ორმოცდამეათე ფსალმუნს განგვიმარტავს არქიმანდრიტი მაკარი (აბესაძე).

ყველა ფსალმუნი დავითისა, განსაკუთრებით კი ორმოცდამეათე, არის სინანულის საგალობელი, რომელიც დავით მეფე-წინასწარმეტყველმა იმ დროს დაწერა, როდესაც მძიმე ცოდვაში ჩავარდა. დავით მეფე წმინდა და მართალი ცხოვრებით გამოირჩეოდა, მაგრამ ერთხელ მასაც მოუხდა მძიმე ცოდვაში ჩავარდნა: ერთხელ მან ბანაობისას იხილა თავისი ქვეშევრდომის, ურია ხეთელის ცოლი - ბერსაბე. მეფე ქალის მშვენიერებით მოიხიბლა და მისი ცოლად შერთვა გადაწყვიტა. ძველი აღთქმის თანახმად, ქმრიანი ქალის ცოლად მოყვანა იკრძალებოდა, მაგრამ დავითმა ასეთ ხერხს მიმართა: ურია ხეთელი ომში გაიწვია, მთავარსარდალს კი წერილი მისწერა - წინა ხაზზე გაუშვიო.

დავითთან ნათან წინასწარმეტყველი მივიდა და იგავით ამხილა ამ შეცოდების გამო. წინასწარმეტყველის შეგონება და მხილება იმდენად მძაფრი იყო, რომ დავით მეფე უდიდესმა სინანულმა შეიპყრო.

ამ დაცემისთვის დავითი მკაცრად დაისაჯა - ბერსაბესგან შობილი საყვარელი შვილი მოუკვდა. ამის შესახებ წინასწარ ეუწყა წინასწარმეტყველისგან. სინანულითა და უდიდესი სულიერი მწუხარებით შეპყრობილმა მეფე-წინასწარმეტყველმა სწორედ ამ დროს დაწერა 50-ე ფსალმუნი, რომელშიც უდიდესი, განსაცვიფრებელი სინანულია გადმოცემული. 50-ე ფსალმუნი ყველაზე მეტად გამოხატავს მონანული სულის მდგომარეობას და ხელს უწყობს ადამიანს სინანულის გამძაფრებაში.

ფსალმუნში ასევე არის წინასწარმეტყველება ადამიანთა ცოდვისგან გამოხსნაზე. კაცობრიობის გამოხსნა მოხდა მაცხოვრის განკაცებითა და მაცხოვრის ცხოველსმყოფელი, გამომხსნელი მსხვერპლშეწირვით. ამდენად, ფსალმუნი არის წინასწარმეტყველება მაცხოვრის განკაცებაზეც, რადგან კაცობრიობის ცოდვათაგან გამოხსნა მაცხოვრის განკაცებისა და ჯვარცმის გარეშე არ არსებობს.

1. "მიწყალე მე, ღმერთო, დიდითა წყალობითა შენითა და მრავლითა მოწყალებითა შენითა ახოცე უშჯულოებაი ჩემი" - უკვე ვისაუბრეთ, რატომ დაწერა დავითმა ეს ფსალმუნი. დასაწყისი სიტყვებით დავითი მიმართავს უფალს - შენი დიდი წყალობით მიხსენიო. ღვთის წყალობა არის არა დიდი, არამედ განუსაზღვრელი. სიტყვა "დიდში" სწორედ განუსაზღვრელობა, ღვთის განუსაზღვრელი მოწყალება იგულისხმება. შენი განუსაზღვრელი მოწყალებით მიხსენი და შენი მრავალი მოწყალებით აღხოცე ჩემი უსჯულოებანიო, - შესთხოვს დავითი უფალს. ის გრძნობდა, განიცდიდა თავის მძიმე შეცოდებას, მაგრამ იმედს არ კარგავდა, რადგან უწყოდა, როგორი ცოდვაც არ უნდა ჩაიდინოს ადამიანმა, არ შეიძლება იყოს ღვთის კაცთმოყვარეობაზე დიდი, გარდაემეტოს უფლის კაცთმოყვარეობასა და მრავალმოწყალებას.

2. "უფროის განმბანე მე უშჯულოებისა ჩემისაგან და ცოდვათა ჩემთაგან განმწმინდე მე" - ჩემს ცოდვათა და უსჯულოებათაგან განმწმინდეო, - ევედრება დავითი უფალს. წმინდა მამები გვეუბნებიან, რომ უსჯულოებაში უნდა ვიგულისხმოთ კაცისკვლა, ცოდვაში კი - სიძვით დაცემა. საერთოდ, ნებისმიერი ცოდვა უსჯულოებაა, მაგრამ უფლისგან ყველა ადამიანს მიცემული აქვს შინაგანი სჯული, რომლის წინაშეც მხოლოდ თვითონ არის პასუხისმგებელი. კაცთა წინაშე არ ჩანს, შინაგანი სჯულის წინაშე ჩაიდინა თუ არა ცოდვა ადამიანმა, ხოლო როდესაც ცოდვას სჩადის გარეგნულად, ხილულადაც დასანახია სხვათათვის. ფსალმუნის ამ მუხლში დავითი უფალს ევედრება - ყველაფერი მომიტევე, რაც ჩემს გულში შევცოდე და რაც კაცთათვის სახილველიაო.

3. "რამეთუ უსჯულოებაი ჩემი მე უწყი და ცოდვაი ჩემი წინაშე ჩემსა არს მარადის" - ჩემი უშჯულოებანი, ის შეცოდებანი, რაც შინაგან სჯულს ეწინააღმდეგება და ჩემი ცოდვები სულ ჩემს წინაშეა და მომიტევე, უფალოო, - შესთხოვს დავითი უფალს.

4. "შენ მხოლოსა შეგცოდე და ბოროტი შენს წინაშე ვყავ; რაითა განჰმართლდე სიტყუათაგან შენთა და სძლო სჯასა შენსა" - მხოლოდ შენ შეგცოდე და შენს წინაშე ჩავიდინე ცოდვა, მიმართავს დავით მეფე უფალს. დავითმა ცოდვა ჩაიდინა ურია ხეთელის წინაშე, ცოდვა ჩაიდინა ბერსაბეს წინაშე, მაგრამ როცა ვცოდავთ, პირველ რიგში ცოდვას ვჩადით ღვთის წინაშე. შესაძლოა ჩვენს მიერ ჩადენილი ცოდვა იყოს კაცთა საზიანოც, ადამიანთა წინააღმდეგ მიმართულიც, მაგრამ უპირველესად ცოდვას უფლის წინაშე ვჩადით, სწორედ ამას გულისხმობს დავითი, როდასაც ბრძანებს - შენ მხოლოსა შეგცოდე და ბოროტი შენს წინაშე ვყავო. შემდეგ კი ევედრება -შენ წინაშე რომ გავმართლდე, მომიტევე ეს ყველაფერი და "ვძლო სჯასა შენსა" - კაცობრივი განსჯით ნუ კი განმსჯი, რომლითაც მე დასჯა მეკუთვნის, არამედ შენი საღმრთო განსჯით შემეწიე, რომელიც პატიება და მიტევებააო.

5. "რამეთუ ესერა უშჯულობათა შინა მიუდგა და ცოდვათა შინა მშვა მე დედამან ჩემმან" - უსჯულოებაში დავიბადე, უსჯულოებაში გავჩნდი, ვიშვი რა დედის მუცლიდან, უკვე ცოდვილი ვიყავიო. ამ სიტყვების წარმოთქმით დავითი განავრცობს თავის ცოდვებს, კონკრეტულად იმ ცოდვის მიტევებას კი არ შესთხოვს უფალს, რომლის გამოც წარმოთქვა ეს ფსალმუნი, არამედ შესთხოვს - დედის მუცლიდან მოყოლებული რა ცოდვაც ჩამიდენია, ყოველივე მომიტევეო.

6. "რამეთუ ესერა ჭეშმარიტებაი შეიყუარე, უჩინონი და დაფარულნი სიბრძნისა შენისანი გამომიცხადენ მე" - საღმრთო ჭეშმარიტება ის არის, რომ მე ცოდვილი ვარ, ცოდვაში გავჩნდი, შენ კი ჭეშმარიტი ხარ, უცოდველი ხარ, უფალო, შემეწიე და ის დაფარული საღმრთო საქმეები, დაფარული მადლი, დაფარული საღმრთო სწავლება, რაც შენშია, განმიცხადეო. ამ სიტყვების წარმოთქმით დავითი უფალს შესთხოვს - ნუ განმაშორებ წინასწარმეტყველის ნიჭს, მომიტევე ცოდვები და, პირიქით, შენგან ბოძებული წინასწარმეტყველების ნიჭი გამიმრავლეო.