ფსალმუნი 61-ე
სამოცდამეერთე ფსალმუნს განგვიმარტავს არქიმანდრიტი მაკარი (აბესაძე):
ფსალმუნის სათაურია - "დასასრულსა, იდითუმისთვის, ფსალმუნი დავითისი". იდითუმი იყო იერუსალიმის ტაძრის მსახური, რომელიც, როგორც გარდამოცემა გვაუწყებს, ცოდვით დაეცა. დავით წინასწარმეტყველმა სწორედ ამ ფაქტთან დაკავშირებით დაწერა ეს ფსალმუნი, სადაც ნუგეშს სცემს იდითუმს ცოდვით დაცემის გამო. ფსალმუნში ასევე არის წინასწარმეტყველება მაცხოვრის მოსვლის შესახებაც, იმის შესახებ, რომ უფალი ცოდვას განაქარვებს. ფსალმუნით დავითი მოუწოდებს იდითუმსაც და თითოეულ ჩვენგანსაც, რომ არა ცოდვით დაცემაა საშინელება, არამედ ცოდვაში, დაცემულ მდგომარეობაში დარჩენა, - ცოდვის უნანებლობა. ადამიანს წარწყმედს არა ცოდვით დაცემა, არამედ დაცემულ მდგომარეობაში დარჩენა და უნანებლობა, თორემ ჩვენ ვიცით, რომ არა არს კაცი, რომელი ცხონდეს და არა სცოდოს, - შეუძლებელია, ამქვეყნად ცხოვრების დროს ადამიანმა ცოდვისგან აბსოლუტურად დაიცვას თავი. თავად უნანებლობა არის ყველაზე დიდი და საშინელი ცოდვა. როგორც ვთქვით, ფსალმუნით დავითმა ნუგეში სცა იდითუმს და თითოეულ ჩვენგანსაც ასევე გვაუწყა, თუ რომელი ცოდვაა ყველაზე საშინელი, - არა ის ცოდვა, რომელშიც ჩავვარდით, უნანებლობა, როდესაც ამ ცოდვას არ ვინანიებთ.
1. "ანუ არა ღმერთსავე დაემორჩილოსა სული ჩემი? რამეთუ მის მიერ არს ცხორებაი ჩემი" - დავით წინასწარმეტყველი კითხვას სვამს: რა, ცოდვის ჩადენის შემდეგ ღმერთს აღარ ემორჩილება ჩემი სული? ისევ ხომ უფალია ჩემი მფარველი, ისევ ხომ უფალია ჩემი ცხოვრება. ჩემით, ჩემი საქმეებით შემიძლია ვცხონდე თუ უფლის წყალობით? რაკი უფლის წყალობით შემიძლია ცხონება, ის კი არ არის მთავარი და მნიშვნელოვანი, მე ცოდვაში დავეცი თუ არა, არამედ ის, რომ სინანული მქონდეს, ჩემი ცოდვების შეგრძნება მქონდეს და ისევ უფალს დავუმორჩილო ჩემი სული, რადგან სწორედ უფალია ჩემი მაცხოვნებელი, მას ნებისმიერ მდგომარეობაში, როგორ მდგომარეობაშიც არ უნდა ვიყოთ, შეუძლია ჩვენი ცხონება, თუკი შევთხოვთ და სინანულში ვიქნებით.
2. "და რამეთუ იგი არს ღმერთი ჩემი და მაცხოვარი ჩემი, შესავედრებელი ჩემი და მე არა შევირყიო უფროის" - კვლავ მეორდება წინა მუხლში გადმოცემული აზრი, - მხოლოდ უფალს შეუძლია ჩვენი ცხონება და სწორედ ამის გამო ვამბობთ, რომ უფალია ჩვენი მაცხოვარი, ჩვენი მაცხოვნებელი, სიცოცხლის მომცემელი, არა მარტო მიწიერი სიცოცხლის, არამედ საუკუნო სიცოცხლის მომნიჭებელი და ჩვენი შესავედრებელი და თუ უფალთან ვიქნები, არასოდეს შევირყევი, - შეიძლება ცოდვით დავეცე, მაგრამ თუ სინანულში ვიქნები, ღვთის სარწმუნოებაში ვიქნები, მაშინ უფალს ნებისმიერი ცოდვიდან შეუძლია ჩემი აღმოყვანა და ცხონება.
3. "ვიდრემდის დესხმით კაცთა ზედა მოჰკლავთ თქუენ ყოველნი, ვითარცა კედელსა მოდრეკილსა და ღობესა დაჭენებულსა?" - აქ უკვე დავით წინასწარმეტყველი მიმართავს დაცემულ ანგელოზებს, მათ მიმართ ამბობს, - არ დაეხსნებით ადამიანებს? როდემდე გინდათ ადამიანებზე ბატონობდეთ და მათ განადგურებას ცდილობდეთ? "მიდრეკილ კედლად და დაჭენებულ ღობედ" თვლით თქვენ ადამიანებს, - თუ დავინახავთ, რომ ღობე წაქცეულია, კედელი გადადრეკილი და გადანგრეულია, ვიცით, რომ ამ სახლს პატრონი არ ჰყავს, ასევე ხართ თქვენც, ხედავთ, რომ ადამიანი დაცემულია, ცოდვაშია ჩავარდნილი, და თვლით, რომ მას პატრონი არ ჰყავს, მაგრამ ასე არ არის. ადამიანების პატრონი უფალია, რომელიც ამ მიდრეკილ კედელს და დაჭენებულ ღობეს კვლავ გაამრთელებს და აღადგენს და ნუ გვექცევით ადამიანებს ისე, თითქოს უპატრონოები ვიყოთ.
4. "ხოლო პატივსა ჩემისაი იზრახეს განშორებაი და რბოდეს წყურილით; პირითა მათითა აკურთხევდენ და გულითა მათითა სწყევდენ" - ჩვენი პატივისაგან განშორება იზრახეს - მათ დაცემულმა ანგელოზებმა, იმ პატივისაგან, რისთვისაც უფალმა ადამიანი შექმნა და განაშორეს კიდეც ადამიანი პატივს, მაგრამ თავისი მრავალმოწყალებით, თავისი ჯვარცმით, თავისი მსხვერპლშეწირვით უფალმა კვლავ დააბრუნა სასუფეველში ადამი და ყველა ადამიანი, რა თქმა უნდა, ისინი, ვისაც სწამს უფლისა, ვისაც ჯერა, რომ ქრისტეა ძე ღვთისა, ვისაც ჯერა, რომ ქრისტე არის ადამიანების მხსნელი, თავის ამქვეყნიურ საქმიანობას ქრისტეს უკავშირებს და ქრისტეს მცნებებს აღასრულებს. მართალია, უფალმა კვლავ დააბრუნა ადამიანი პირვანდელ პატივში, თუმცა დაცემული სულები მაინც განუწყვეტლივ იღვწიან იმისათვის, რომ ადამიანი ამ პატივს განაშორონ. სწორედ ამის შესახებ გვაუწყებს დავით წინასწარმეტყველი, როდესაც ამბობს: "პირითა მათითა აკურთხებდენ და გულითა მათითა სწყევდენ" - როდესაც ეშმაკი, დაცემული ანგელოზი ადამიანთან მიდის აზრობრივად, მას ამა თუ იმ ცოდვის მიწიერ სიამეებს დაუსახავს, სიკეთედ აჩვენებს, მაგრამ სინამდვილეში "გულით სწყევს" - თავის გულში ბოროტს განიზრახავს, სინამდვილეში ჩვენი დაღუპვა სურს.
5. "გარნა ღმერთსა დაემორჩილე, სულო ჩემო, რამეთუ მის მიერ არს თმენაი ჩემი" - დავითი თავის სულს, თავის თავს მიმართავს და ჩვენც ჩვენს თავს უნდა მივმართოთ, მხოლოდ და მხოლოდ ჩვენს თავს ვუთხრათ, - უფალს დაემორჩილე, სულო ჩემო, რამეთუ ყველაფრის დათმენა, დაცემული ანგელოზების მიერ მოყენებულის ატანა მხოლოდ და მხოლოდ უფლის წყალობით და უფლის შეწევნითაა შესაძლებელი.
6. "და რამეთუ იგი არს ღმერთი ჩემი და მაცხოვარი ჩემი, შესავედრებელი ჩემი, და მე არა შევირყიო" - იგი ანუ ქრისტე არის ერთადერთი ჩვენი ღმერთი, ერთადერთი ჩვენი მაცხოვნებელი, ჩვენი შესავედრებელი და თუ მას მივენდობით, არასოდეს შევირყევით სარწმუნოებიდან. როდესაც სახლი კლდეზეა აშენებული, მას ვერანაირი წყალდიდობა ვერ ავნებს, ასევე, როდესაც ადამიანის სარწმუნოება ქრისტეზეა დაფუძნებული, მას დაცემული ანგელოზების ვერანაირი შემოტევა და ბრძოლა ვერ დაამარცხებს.