არქიმანდრიტი სოფრონი (სახაროვი)
აღსარებისა და სულიერი ბრძოლების შესახებ
წარმოვიდგინოთ, რომ მთელი ჩემი მიწიერი ცხოვრების მანძილზე ბოროტმა აზრმა, მაგალითად, მკვლელობის სურვილმა ჩემს გულში (შეად. "ვინაიდან გულიდან გამოვლენ: უკეთური ზრახვანი, კაცისკვლანი, მრუშობანი, სიძვანი, პარვანი, ცილისწამებანი, გმობანი" (მათ. 15:19).) მხოლოდ ერთხელ გაიელვა, თუ იგი ჩემი არსიდან სინანულითა და აღსარებით არ განიდევნა, ჩემი ცხოვრების სხეულზე ეს ერთადერთი აზრი შავ ლაქად დარჩება. "ვინაიდან არ არსებობს დაფარული, რომ არ გამოჩნდეს, და არც რამ საიდუმლო, რომ არ გამჟღავნდეს. ამიტომ, რაც სიბნელეში თქვით, სინათლეზე გაიგონება, და რაც შინ ჩასჩურჩულეთ ყურში ერთმანეთს, ერდოებზე იქადაგება" (ლკ. 12:2-3), ანუ არაფერი იფარება და ვერაფერი დაიმალება.
ჩვენ თავს ხშირად ვაწყნარებთ და ვარწმუნებთ, რომ, რასაც ვფიქრობთ და ვაკეთებთ არავის დაუნახავს და არავინ არაფერი იცის. მაგრამ, როდესაც მარადიულობაში გადასვლის სამზადისში ვართ, უწინარესად ყველაფერი ჩვენთვის იცვლება და ვცდილობთ ჩვენში არსებული ყოველგვარი შავი ლაქისაგან თავი დავიხსნათ.
"თუ ვამბობთ, რომ არა გვაქვს ცოდვა, თავს ვიტყუებთ და ჭეშმარიტება არ არის ჩვენში. თუ ვაღიარებთ ჩვენს ცოდვებს, მაშინ ის, სანდო და მართალი, მოგვიტევებს და გაგვწმენდს ყოველგვარი უსამართლობისაგან" (1 იოან. 1:8-9). ღვთისა და ადამიანის წინაშე სინანულითა და თვითგმობით ადამიანი სრულად გაპატიოსნდება, გულრწფელი აღსარებით წმინდა ჭურჭელში არსებული წყალიც გასუფთავდება და თავის სიწმინდეს დაუბრუნდება. როდესაც მე ვინანიებ, ყველა ცოდვაში საკუთარ თავს ვადანაშაულებ, რადგან ქვეყნიერების ცოდვათა შორის ვერ ვპოულობ ისეთს, რაშიც, თუნდაც გონების ოდნავი შეხებით, მე თავად არ შემიცოდავს. ჩემი სულის სხვაგვარი მოძრაობაც კი ჩემი ცოდვიანობის ნიშანია. ვის შეუძლია იყოს დარწმუნებული, რომ აღძრული საკუთარი იდეების ტყვეობაში არ იმყოფება? და ვისა აქვს იმის გარანტია, რომ უნებლიედ მოახლოვებული უკეთურება მასში სამარადისოდ არ დამკვიდრდება?
სანამ ჩვენ კიდევ ამ ქვეყნადა ვართ, მდგომარეობის გამოსწორების შესაძლებლობა გაგვაჩნია; მაგრამ მას შემდეგ რა იქნება, როდესაც წუთისოფლის მიღმა აღმოვჩნდებით, არ ვიცით. მატერიალური თვალსაზრისით თუ ვიმსჯელებთ: თეორიულად, მასამ, რომელიც დედამიწის მიზიდულობის ველიდან გასვლისას საკმაოდ ძლიერი ბიძგით გაიტყორცნება, შეიძლება უსასრულო სივრცეში იფრინოს; იქნებ იგივე ხდება სულთან დაკავშირებითაც? ღვთის სიყვარულით შეპყრობილი, სხეულისაგან და შესაბამისად გრავიტაციის (სხეულთა ურთიერთმიზიდულობის) თავისებურებისაგან განთავისუფლებული - უკიდეგანო კოსმოსში მოქცეული სული, იქნებ სწორედ ღმერთისკენ გაემართება? ან პირიქით: ხომ არ მოხდება ისე, რომ ღმერთის უარმყოფელნი "გარესკნელის ბნელში გაიყრებიან" (მათ. 8:12) და სიყვარულისა და ნათლის საპირისპირო მდგომარეობაში აღმოჩნდებიან? ამქვეყნიურ ცხოვრებაში ჩვენ გვაქვს საშუალება საკუთარ პიროვნებას ვხედავდეთ. ამიტომ, იმისათვის, რათა ჩვენი ცოდვები საიმქვეყნოდ არ დავიტოვოთ, სინანულსაც უნდა განვიცდიდეთ და აღსარებასაც უნდა ვამბობდეთ.
არარაობისა და უნებლიეთ გაჩენილი ბოროტი აზრების დასამარცხებლად მათ მიმართ მიჯრით დაპირისპირება ყოველთვის არ არის სასიკეთო. უმჯობესია ხშირად გავიხსენოთ, უფალს კაცთათვის რა აქვს დასაბამიდან ჩაფიქრებული. საჭიროა იმის ცოდნა, რომ სამყაროს ღვთის ნებით შექმნამდე სრულყოფილების სისრულე იყო ადამიანი, ამიტომ ჩვენც უნდა ვეცადოთ ჩვენი ცხოვრებაც ღმერთის ნების შესაბამისად მოვაწყოთ (შდრ. "მაშ, იყავით სრულქმნილნი, როგორც სრულქმნილია თქვენი ზეციერი მამა" (მთ. 5:48); ეფ. 2:10; 1:4-5). ჩვენ მიმართ ღმერთის ინიციალური იდეის დაკნინება არა მხოლოდ შეცდომა, არამედ დიდი ცოდვა იქნებოდა. თუ ადამიანები ვერ ხედავენ, რომ მათ პიროვნებასა და მით უმეტეს მოყვასში, ღირსება მკვირობს, ცხოველებს ემსგავსებიან და ერთმანეთის ხოცვას იწყებენ. ო, რა პარადოქსულად ცვლადია ადამიანი: ერთი მხრივ, ის იწვევს საკვირველ აღფრთოვანებას, ხოლო მეორე მხრივ, სისასტიკისა და ველურობის გამო მისი საქციელი გასაოცრად მტკივნეულია. სული ლოცვისაკენ მიილტვის, მაგრამ როგორც წესი, ეს ლოცვა საბოლოო მიზანს ვერ აღწევს, რადგან არავის და არაფერს შეუძლია ადამიანს მოუშალოს ბოროტებისკენ გადახრის უფლება და არ მისცეს ნება ნათელის ნაცვლად ბნელი აირჩიოს (შდრ. "ნათელი მოვიდა ქვეყნად, მაგრამ ხალხმა უფრო შეიყვარა ბნელი, ვიდრე ნათელი, ვინაიდან ბოროტნი იყვნენ მათი საქმენი" (იოან. 3:19).).
ჭეშმარიტი ღმერთისადმი "სულითა და ჭეშმარიტებით" (იოან. 4:23) აღვლენილი ლოცვა უხრწნელი და მოუშლელი მყოფობაა. ფსიქოლოგიურად ჩვენ, ცხოვრების არარაობაში ჩაფლულებმა, ჩვენ მიერ აღვლენილი ასეთი ლოცვის შესახებაც შეიძლება დავივიწყოთ, მაგრამ ღმერთს იგი არასოდეს ავიწყდება (შდრ. "მიუგო იესომ და უთხრა მას: მართა, მართა, ბევრ რამეზე ზრუნავ და შფოთავ; მაგრამ საჭიროა მხოლოდ ერთი რამ. მარიამმა კი უკეთესი წილი ირჩია, რომელიც არ წაერთმევა მას" (ლკ. 10:41-42). საყოველთაო აღდგომისა და დიდი სამსჯავროს დროს, ჩვენ მიერ განხორციელებული ყველა კეთილი საქმე, ჩვენს გასამართლებლად, ჩვენ გვერდით აღმოჩნდება; და პირიქით, ჩვენ მიერ განხორციელებული, მოუნანიებელი ყოველგვარი უკეთურება მამხილებლად გადაგვექცევა. რაც უნდა უცნაურად და არალოგიკურად მოგვეჩვენოს, უგვანო საქციელი და უკეთური გამონათქვამებისგან ჩვენი სამშვინველი ცრემლით განიბანება. რა თქმა უნდა, ცრემლივე ჩამოგვბანს ჩვენი ცოდვის მძიმე შედეგებს. ცრემლით ვიკურნებით ჩვენ მიერ მოყვასის მიმართ ჩადენილი ცოდვების გამო აღძრული ნეგატიური ძალების ზემოქმედებისაგან; ადამიანის ცხოვრების სისრულე ღვთაებრივი ძალით აღორძინდება, მაგრამ არა მხოლოდ ღვთის ნებით, ანუ ცალმხრივად, არამედ მხოლოდ მონანიე და აღმსარებელ მორწმუნესთან ერთად, რადგან ღმერთი ადამიანისათვის ადამიანის გარეშე არაფერს აკეთებს.
ჩვენს პირად ცხოვრებაში ღმერთის მონაწილეობას განგებულებას ვუწოდებთ. ეს განგებულება წარმართული ბედისწერისაგან სრულიად განსხვავებულია. ცალკეულ შემთხვევებში არსებულიდან ჩვენ თავად ვირჩევთ სასურველ ვარიანტებს. როდესაც ჩვენ წინაშე განსხვავებული გზები ჩნდება, სრულიად ნორმალურია თვითონ ვირჩევდეთ და მივილტვოდეთ სასურველისკენ. ეს არჩევანი გარკვეული მსხვერპლის გაღებასთან უეჭველად იქნება დაკავშირებული. შესაბამისად, აქ გამოვლინდება ჩვენი სულიერი თავისუფლება. უფრო ხშირად ადამიანები დროებით სურვილებს ემორჩილებიან და ღვთის მიერ ბოძებულ ნათელზე უარს ამბობენ. ასე თანდათან ადამიანები მაცდური ვნებების ორომტრიალში ექცევიან და ვეღარ ჭვრეტენ სასურველ ნათელს. მაინც უნდა ითქვას, რომ ნებისმიერ არჩევანს გარკვეული მსხვერპლი და ტკივილი მაინც მოჰყვება და თუ ღვთის ნებას მივყვებით, ჩვენ მიერ გაღებული ყოველი მსხვერპლი ღმერთს გვაახლოვებს. თავად იესო ქრისტე ბრძანებს: "მამაო, თუ გნებავს, ამაცალე ეს სასმისი! თუმცა იყოს არა ჩემი ნება, არამედ შენი" (ლკ. 22:42).
იმისათვის, რომ მეტად მივემსგავსოთ იესო ქრისტეს, სიკვდილის საიდუმლოს უეჭველად უნდა შევეხოთ ჩვენი სიცოცხლით. ამ, ჩვენთვის ჯერ კიდევ მიუწვდომელ ზღვარს მიღმა არსებულ მიუჩრდილებელ ნათელში, მხოლოდ ჩვენი ღმერთისა და მამის წყალობით შეგვიძლია გადავინაცვლოთ. ასეთია ჩვენი იმედები ქრისტეში, და ეს იმედები უეჭველად გამართლდება, რადგან, როგორც ათასწლეულებმა და ეკლესიურმა გამოცდილებამ გვიჩვენა, ყოველი მისი აღთქმა უტყუარი და უცვალებელია.
ევანგელიე - სახარება - იწყება და მთავრდება სინანულის მოწოდებით. წმინდა ასკეტებიც და ჩვენი ეკლესიის მამებიც იმას გვასწავლიან, რომ თუ ადამიანი როგორც ცოდვილი არ ლოცულობს, მისი ლოცვა ღმერთამდე არ აღწევს. "თუ ვაღიარებთ ჩვენს ცოდვებს, მაშინ ის, სანდო და მართალი, მოგვიტევებს ცოდვებს და გაგვწმენდს ყოველგვარი უსამართლობისაგან" (1 იოან. 1:8), რადგან ძე ღმრთისა ბრძანებს: "მართალთა სახმობლად კი არ მოვსულვარ, არამედ ცოდვილთა სინანულად" (მათ. 9:13).
"მყრალი ზღვა ძევს ჩვენსა და ჩვენი გონების თვალით დანახულ სამოთხეს შორის, ეს ზღვა მხოლოდ შიშის მენიჩბეების მიერ მართული აღსარების გემით შეიძლება გადაიცუროს. და თუ ამ აღსარების გემს შიშის მენიჩბეები არ მართავენ, ჩვენ ამ მყრალ ზღვაში ჩავიძირებით... აღსარება - გემია, შიში მესაჭე, ხოლო ღვთაებრივი ნავმისადგომი სიყვარულია... ამ ნავსაყუდისკენ მიილტვის ყოველი დამაშვრალი და მონანიე. როდესაც ცოდვის მყრალ ზღვას გადავლახავთ და ნავსაყუდს სიყვარულით მივაღწევთ, ღმერთთან მაშინ ვიქნებით მიახლებული" (ღირსი ისააკ ასური, 83-ე სიტყვა).
სინანულია ჩვენი ასკეტური ცხოვრების მთავარი ფონი. წმინდა ეფრემ ასურმა მეტად საჭირო ლოცვა დაგვიტოვა: "მომანიჭე მე განცდა თვისთა ცოდვათა". კიდევ და კიდევ: ღვთის მაძიებლისათვის - ვისაც სურს ცოცხალი ღმერთის ხილვა, მისთვის ჭეშმარიტად სულიერი აქტია და უდიდესი ფასეულობაა საკუთარი ცოდვების დანახვა. უფრო მეტიც: ეს აქტი ჩვენში ჭეშმარიტი ნათლის მოქმედებაა და ეს ნათელი თავად ღმერთია.
გაგრძელება იქნება
გადადით სარჩევზე