წმინდა ნეოტის ცხოვრება დაიწერა მეთერთმეტე საუკუნეში. ეს წმინდანი ასევე მოხსენიებულია ასერის მიერ, წმინდა მეფე ალფრედ დიდის (849-899, მართავდა უესექსს 871 წლიდან) ბიოგრაფის მიერ. ასერი იყო უელსელი ეპისკოპოსი სენტ დევიდსიდან, რომელიც მეფე ალფრედმა მიიწვია ინგლისში მონასტიციზმისა და განათლების აღორძინებაში დასახმარებლად; შემდგომში ის გახდა შერბორნის ეპისკოპოსი დორსეტში და დაწერა წმინდა ალფრედის ცხოვრება მისი (ალფრედის) გარდაცვალების შემდეგ მალევე.

წმინდა ნეოტი ცხოვრობდა მეცხრე საუკუნეში. ის იყო კეთილშობილური წარმოშობის. ბევრი მკვლევარი თვლის, რომ წმინდანი დაკავშირებული იყო ან უესექსის ან აღმოსავლეთ ანგლიის სამეფო ოჯახთან. ნეოტმა ცხოვრება დაიწყო როგორც ჯარისკაცმა, მაგრამ გარკვეული დროის შემდეგ გადაწყვიტა უარი ეთქვა სამხედრო კარიერაზე და მიეძღვნა თავისი ცხოვრება ღვთის მსახურებისა და ლოცვისთვის. ამგვარად, ის შევიდა ცნობილ მონასტერში გლასტონბერიში, სომერსეტში, უესექსის სამეფოში და იქ მსახურობდა საკრისტიანად (საეკლესიო შესამოსელის, სალაროს მცველად). უცნობია სად და ვის მიერ იქნა ის ხელდასხმული მღვდლად. გლასტონბერიში გარკვეული დროის შემდეგ, სადაც მან კარგი განათლება მიიღო, ნეოტმა იგრძნო მოწოდება ეცხოვრა უფრო ასკეტური ცხოვრებით განმარტოებაში. ასე რომ, ის გადავიდა კორნუოლში, სადაც დარჩენილი ცხოვრება გაატარა განდეგილად პატარა სენაკში.

კორნუოლში, რომელიც იმ დროს უესექსს გადაეცა, ჩვენი ასკეტი დასახლდა გრანიტის ველზე, სახელად ბოდმინ მური რეგიონის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში. იქ ის შესაძლოა ცხოვრობდა განდეგილთა სავანეში, რომელიც მრავალი წლით ადრე დაკავებული ჰქონდა სხვა წმინდა განდეგილს, სახელად წმინდა გუერირს, რომლის შესახებაც პრაქტიკულად არაფერია ცნობილი, მაგრამ რომელსაც მიეწერება მრავალი განკურნების სასწაული. შემდგომში წმინდა ნეოტის სულიერი ღვაწლის ზუსტ ადგილს ეწოდა ნეოტსტოუკი ("ნეოტის მონასტერი") მის პატივსაცემად, და მოგვიანებით დასახლება გადაერქვა სენტ ნეოტად წმინდანის პატივსაცემად (და ამ სახელს ატარებს დღემდე). დღეს ეს არის სოფელი სენტ ნეოტი (არ უნდა აგვერიოს ქალაქ სენტ ნეოტსში კემბრიჯშირში) და პილიგრიმობის ცენტრი. როგორც წმინდა ნეოტის დროს იყო, მისი ასკეტური ცხოვრების ადგილი არის მშვიდი, პიტორესკული განმარტოებული ხეობა, სადაც მიედინება მდინარე ფოუი და ახლოს ტყეებია.

მრავალი წლის განუწყვეტელი ლოცვისა და ჭვრეტის შემდეგ, წმინდა ნეოტმა შემოიკრიბა მოწაფეები და დააარსა პატარა მონასტერი თავისი სენაკის გვერდით, გახდა რა მისი წინამძღვარი. ცოტა რამაა ცნობილი ამ მონასტრის ცხოვრების შესახებ, მაგრამ ის კვლავ არსებობდა მეთერთმეტე საუკუნეში. წმინდა ნეოტის ცხოვრება გვიამბობს, რომ წმინდანი იმდენად დაბალი იყო, რომ ყოველ ჯერზე სკამზე უნდა ასულიყო საღვთო ლიტურგიის აღსასრულებლად. ეპისკოპოსი ასერი თავის "ალფრედ დიდის ცხოვრებაში" გვიამბობს, რომ ინგლისზე დანიელების თავდასხმების დროს, მეფემ ინახულა წმინდა ნეოტის სენაკი. ამ უკანასკნელმა დალოცა ის დანიელებთან გადამწყვეტ ბრძოლაში და იწინასწარმეტყველა მისი გამარჯვება. აშკარაა, რომ ნეოტი იყო მეფის მოძღვარი. ასევე ცნობილია, რომ წმინდა ნეოტი, წმინდა კუტბერტ ლინდისფარნელთან ერთად, გამოეცხადა მეფე ალფრედს ხილვაში წარმართებზე საბოლოო გამარჯვების წინ.

გადმოცემის თანახმად, ერთხელ ქურდებმა მოიპარეს წმინდანის ხარები (ეს მოხდა წმინდანის მიერ მონასტრის დაარსების შემდეგ), და ერთმა კეთილმა გუთნისდედამ, რომელიც ახლოს ცხოვრობდა, შეიბრალა ღვთის კაცი და მისცა მას თავისი ირემი, რომელიც იმ დროიდან ეხმარებოდა ნეოტს მინდვრების ხვნაში. გარკვეული დროის შემდეგ იმავე ქურდებმა, რომლებმაც ნეოტის ხარები მოიპარეს, მოინანიეს: ისინი მივიდნენ წმინდანთან, ითხოვეს პატიება, დაუბრუნეს ხარები, მიიღეს წმინდანის ლოცვა-კურთხევა და თავად გახდნენ ღვთისმოსავი ბერები. გადმოცემით, ყოველდღე ნეოტი მხურვალედ ლოცულობდა ჭაში თავისი ქოხიდან არც თუ ისე შორს: ის ჩაეშვებოდა ხოლმე წყალში კისრამდე და კითხულობდა მთელ ფსალმუნს - პრაქტიკა, რომელიც გვხვდება მრავალი კელტი და ადრეული ინგლისელი წმინდანის ცხოვრებაში.

ყველას უყვარდა ნეოტი მისი წმინდა ცხოვრების, სიბრძნისა და ავადმყოფებსა და გაჭირვებულებზე ზრუნვის გამო. უხსოვარი დროიდან ის ასევე თაყვანისცემული იყო როგორც თევზების მფარველი. ეს თაყვანისცემა ეფუძნება შემდეგ ამბავს მისი ცხოვრებიდან. წმინდანის სენაკიდან მცირე მანძილზე იყო წმინდა ნაკადული. ამ ნაკადულში სამი თევზი ცხოვრობდა. ანგელოზი, რომელიც გამოეცხადა წმინდანს, უთხრა მას, რომ თუ ის დღეში ერთ თევზზე მეტს არ შეჭამდა ამ ნაკადულიდან, მაშინ იქ ყოველთვის დარჩებოდა სამი თევზი. ასე იყო მრავალი წლის განმავლობაში - თევზების რაოდენობა წყაროში არ მცირდებოდა. ერთხელ ნეოტი ავად გახდა. ერთმა ბერმა გადაწყვიტა მისი მოვლა. მან დაიჭირა ორი თევზი ნაკადულიდან, შეწვა ისინი და შესთავაზა წმინდანს. ნეოტმა, როცა დაინახა, რომ ანგელოზის მცნება დაირღვა, მხურვალედ ილოცა: და აჰა, სასწაულით ორივე თევზი მყისვე გაცოცხლდა და წმინდანმა ისინი უკან ნაკადულში გაუშვა.

წმინდა ნეოტის ზოგიერთ გამოსახულებაზე ის ფურირემის მფარველად არის წარმოდგენილი. ეს დაკავშირებულია შემდეგ ამბავთან: ერთხელ, როცა წმინდანი ლოცულობდა, მან დაინახა ფურირემი, რომელიც დიდი ხნის განმავლობაში გარბოდა მონადირეებისგან და მძვინვარე ძაღლებისგან, და მის მფარველობას ეძებდა. როგორც კი ძაღლები გამოჩნდნენ, წმინდანმა მათკენ გაიხედა - ღვთის მართალი კაცის დანახვისთანავე ძაღლები მაშინვე უკან მობრუნდნენ და მორჩილად გაიქცნენ. ამან ერთ-ერთი მონადირეზე იმგვარი შთაბეჭდილება მოახდინა, რომ მალევე ბერად აღიკვეცა წმინდანის თემში. წმინდა ნეოტს ისეთი ახლო ურთიერთობა ჰქონდა ბუნებასთან, რომ ძუძუმწოვრები, თევზები და ფრინველები ემსახურებოდნენ მას როგორც თავიანთ ბატონს. გადმოცემის თანახმად, მრავალი მეზობელი სოფლის მცხოვრებლებს უყვარდათ წმინდა ნეოტის ეკლესიაში მოსვლა მსახურებისთვის და წმინდანის ქადაგებების მოსმენა.

ერთხელ ყვავების დიდმა გუნდმა დაიწყო მოსავლისა და ყველაფრის ჭამა, რასაც კი მინდვრებში იპოვიდნენ, რითაც დიდ ზიანს აყენებდნენ მათ. ხალხი დარაჯობდა თავიანთ მინდვრებს კვირის ყველა დღეს, კვირა დღის გარდა, როცა ეკლესიაში მიდიოდნენ, ასე რომ ყვავები მხოლოდ კვირაობით ჭამდნენ. ამის გამო ხალხმა შეწყვიტა ეკლესიაში სიარული კვირაობით, ამჯობინებდნენ რა თავიანთი მოსავლის დაცვას. ღვთის წმინდანმა გაიგო მიზეზი და გადაწყვიტა ემოქმედა. მან ააშენა დიდი შემოღობილი ადგილი მიწისა და გრანიტისგან (სინამდვილეში ეს არის რომაული ან ადრეული ბრიტანული მიწის ნაგებობა) და უბრძანა ყვავებს შეკრებილიყვნენ იქ ყოველ კვირას ლიტურგიის დროს: იმიტომ, რომ ხალხს უნდა მოესმინა ღვთის სიტყვა და იმიტომ, რომ ცუდი იყო მინდვრების დაზიანება. ფრინველები დაუყოვნებლივ დაემორჩილნენ და სანამ წმინდანი ცოცხალი იყო, ისინი ყოველ კვირას მიფრინავდნენ შემოღობილ ადგილას და რჩებოდნენ იქ ლიტურგიის დასრულებამდე.

წმინდა ნეოტი მიიცვალა უფალში, ძალზედ მოხუცებული, მეცხრე საუკუნის ბოლოს (სავარაუდოდ 877 წლის ახლოს). მისი გარდაცვალების შემდეგ მრავალი სასწაული მოხდა მისი ნაწილების სიახლოვეს. ეს ნაწილები დაბრძანებული იყო მის სახელზე აგებულ ეკლესიაში დასახლება სენტ ნეოტში, კორნუოლში (მისი სულიერი ღვაწლის ადგილას).

972-974 წლებში გრაფმა ლეოფრიკმა თავის მეუღლე ეთელფლედასთან ერთად დააარსა მონასტერი ქალაქ აინსბერიში, ჰანტინგდონშირის საგრაფოში (ახლა კემბრიჯშირის ნაწილი) და იქ დაასახლა ბერების თემი თორნიდან (ასევე კემბრიჯშირში). წმინდა ეპისკოპოსმა ოსვალდ ვუსტერელმა, რომელმაც აღადგინა მონასტერი თორნიში, ისევე როგორც მრავალი სხვა მონასტერი ქვეყნის მასშტაბით, შესაძლოა დახმარება გაუწია ამ მონასტრის დაარსებას. იმავე დროს წმინდა ნეოტის ნაწილების უმეტესი ნაწილი გადასვენებულ იქნა ახლადდაარსებულ აინსბერის მონასტერში, სადაც ისინი თაყვანისცემული იყო მრავალი წლის განმავლობაში, იზიდავდა რა მრავალ პილიგრიმს, მაშინ როცა წმინდანის ნაწილების ნაწილი დარჩა სენტ ნეოტში, კორნუოლში.

დაახლოებით 1085 წელს, აინსბერის მონასტერი ხელახლა დააარსა ნორმანდიელმა კენტერბერის არქიეპისკოპოსმა ანსელმმა როგორც ბენედიქტელთა სავანე, და ის დამოკიდებული გახდა ბეკის სააბატოზე ნორმანდიაში. მან ასევე გადაასვენა წმინდა ნეოტის მცირე ნაწილი ბეკში; ამგვარად განდეგილის თაყვანისცემა გავრცელდა საფრანგეთშიც. მეთორმეტე საუკუნეში, აინსბერის ბერებმა შეიძინეს ცალკე მამული მიწებით აინსბერის ახლოს, ასე რომ ახალი დასახლება, მოგვიანებით მთელი ქალაქი, გაიზარდა ამ თემის გარშემო. ეს ქალაქი დროთა განმავლობაში სენტ ნეოტსად იწოდა წმინდა ნეოტის პატივსაცემად, მათი ყველაზე თაყვანისცემული წმინდანისა. ეს საბაზრო ქალაქი არსებობს კემბრიჯშირში დღემდე და აინსბერი არის მისი ერთ-ერთი რაიონი. სენტ ნეოტსი დგას მდინარე გრეიტ უზზე, და უძველესი დროიდან ცნობილია როგორც "უზის მარგალიტი". ამგვარად, ორ დასახლებას თანამედროვე ინგლისში კვლავ აქვს ჩვენი წმინდანის სახელი: სენტ ნეოტი კორნუოლში და სენტ ნეოტსი კემბრიჯშირში.

წმინდა ნეოტი თაყვანისცემული იყო სენტ ნეოტსში რეფორმაციამდე. მეთხუთმეტე საუკუნეში სენტ ნეოტსის ძმობამ საბოლოოდ მოიპოვა დამოუკიდებლობა, თუმცა თემი შედარებით მცირე დარჩა მონასტრების დაშლამდე, დაახლოებით 1540 წლამდე. ანტიკვარი და მოგზაური ჯონ ლელანდი, რომელმაც მოინახულა სენტ ნეოტსი მეთექვსმეტე საუკუნის დასაწყისში, წერდა, რომ მან ადგილობრივ ეკლესიაში ნახა "წმინდა ნეოტის ტუნიკა, ისევე როგორც მისი პირადი სავარცხელი, რომელიც იყო პატარა ძვალი, ორი თითის სიგანის, რომელშიც პატარა თევზის ძვლები იყო ჩასმული ისე, რომ სავარცხელი ქორჭილას ყბას ჰგავდა".

დღესდღეობით კორნუოლის სოფელი სენტ ნეოტი ცნობილია თავისი შუასაუკუნეების ეკლესიით, რომელიც წმინდა ნეოტის სახელზეა აგებული. ეს დიდებული ეკლესია გამოირჩევა მრავალი ბრწყინვალე ვიტრაჟით (ზოგიერთი მათგანი ძველია). ორი ფანჯარა ასახავს სცენებს წმინდა ნეოტის ცხოვრებიდან (ორივე, სავარაუდოდ, მეთექვსმეტე საუკუნით თარიღდება). საკურთხევლის ჩრდილოეთ კედელში არის აკლდამის ნიში, რომელიც შესაძლოა იყოს წმინდა ნეოტის სამლოცველოს ნაწილი. სულ მცირე ხუთი ძველი ჯვარი, რომელთაგან ერთი შესაძლოა დაკავშირებული იყოს ალფრედ დიდთან (თარიღდება მეცხრე საუკუნით!), შეიძლება ვიპოვოთ ეკლესიის კარის ახლოს და ეკლესიის ეზოში. წმინდა ნეოტის წყარო მდებარეობს ეკლესიის ახლოს. წმინდანი თაყვანისცემულია ადგილობრივი თემისა და მისი სტუმრების მიერ.

ქალაქი სენტ ნეოტსი კემბრიჯშირში უნიკალურია, რადგან მას (მის ახლო გარეუბნებთან ერთად) აქვს სამი ეკლესია მიძღვნილი ღვთისმშობლისადმი. ის, რომელიც დგას ქალაქის გულში, მდინარესთან ახლოს, დაკავშირებულია წმინდა ნეოტთან. მიუხედავად იმისა, რომ წმინდა ნეოტის ყოფილი სავანის კვალი თითქმის არ შემორჩა ქალაქში, ეს ყოვლადწმინდა ქალწულ მარიამის ეკლესია დგას დაახლოებით მონასტრის ადგილზე. ეკლესია ძირითადად მეთხუთმეტე საუკუნისაა, მაგრამ ზოგიერთი ნაწილი უფრო ადრეულია და შესაძლოა თარიღდებოდეს მეთორმეტე საუკუნის ბოლოთი. ზოგიერთი თვლის, რომ წმინდა ნეოტის ნაწილების ნაწილი (თუმცა დაფარული) ამ მშვენიერ ეკლესიაში დევს დღემდე. წმინდა ნეოტისადმი მიძღვნილი მემორიალური მოზაიკა შეიძლება ვიხილოთ ქალაქის საბაზრო მოედანზე. წმინდა ნეოტი ასევე თაყვანისცემულია გლასტონბერიში და მალვერნში დასავლეთ ინგლისში.

წმინდაო მამაო ნეოტ, ევედრე ღმერთს ჩვენთვის!

იხილეთ სტატიის წყარო: Venerable Neot of Cornwall