხოლო პროდუქცია ევროპულ ანალოგებსაც კი სერიოზულ კონკურენციას უწევდა.

სარაჯიშვილმა ერევანშიც ააშენა საწარმო, ადგილობრივ მინიქარხნებში წარმოებული უხარისხო არყისა და სპირტის გაფილტვრისთვის. ნაწარმის უმეტესობა თბილისის ცენტრალურ საწყობსა და ბაქოს ჩამომსხმელ ქარხანაში იგზავნებოდა. კავკასიის სპირტის ბაზარი დაპყრობილი იყო! დავით სარაჯიშვილს უკვე საშუალება ჰქონდა, დიდი ხნის ოცნება აესრულებინა და ქართული კონიაკის წარმოება დაეწყო.

ოთხწლიანი კვლევის შემდეგ სარაჯიშვილი დარწმუნდა, რომ ქართული ჯიშის თეთრი ყურძნის სპირტისგან საუკეთესო ხარისხის კონიაკის დამზადება შეიძლებოდა. საფრანგეთიდან ჩამოტანილი გამოსახდელით მან შესანიშნავი კონიაკის სპირტი მიიღო, რომელსაც მუხის კასრებში აყენებდა.

ასე რომ, ქართული კონიაკი 1888 წელს დაიბადა. სარაჯიშვილის სხვადასხვა ქარხნებიდან სპირტი თბილისში მოდიოდა და მისგან სამ, ოთხ და ხუთვარსკვლავიან სასმელებს ამზადებდნენ. წარმოება ყვაოდა. ტექნოლოგიური დაძველება 5-10 წლის განმავლობაში ხდებოდა.

დიდ წარმოებას გასაღების დიდი ქსელიც სჭირდებოდა, ამიტომ სარაჯიშვილის კონიაკის სავაჭრო საწყობები და სააგენტოები რუსეთის იმპერიის ყველა კუთხეში ამოქმედდა. ათი წლის განმავლობაში ორ მილიონამდე კონიაკის ბოთლი გაიყიდა. საერთაშორისო გამოფენა-კონკურსებზე სარაჯიშვილის კონიაკებმა 14 ოქროსა და ვერცხლის მედალი დაიმსახურეს. თუმცა ფირმისთვის ყველაზე საპატიო იყო პარიზის მსოფლიო გამოფენის ოქროს მედალი და სპეციალური ჯილდო საუკეთესო ხარისხის კონიაკის წარმოებისთვის.

1911 წელს სიმსივნით დაავადებული დავით სარაჯიშვილი საკუთარ სახლში გარდაიცვალა. მისი ცოლი ეკატერინე კიდევ 6 წელი განაგრძობდა მეუღლის საქმეს და სარაჯიშვილისეულ ქარხნებში კონიაკის წარმოება გაასამმაგა. დავით სარაჯიშვილმა ქართველ ხალხს 3 მილიონის ქონება უანდერძა. სხვადასხვა ეროვნული დაწესებულების, - წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების, ქართული გიმნაზიის, თეატრალური საზოგადოების და სხვათა სახით, მარტო ქველმოქმედება ცალკე საუბრის თემაა.

1924 წლიდან ბოლშევიკებმა სარაჯიშვილის კონიაკის ქარხნის აღდგენა დაიწყეს.

საბჭოთა კავშირის დროს საწარმოში მთლიანად შემოინახეს ის ტექნოლოგია, რომელიც დავით სარაჯიშვილმა დანერგა. სახელგანთქმული ქართული კონიაკების უმრავლესობა მე-20 საუკუნის 50-60-იან წლებში შეიქმნა: "ენისელი", "ვარციხე", "გრემი" და ა.შ. ბევრმა მათგანმა სახელწოდება იმ სოფლების მიხედვით მიიღო, რომელთა შემოგარენშიც საკონიაკე ყურძენი იყო მოწეული.

დავით სარაჯიშვილი ფართო განათლებით გამოირჩეოდა, რომლის გარეშეც ძნელად თუ შეძლებდა დიდი საქმეების გაკეთებას;

ისევე, როგორც მიტროფანე ლაღიძე, დავით სარაჯიშვილიც წარმოებაში მხოლოდ ადგილობრივ ნედლეულს იყენებდა, რაც საბოლოო პროდუქტს განუმეორებელ არომატს აძლევდა.

გონიერების წყალობით, სარაჯიშვილმა მემკვიდრეობით მიღებული დიდძალი კაპიტალი ამრავლა, ახალი წარმოება დანერგა და შემოსული თანხები საქართველოს განვითარებას მოახმარა.