ბოლო დროის წმინდანთა ცხოვრებანი კიდევ ერთხელ გვიმტკიცებენ იმ უდავო ჭეშმარიტებას, რომ უფალი ჩვენი იესო ქრისტე გუშინ, დღეს, ხვალ იგივეა უკუნისამდე , და რომ ჩვენს დაუდგრომელ ხანაშიც შეიძლება არა მარტო თავი იცხოვნოს კაცმა, არამედ თვითონაც გახდეს სხვათათვის უფლის მიერ ბოძებული სულიწმინდის მადლის მიმნიჭებელი.

წმინდა საბა ახალი 1862 წელს დაიბადა აღმოსავლეთ თრაკიაში. როცა ვასილოსი წამოიზარდა (ასე ერქვა ერისკაცობაში), ბერად შედგომა გადაწყვიტა, მაგრამ მშობლები ამის ნებას არ აძლევდნენ. ის ათონის მთაზე გაიპარა და რამდენიმე წელი წმინდა ანას სკიტში ცხოვროდა, სადაც ხატწერა და გალობა ისწავლა. 1887 წელს იერუსალიმში, წმინდა გიორგი ქოზიბელის მონასტერში აღიკვეცა ბერად. აქვე მღვდლად დაასხეს ხელი. ცხრა წელი განდეგილ ცხოვრებას ეწეოდა მდინარე იორდანეს პირას. მის კელიაში ასვლა მხოლოდ დაწნული კიბით შეიძლებოდა. თითქმის არაფერი ებადა, მიწაზე ეძინა და დღეში მხოლოდ თითო კოვზ დამბალ ხორბლის მარცვალსა და იორდანეს წყალს იღებდა. 1916 წელს მამა საბა ათონზე გაემგზავრა. უკან დაბრუნებულს თავისი კელია დანგრეული დახვდა, პალესტინა ბრიტანეთის პროტექტორატის ქვეშ გადავიდა და ირგვლივ ანარქია სუფევდა. მამა საბა სამშობლოში დაბრუნდა, ორი წელი პატმოსში წმინდა იოანე ღვთისმეტყველის მონასტერში ცხოვრობდა. ერთხელ ათენში წმინდა ნექტარიოს აგინელს შეხვდა. მღვდელმთავარმა სთხოვა, ჩემ მიერ დაარსებულ მონასტერში დედებს ხატწერა და ბიზანტიური გალობა ასწავლეო. დასთანხმდა. წმინდა ნექტარიოსი მას სიყვარულით "წმინდა საბას" ეძახდა. ერთი წლის მერე დიდი მღვდელმთავარი გარდაიცვალა. წმინდა საბამ კიდევ ექვსი წელი იცხოვრა ამ მონასტერში.

წმინდა ნექტარიოსის გარდაცვალებიდან რამდენიმე თვეში მამა საბამ იღუმენიას სთხოვა, კელიაში ორმოცი დღე მარტო დამტოვეო. ექვსი კვირის შემდეგ გარეთ მღვდელმთავარ ნექტარიოსის ხატით გამოვიდა და იღუმენიას უთხრა, ხატი ტაძარში ანალოღიაზე დაასვენეთო. მან გაოცებულმა უპასუხა: "მეუფე ნექტარიოსი ჯერ კანონიზებული არ არის, და თუ თქვენ თხოვნას შევასრულებ, შეიძლება დამსაჯონო". მამა საბამ - მორჩილება გმართებთ. დადეთ ხატი ანალოღიაზე და გამოკვლევით ნუ შეეწინააღმდეგებით ღვთის ნებასო.

წმინდა ნექტარიოსის სიკვდილიდან მალევე, ერთი მორჩილი, უბრალო გოგონა, ძალზე სწუხდა თავისი სულიერი ძმის დაკარგვის გამო. დაიწყო მისი საფლავის გათხრა, რომ კვლავ შეეხედა მისთვის. დებმა ამ საქმეში წაასწრეს და განრისხებულებმა მამა საბასთან მიიყვანეს. მამა საბამ ის მკაცრად დასაჯა საფლავთა ხელყოფისათვის და ერთხანს უფლის წმინდა სისხლთან და ხორცთან ზიარება აუკრძალა. ახალგაზრდა მორჩილი შენდობას ევედრებოდა - არ ვიცოდი, საფლავის გათხრა თუ ცოდვა იყოო. კელიიდან დების გასვლისთანავე მამა საბას მღვდელმთავარი ნექტარიოსი გამოეცხადა: - მამაო, აპატიე მას. ძალზე ახალგაზრდაა, არ იცოდა, რომ ეს ცოდვაა. ნება მიეცი, დიდ ხუთშაბათს ეზიაროს. იყავი შემწყნარებელი და გმადლობთო.

ეგინიდან მამა საბა სამუდამოდ კუნძულ კალიმნოსზე გადასახლდა. ყოველთა წმიდათას სახელობის მონასტერში მივიდა. სავანის დამაარსებელი და სულიერი მამა იეროთეოსი (კურუნისი) ახალი გარდაცვლილი იყო. ერთ მოხუცებულ მონზონს ესიზმრა - მამა იეროთეოსი მამა საბას კელიის ასაშენებელ ადგილს აჩვენებდა. შემდგომში მამა საბამ სწორედ იმ ადგილას აიშენა კელია. მამა იეროთეოსს უთქვამს, ჩემს მერე აქ ჩემზე სულიერად აღმატებული ბერი დასახლდებაო. მონასტრის დებმა აღიარეს მისი სულიერი ავტორიტეტი.

მამა საბამ თავისთვის კელია და სამხატვრო სახელოსნო ააგო, რომელთაც სამი ეკვდერი მიაშენა. იგი წლების მანძილზე ცდილობდა მთავარანგელოზების - მიქაელისა და გაბრიელის სახელობის ეკლესიის ასაშენებელი ფული მოეგროვებინა. ერთი მდიდარი მომლოცველი ქალბატონი ფულის შეწირვას შეჰპირდა, მაგრამ დაავიწყდა პირობა. მამა საბა სიკვდილის შემდეგ მას გამოეცხადა და პირობა შეახსენა. ქალმა 120 კგ ოქრო შესწირა და ტაძარი აშენდა. მაგრამ ადგილობრივმა ეპისკოპოსმა დაიჟინა, - ტაძარი წმინდა იოანე ოქროპირის სახელობისა უნდა იყოსო. დები ძალზე ღელავდნენ ამის გამო. ღამით მამა საბა გამოეცხადა იღუმენია ფილოთეას, რომელიც მის საფლავთან ლოცულობდა და უთხრა, - შვილებო, ყველაფერი კარგად არის და კურთხეულია. დათანხმდით, დათანხმდით, დათანხმდითო. ამის მერე სამჯერ აკურთხა ტაძარი და უჩინო შეიქნა.

"ყოველთა წმიდათას მონასტერში მამა საბა ძალზე უბრალოდ ცხოვრობდა: აღსარებებს იღებდა, ლიტურგიას ატარებდა. ღამე რამდენიმე საათი ეძინა, დღისით კი ყველას შეძლებისდაგვარად ეხმარებოდა. მთელ კუნძულზე ვერ იპოვიდით ქვრივსა თუ ობოლს, ვისაც მატერიალურად არ შესწევია. შემონაწირს ან ტაძრისთვის იყენებდა, ანდა გაჭირვებულებს აძლევდა. თვლიდა, ცოდვაა, მონაზონმა შებინდებამდე ფული კელიაში გააჩეროსო. ხატავდა ხატებს, რომლებიც დღესაც არის მონასტერში.

მისი დროის მონაზონი, 90 წლის დედა თებრონია იხსენებს: "მაშინ 8-9 წლისა ვიქნებოდი. ხშირად მინახავს ქალაქში საყიდლებზე ჩამოსული მამა საბა. ჩემს მშობლებს ხილ-ბოსტნეულის მაღაზია ჰქონდათ და ბერს ნავაჭრის მონასტერში მიტანაში ვეხმარებოდი. ერთხელ, პაპანაქებაში, როგორც იქნა, ქანცგაწყვეტილებმა ავიარეთ მონასტრის ციცაბო ბილიკი. მამა საბა ბერობაში არასოდეს ბანაობდა. მონასტერში რომ ავედით, შიდა პერანგი გაიხადა და გარეთ გამოიტანა გასაშრობად. უეცრად მირონის სურნელი ვიგრძენი. მიმოვიხედე, ვერაფერი შევამჩნიე. მივხვდი, მის პერანგს ასდიოდა. ეს ისეთი ტკბილი, არაამქვეყნიური სურნელი იყო, როგორიც ტაძარში ასდის წმინდა ნაწილებს.

დედაჩემი პოლიქსენია, მამა საბას სულიერი შვილი იყო. ერთხელ, მონასტერში ყოფნისას, ღვთისმშობლობის წინა დღეს, თავისთვის საჭმლის გაკეთება მოინდომა. მამა საბამ უთხრა, - ერთად მოვამზადოთო. მერე ყავადანში ცოტა წყალი ჩაასხა, პატარა თევზი ჩააგდო, ზეთი დააწვეთა. პატარა ცეცხლის ალზე წამით გააჩერა და თქვა: "საჭმელი მზად არის". დედას კი სთხოვა, არავის უთხრა, როგორც ვიკვებებიო.

მამა საბასთან აღსარებაზე უამრავი ადამიანი მოდიოდა, ყველას გაგებით ეკიდებოდა. მაგრამ მკაცრი იყო განმკითხველთა, ცილისმწამებელთა, მკრეხელთა და მაწყევართა მიმართ. ერთხელ დედამ აღსარებაში უთხრა, - შვილები დავწყევლეო. მამა საბამ აიძულა, მუხლი მოეყარა და სასჯელის ნიშნად ენა მიწაზე ეთრია. ექვსი და-ძმა ვიყავით და მამა საბას სურდა, რომ აღსარებაზე ყოველ შაბათს მივსულიყავით. ამ დროს საბერძნეთში ეს ძალზე უჩვეულოდ ჩანდა. ერთხელ დედაჩემმა წირვა შეუკვეთა, მაგრამ მან ფული არ აიღო. უთხრა, - აქ დები გამრავლდებიან და თეფშები და კოვზები მოიტანეო. მამა საბა ფულს ყუთში სდებდა, რომელიც მაგიდაზე იდგა. როცა მუშები ფულის გადახდას მოითხოვდნენ, მამა საბა ყუთისკენ მიუთითებდა და ისინიც იმდენს იღებდნენ, რამდენიც სჭირდებოდათ...

ძალიან პატარა ვიყავი, როცა მამა საბამ მითხრა, - მონაზონი გახდებიო. 18 წლისა წავედი წმინდა ეკატერინეს სავანეში. მას მერე მამა საბა არ მინახავს.

ბერის სიკვდილის შემდეგ მონასტრის ხურომ წასვლა დააპირა, რამაც ძალზე შეაშფოთა იღუმენია. მამა საბა ამ ხუროს გამოეცხადა: - შენ აქ მუშაობა არ დაგიმთავრებია. მე მხოლოდ ამ მონასტერში შეგეწევიო.

მამა საბა ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ხარებას გარდაიცვალა. სიკვდილის წინ უკანასკნელად დაარიგა თავისი მორჩილები: "სიყვარული, სიყვარული, სიყვარული".

1957 წელს, როცა მამა საბას საფლავი გათხარეს და მისი წმინდა ნაწილები ტაძარში გადმოაბრძანეს, ირგვლივ ისეთი კეთილსურნელება დატრიალდა, რომ ქალაქის განაპირა რაიონსაც კი მიწვდა.

მამა საბას სასწაულები. მამა საბას გარდაცვალების შემდეგ იმდენი სასწაული მოხდა, რომ დები მათგან მხოლოდ გამორჩეულებს ჰყვებიან.

1963-1964 წლებში წვიმამ მონასტრის კელიების პირველი სართული დატბორა. დედა ფილოთეას გაეღვიძა, დები იხმო და წმინდა საბას ტროპარის გალობით წყლის ამოხაპვას შეუდგნენ. ერთმა ავადმყოფმა მონაზონმა, რომელიც სნეულების გამო მათ ვერ ეხმარებოდა, სარკმლიდან დაინახა, მამა საბას მიერ დარგული ფიჭვის ხის ქვეშ თვითონ წმინდა საბა იდგა. წყალი ისე სწრაფად ამოხაპეს, ვიდრე მოელოდნენ.

1982 წელს - კასტოლორიზების პატარა ვაჟს ავთვისებიანი სიმსივნე აღმოაჩნდა. მდგომარეობა უიმედო იყო. პატარა შინ გაწერეს. ბავშვი იწვა და ხშირად გონებას კარგავდა. ერთხელ, როცა მის საწოლთან დედა იჯდა, გონებამიღებულმა ბავშვმა ლაპარაკი დაიწყო. ყვებოდა, რომ წმინდანი გამოეცხადა: "ახლა მთაზე მივდივარ (მთაზე დგას ყოველთა წმიდათას მონასტერი და ქალაქს გადასცქერის), რათა წმინდა საბას შევხვდე... აი, შევხვდი მას და რაღაც მომცა საჭმელად" (ბავშვს ჭამა არ შეეძლო, მაგრამ ძილში შეჭამა). ამის შემდეგ წმინდა საბამ უთხრა, ირბინეო. "არ შემიძლია, ავადა ვარ, ვწევარ, მტკივა", - უთხრა პატარამ. "ირბინე, ირბინე", - უთხრა წმინდანმა. მერე ბიჭმა განაგრძო: "ჩვენს ბაღში ვარ. წმინდა საბა ჩემთან იყო და ახლახან წავიდა". ბავშვი გონს მოვიდა. წამოდგა, ჯერ გაუჭირდა სიარული, მერე თავისუფლად გაიარა. მშობლებმა საავადმყოფოში წაიყვანეს. ექიმებმა მისი გამოჯანმრთელება დაადასტურეს. შემდგომში მთელმა ოჯახმა მოილოცა ყოველთა წმიდათას მონასტერი და წმინდა საბას მადლობა შესწირა.

დედა ტატიანამ ორი ამბავი გაიხსენა წმინდა საბას შეწევნისა: "1993 წელს წმინდა საბას სახელზე ახალ ტაძარს ვაგებდით. ცემენტი გაგვითავდა, საყიდელი ფული კი არ გვქონდა. წმინდა საბა გამოეცხადა ერთ კუნძულ კოსზე მცხოვრებს და ცემენტის შემოწირვა სთხოვა. ის ასეც მოიქცა. სწორედ ამ დროს წმინდა საბას დღესასწაულისთვის ვემზადებოდით, მე მომიწია, ყველაზე მძიმე ფიზიკური სამუშაოს შესრულება. ძალზე დაიღალე. იმავე დღეს კუნძულ კოსედან ორი გოგონა მოვიდა ჩემს დასახმარებლად. მითხრეს: "წმინდანი გამოგვეცხადა და გვთხოვა, დაგხმარებოდით, რადგან ძალზე დაიღალეთო".

ასეთ სასწაულსაც ყვებიან: ერთი წვრილშვილიანი ქალი, ეკატერინე უეცრად ავად გახდა და სიკვდილის პირას მივიდა. მასთან შინ მივიდა წმინდა საბა, ის ჯერ კიდევ ცოცხალი იყო და უთხრა: შენ არ მოკვდები და 96 წელი იცხოვრებო. მართლაც ათეულობით წლების მერე, 1997 წელს სიკვდილამდე ორმოცი დღით ადრე მას წმინდა საბა გამოეცხადა და უთხრა: დრო მოვიდა, ახლა მოკვდებიო. ეკატერინემ ამის შესახებ შვილებს და შვილიშვილებს მოუთხრო და 96 წლისამ მშვიდად ჩააბარა სული უფალს.

წმინდა საბას ხსენება ორჯერ - 7 აპრილს (ახ.სტ.) და დიდმარხვის მეხუთე კვირასაა.

ბოლოს გვსურს გაგაცნოთ პატარა მოგონება წმინდა საბაზე, მღვდელმონაზონ ქრიზანთემოსის წიგნიდან. "შვილნი ნათლისანი".

საბა კალიმნოსოელი. ჯერ კიდევ პატარა ბიჭი პანკრატიაში გავემგზავრე, სიმონპეტრას მონასტრის მეტოქიონის ამაღლების სახელობის ტაძარში, სადაც მაშინ მსახურობდა მოძღვარი მამა პანარეტი, ათონელი მონაზონი, კატუნაკიდან. იქვე ცხოვრობდა წმინდა საბა განწმენდილის ლავრაში ნამოღვაწარი ორი მამაც. თავიდან ისინი პალესტინის უდაბნოში განდეგილობდნენ, მერე კი მთაწმინდაზე გაემგზავრნენ და იქ, კატუნაკის უდაბნოში, ცხოველსმყოფელი წყაროს კელიაში დასახლდნენ.

მამა პანარეტი ყველას გონიერ ლოცვას ასწავლიდა. მთელი საბერძნეთი ათენში, ამაღლების ტაძარში მიდიოდა, რათა მისთვის აღსარება ეთქვა. რვა ათასი სულიერი შვილი მაინც ჰყავდა. ყოველ შაბათს საღამოს ღამისთევის ლოცვას ასრულებდა და პირეას და ათენის მორწმუნენი მასთან ღამისთევის ლოცვაზე მიდიოდნენ.

ზაფხულის კვირა დღეს დაბალი, ქერაწვერიანი კაცი დავინახე. საკურთხევლის წინ იჯდა. გარეგნულად ჩუმი ჩანდა, მდუმარე და ამიტომაც მასთან საუბარი აღარ გავაბი, ჩემი მეგობრები კი, რომელთაც ბერად შედგომა სურდათ, მას ერთგვარი გაუბედაობითაც კი უცქერდნენ.

ღირსსახსოვარ მამა პანარეტს მორჩილი ჰყავდა, ნიკოდიმოსი. მასთან მოკრძალებით მივედი და ვკითხე, ვინ არის ეს მამა-მეთქი. ათონელი მამა საბაა, ხატებს წერსო.

ღვთისმოშიში პირეელები, რომლებიც მამა საბას სათნოებებს ხედავდნენ, მას შინ იღებდნენ და იქ ეუბნებოდნენ აღსარებებს. მამა საბა ყოველდღიურად წირავდა.

უკვე ათონზე ყოფნისას შევიტყვე დაწვრილებით, თუ ვინ იყო ნეტარსახსოვარი მამა საბა. ის ბუგაზეში დაიბადა, დარდანელის სრუტის ახლოს. ჯერ კიდევ ახალგაზრდა მოვიდა წმინდა ანას სკიტში და მორჩილად დაუდგა მამა ავქსენტი-მეკოვზეს (ის ხის კოვზებს ამზადებდა) ღვთისმშობლის კალივაში.

მამა საბა გონიერი ლოცვის მუშაკი იყო და საკუთარ თავს სამჰიპოსტასიანი ღმერთის ჭვრეტით ტკბობას აიძულებდა. გონიერი ლოცვის წყალობით დაივიწყა ყველაფერი და განთავისუფლდა არა მარტო ბიწიერი, არამედ უბიწო სურვილებისგან - ანუ მას აღარ სჭირდებოდა არც ძილი, არც საჭმელი, არც თავშესაფარი და სითბო. მამა საბა ბევრ ქალაქში ჩადიოდა, ტაძრებსა და ხატებს ხატავდა, მაგრამ არავის გაუგია, რომ მას ამისთვის ფული აეღოს. ის ყოველდღე წირავდა და განსაკუთრებით ათენში, ამაღლების ტაძარსა და ეგინაში, წმინდა ნექტარიოსის მონასტერში წირვა უყვარდა.

არავის გაუგონია, რომ მამა საბა ვინმეს გასაუბრებოდა. ანდა როგორ დაიწყებდა საუბარს, თუკი ყოველთვის მასზე თვით ყოვლადწმინდა სამება განისვენებდა, ღმერთი ჩვენი, რომლის მიმართაც უნდა მიემართა მას ქებათა ქების სიტყვებით, - შენ ხარ სიტკბოება ყოველთა შენგან შეყვარებულთა და სურვილი განუძღომელი" (შეადარეთ ქებ.ქებ. 5,16).

კაცთაგან არავინ იყო მისი დაფარული მოღვაწების მოწმე. მაგრამ ყოვლადსახიერი ღმერთი, რომელმაც იგი წმინდა ცნობით დააჯილდოვა, გვიჩვენებს, რომ ყოველი კაცი, შემყვარებელი ღვთისა, შეაბიჯებს მისი სასუფევლის კარიბჭეში. ღმერთი არ დაუშვებს, რომ სხეული, რომელიც მოკავშირე იყო მისი ღვაწლისა, მატლებს მისცემოდა შესაჭმელად. წმინდანთა სხეულები იმიტომაა უხრწნელი, რომ ყველა ქრისტიანს, რომელიც კეთილმოკრძალებით თაყვანს სცემს მათ, წმინდანთა ლოცვით ყველა სათხოვარი აღესრულებათ.