სამოცდამეათე ფსალმუნს განგვიმარტავს არქიმანდრიტი მაკარი (აბესაძე)

ფსალმუნის სათაურში მოხსენიებული არიან "ძენი იონადაბისანი". იონადაბის ძეები იყვნენ ღვთისმოშიში ძმები, რომლებიც ზედმიწევნით აღასრულებდნენ თავიანთი მამის ნებას, უშუალოდ თავიანთი მამის დანაბარებს. როგორც წმინდა მამები გვეუბნებიან, იონადაბის ძეები უნდა ჩავთვალოთ მოციქულების წინასახედ. როგორც იონადაბის ძეები აღასრულებნენ ზედმიწევნით თავიანთი მამის სიტყვებს, ყველაფერს მამის ანდერძისამებს აღასრულებდნენ, ასევე აღასრეულებნენ მოციქულები თავიანთი ზეციური მამის ნებას პირნათლად. ფსალმუნი ასევე არის ვედრება უფლისადმი და იმედი იმისა, რომ უფალი გამოიხსნის ადამიანებს და გამოხსნილი ადამიანები დაიმკვიდრებენ სასუფეველს.

1. "შენ, უფალო, გესავ; ნუ მრცხუენებინ მე უკუნისამდე" - უფალო, შენი იმედი მაქვს და საუკუნეთა აღსასრულამდე არ ვიქნები შერცხვენილი - ჩემი საქმეები, ის, რომ მე შენ განგადიდებ, არ იქნება სასირცხვილო, რადგან ადამიანი არასოდეს არ შეიძლება იყოს შერცხვენილი ღვთის დიდებით, ღვთის დიდება არასოდეს არის სირცხვილი, - ბრძანებს დავით წინასწარმეტყველი.

2. "სიმართლითა შენითა მიხსენ და განმარინე მე; მოყავ ჩემდა ყური შენი და მაცხოვნე მე" - ძველი აღთქმის პერიოდში, როდესაც მაცხოვრის განკაცების შესახებ იყო საუბარი, ხშირად განკაცებული უფალი მოიხსენიება ეპითეტებით - სიბრძნე, ჭეშმარიტება, სიმართლე. როგორც წმინდა მამები გვეუბნებიან: "სიმართლითა შენითა მიხსენ" - ამ სიტყვებით დავითი წინასწარმეტყველებს სწორედ მაცხოვრის განკაცების შესახებ, - ქრისტეს მიერ, შენი განკაცებით მიხსენ მე, მოყავ ყური ჩემდა - ჩემი ვედრება შეისმინე და მაცხოვნეო.

3. "მეყავ მე ღმერთი მფარველ და ადგილ ძნელ განსარინებელ ჩემდა; რამეთუ სიმტკიცე და შესავედრებელი ჩემი შენ ხარ" - უფალო, მე ჩემი თავით, საკუთარი ძალისხმევით არაფერი შემიძლია, შენ ხარ ჩემი სიმტკიცე, ჩემი მფარველი, ჩემი შესავედრებელი, შენ გევედრები ყოველთვის და შენ შემეწიეო.

4. "ღმერთო ჩემო, მიხსენ მე ხელთაგან ცოდვილისა, ხელთაგან უსჯულოისათა და ცრუისათა" - როგორც წმინდა მამები გვეუბნებიან, ფსალმუნის ამ მუხლში დავითი წინასწარმეტყველურად ევედრება უფალს მოციქულთა პირით: ცოდვილთა, იუდეველებისა და წარმართების, ცრუთა და უსჯულოთა ხელისაგან გვიხსენი, უფალოო. მართლაც, ვიცით, რომ უამრავ სიცრუეს სწამებდნენ მოციქულებს იმდროინდელი ადამიანები და აქედან გვიხსენიო, - ევედრებიან უფალს მოციქულები.

5. "რამეთუ შენ ხარ თმენაი ჩემი, უფალო, უფალო, სასოი ჩემი სიყრმით ჩემითგან" - უფალო, ყოველივეს შენი შეწევნით ვითმენ, შენ ხარ ჩემი მფარველი, ჩემი სასო და განმამტკიცებელი სიყრმიდანვე.

6. "შენდამი განვმტკიცენ საშოითგან, დედის მუცლით ჩემითგან შენ ხარ ჩემი მფარველი; შენდამი არს გალობაი ჩემი მარადის" - დედის მუცლიდანვე შენ განმამტკიცებ და მაძლიერებ, უფალო, შენ ხარ ჩემი მფარველი და ამის გამო შემიძლია შენი მცნებების აღსრულება; მხოლოდ შენდამია, შენ მოგემართება ჩემი გალობა, ჩემი განდიდებაც. ეს სიტყვები მით უფრო გამომხატველობითია იმ დროსთან, დავით წინასწარმეტყველის დროსთან მიმართებით, როდესაც ადამიანები უამრავ წარმართულ კერპს, მათი გაგებით, ღმერთებს მიაგებდნენ პატივს და აღუვლენდნენ დიდებას. ამიტომაც ბრძანებს დავით მეფე უფლის მიმართ: მხოლოდ შენდამი, ერთადერთი ჭეშმარიტი ღმერთისადმია, ჩემი გალობა მოძღვნილიო.

7. "ვითარცა სასწაულ ვექმენ მრავალთა, და შემწე ძლიერი ჩემი შენ ხარ" - როდესაც სიკეთეს ვიქმ, სასწაულებს აღვასრულებ, ადამიანებს ეს უკვირთ, მაგრამ ეს არა ჩემი, არამედ შენია, ჩემით იქმ შენ, უფალო, სასწაულებსო. მართლაც, ვიცით, რომ როდესაც ძველი თუ ახალი აღთქმის მართალნი და ღვთისმოსავი ადამიანები სასწაულებს იქმოდნენ, ისინიც და მათი მხილველი ადამიანებიც, ყველა, ვინც ჭეშმარიტად შეიცნობდა სასწაულის არსს, უფალს განადიდებდა. სწორედ ეს შეიძლება ვიგულისხმოთ ამ მუხლში.

8. "აღივსენ პირი ჩემი ქებითა, რაითა უგალობდე დიდებასა შენსა, ყოველსა დღესა დიდად შუენიერებასა შენსა" - ჩემი პირი ქებით აღავსე იმისათვის, რომ შენ გადიდებდე, შენ აღგივლინო ლოცვა და ვედრება ყოველსა დღესა - მარადის შენ გადიდებდე და გაქებდეო, - შესთხოვს დავითი უფალს.

9. "ნუ განმაგდებ მე, უფალო, ჟამსა სიბერისასა, და მოკლებასა ძალსა ჩემისასა ნუ დამაგდებ მე" - სიბერისა და ავადმყოფობის, განსაცდელის ჟამს ადამიანი უძლურდება, ნაკლები ფიზიკური ძალა აქვს, - როდესაც განსაცდელში ვარ, როდესაც ამქვეყნიური ამაოებები, ამქვეყნიური ბრძოლები დამატყდება თავს, ასეთ დროს ნუ დამაგდენ, ნუ მიმატოვებ, უფალო, ასეთ დროს შემეწიეო.

10-11. "რამეთუ მარქუეს მე მტერთა ჩემთა და რომელთა მოეცვა სული ჩემი, ზრახვა-ყვეს ერთბამად და იტყოდეს: ღმერთმან დააგდო იგი; დევნეთ და ეწიენით მას, რამეთუ არავინ არს მხსნელ მისა" - მათ, ვინც უძლურების ჟამს ჩემი სული მოიცვა, ზრახვა-ყვეს - შეითქვნენ ჩემს წინააღმდეგ და ამბობდნენ: ღმერთმა დააგდო, მიატოვა იგი და მიდით და ახლა შეიპყარითო. ამას ნუ ათქმევინებ, უფალო, მათო.

12. "ღმერთო ჩემო, ნუ განმეშორები ჩემგან; ღმერთო ჩემო, შეწევნასა ჩემსა მოხედენ" - უფალი არასოდეს განეშორება ადამიანს, თუ თვითონ ადამიანი არ განეშორა. მაშინაც კი ნუ განმეშორები, ასეთ დროსაც ნუ მიმატოვებ და მაშინაც შემეწიეო, - შესთხოვს დავით წინასწარმეტყველი უფალს.