წმინდა კუტბერტი იხსენიება: 20 მარტს/2 აპრილს (მიცვალება) და 4/17 სექტემბერს (წმინდა ნაწილების გადასვენება); ასევე იხსენიება "შოტლანდიელ წმინდანების კრებულში" - სულთმოფენობის შემდეგ მე-2 კვირას (ბერძნ.).

"გქონდეთ რწმენა და მთელი გულით მიენდეთ ღმერთს, რომელიც არასოდეს მიატოვებს მათ, ვისაც ის უყვარს" - ეს სიტყვები ეკუთვნის წმინდა კუტბერტს, "ინგლისის მიწის სასწაულთმოქმედს", რომელიც 1300 წელზე მეტი ხნის წინ ცხოვრობდა. უდავოა, რომ წმინდა კუტბერტი ლინდისფარნელი ყველაზე საყვარელი და თაყვანისცემული ინგლისელი წმინდანია ქვეყნის მთელი ისტორიის მანძილზე.

მისი პირველი ცხოვრება დაწერა უცნობმა ავტორმა მისი გარდაცვალებიდან რამდენიმე წლის შემდეგ, ხოლო დაახლოებით 720 წელს ჩვენმა დიდმა ავტორიტეტმა, ღირსმა ბედამ ჯეროუელმა დაწერა კუტბერტის ცხოვრების ორი ვერსია: ერთი პროზაში და ერთი ლექსად. ესენი არის ყველაზე სანდო წყაროები ჩვენი წმინდანის ცხოვრების შესახებ. თუმცა, მათ გარდა, გვაქვს ძალიან მდიდარი ტრადიციები ჩრდილოეთ ინგლისიდან ამ წმინდანის შესახებ და რამდენიმე გვიანდელი ცხოვრება, ძირითადად ნორმანთა დაპყრობის შემდეგ დაწერილი. აღსანიშნავია, რომ რეჯინალდ დარემელმა (+ დაახლ. 1190) დაწერა ანგარიში კუტბერტის სიკვდილის შემდგომი 100-ზე მეტი სასწაულის შესახებ.

წმინდა კუტბერტის, მისი ნაწილების და მასთან დაკავშირებული სხვა წმინდა საგნების თაყვანისცემა საუკუნეების მანძილზე კარგად არის დოკუმენტირებული. ინგლისში სულ მცირე 135 ეკლესია არის მისდამი მიძღვნილი (რომელთაგან 83 ძველია) და მინიმუმ 17 შოტლანდიაში, გარდა მრავალრიცხოვანი წმინდა წყაროებისა როგორც ჩრდილოეთ ინგლისში, ასევე შოტლანდიაში. ინგლისელი ხალხი თაყვანს სცემდა და პატივს მიაგებდა მას, როგორც ერთ-ერთ მთავარ ზეციურ შუამდგომელს და მფარველს, და მრავალი სასწაული ხდება მისი ლოცვების მეშვეობით დღესაც.

კუტბერტს ჰქონდა იშვიათი სული ღმერთის, ადამიანებისა და ღვთის ყოველი ქმნილების უსასრულო სიყვარულისა, და გააჩნდა სიკეთე, დიდი თანაგრძნობა და სახარების ქადაგების მონდომება; მისი თავმდაბლობისა და მოსიყვარულე გულისთვის კუტბერტს უფალმა მიანიჭა ლოცვის, სასწაულების, წინასწარმეტყველებისა და ნათელხილვის ნიჭები. მისი მოსიყვარულე და მეგობრული ბუნება იზიდავდა მისივე თანამედროვეების გულებს; ის იყო მრავალი სხვა წმინდანის მეგობარი იმ ეპოქაში, მაგრამ ასევე უბრალო ხალხისა და სამეფო ოჯახის წევრებისაც. თავისი ცხოვრების 53 წლის განმავლობაში ის იყო უბრალო ბერი, მონასტრების წინამძღვარი, მასწავლებელი, მისიონერი, მრავალი წლის განმავლობაში - განდეგილი და მოკლე ხნით - ეპისკოპოსიც კი. მის პიროვნებაში შერწყმული იყო ლოცვისმოყვარეობა, მარტოსული ცხოვრების სიყვარული და ამავე დროს, უზარმაზარი ენერგია და მონდომება სახარების გავრცელებასა და უბრალო ხალხის დახმარებაში.

სავარაუდოდ, ის დაიბადა 634 წელს ნორთამბრიის სამეფოს ჩრდილოეთში, კეთილშობილურ ოჯახში. მისი დაბადების ადგილი უცნობია, თუმცა ზოგიერთი მკვლევარი ვარაუდობს დანბარს შოტლანდიის საზღვრის მიღმა (მაშინ ნორთამბრიის ნაწილი). რვა წლის ასაკიდან კუტბერტი აღზარდა ღარიბმა ქვრივმა, სახელად კენსვითმა, შოტლანდიის დაბლობში. მას ძალიან უყვარდა კუტბერტი და ასწავლა მას როგორ ელოცა. მოგვიანებით კენსვითი გახდა წმინდად მცხოვრები მონაზონი.

ანგელოზთა უხილავ სამყაროსთან ურთიერთობა კუტბერტის ცხოვრებაში ადრეული ბავშვობიდან გასდევდა. ასე, ერთხელ 7 წლის ბიჭი გარეთ ხმაურიანად თამაშობდა სხვა ბავშვებთან ერთად. ერთხელ ის ისე გაიტაცა უქმმა თამაშმა, რომ ღვთის ანგელოზი პატარა ბიჭის სახით გამოეცხადა და ხმამაღლა ატირდა. კუტბერტმა სცადა მისი დამშვიდება, მაგრამ ბიჭმა უპასუხა: "რატომ ეძლევი შენ, წმინდა კუტბერტ, მსუბუქ თამაშებს, რომლებიც შეუფერებელია მღვდლისა და ეპისკოპოსისთვის? შენ ვერ გახდები თავისთავადი, თუ არ მიმართავ შენს გონებას სულიერი საქმეებისკენ. რადგან უფალმა დაგადგინა შენ, რომ ასწავლო სათნოებები მათაც კი, ვინც შენზე უფროსია." იმ მომენტიდან პატარა კუტბერტი ძალიან სერიოზული გახდა და დაიწყო სულიერი ზრდა. რამდენიმე წლის შემდეგ ანგელოზი ცხენზე ამხედრებული მეომრის სახით გამოეცხადა და განკურნა წმინდანი კოჭლობისგან.

უკვე ახალგაზრდობაში კუტბერტმა თავისი პირველი სასწაულები მოახდინა. თვით სტიქიებიც კი ემორჩილებოდნენ მას. ასე, მან ერთხელ ლოცვით შეცვალა ძლიერი ქარის მიმართულება მდინარეზე, და ბერებმა რომლებიც ნავებით ხე-ტყეს ეზიდებოდნენ და მთელ მდინარეზე იყვნენ მიმოფანტულნი, ძალიან ადვილად შეძლეს ნავების ნაპირზე მიბმა. როცა კუტბერტი 17 წლის იყო, ის ცხვრის ფარებს მწყემსავდა მაღალ მთებში. ერთხელ გვიან საღამოს მან დაინახა ანგელოზთა კრებული, რომლებიც სხვა დიდი წმინდანის სულს მიასვენებდნენ ზეციურ სავანეებში. ეს იყო წმინდა აიდანი, რომელიც სწორედ იმ წუთას გარდაიცვალა (31 აგვისტო, 651 წ.). ისმოდა უკიდურესად ლამაზი, არაამქვეყნიური ანგელოზთა გუნდების გალობა. ახალგაზრდა კუტბერტზე ისეთი შთაბეჭდილება მოახდინა ამ ხილვამ, რომ მაშინვე და მტკიცედ გადაწყვიტა მთელი თავისი ცხოვრება მიეძღვნა უფლის მსახურებისთვის და გამხდარიყო ბერი.

გარეულ ცხოველებს უყვარდათ და ემსახურებოდნენ წმინდანს მისი სიცოცხლის განმავლობაში. ასე, ერთხელ თავის პირველ მონასტერში მიმავალ გზაზე, კუტბერტმა ღამე გაატარა ძველ ქოხში, ძალიან მშიერმა. იმ ღამეს მისმა ერთგულმა მეგობარმა - ცხენმა - თივაში ცხელი პური იპოვა. კუტბერტმა შეაქო შემოქმედი, შეჭამა თავისი ნახევარი და მეორე ნახევარი ცხენს მისცა. კუტბერტის პირველი მონასტერი, სადაც ის საბოლოოდ აღიკვეცა, იყო მელროუზი (ცნობილი აგრეთვე როგორც ძველი მელროუზი, რადგან ნორმანთა დაპყრობის შემდეგ იმ ადგილზე არსებობდა უზარმაზარი კათოლიკური ცისტერციანული მონასტერი, ახალი მელროუზი, რომლის შთამბეჭდავი მრავალრიცხოვანი ნანგრევები შემორჩენილია და სადაც რობერტ ბრიუსის გული არის დაკრძალული) შოტლანდიის სამხრეთში ინგლისის საზღვართან ახლოს, მაგრამ იმ დროს ის ნორთამბრიას ეკუთვნოდა.

ამ მონასტერში კუტბერტის დამრიგებლები იყვნენ ღვთის ორი გამოჩენილი წმინდანი: ეატა და ბოისილი. პირველი იყო წინამძღვარი, მეორე - პრიორი ანუ წინამძღვარის მოადგილე. როდესაც კუტბერტი ჩავიდა მელროუზში, ბოისილი, რომელსაც თავად ჰქონდა წინასწარმეტყველების ნიჭი, უკვე ელოდებოდა მას მონასტრის კარიბჭესთან და უწინასწარმეტყველა დიდი მომავალი ამ ახალგაზრდა ასკეტს. მოგვიანებით, როდესაც კუტბერტი ჯერ კიდევ საკმაოდ ახალგაზრდა იყო, ბოისილმა იწინასწარმეტყველა, რომ ის გახდებოდა ეპისკოპოსი - მის ხელდასხმამდე დაახლოებით 25 წლით ადრე!

კუტბერტის პირველი მორჩილება მელროუზში იყო სტუმრების მიღება. ასე რომ, ერთ დილას კუტბერტმა, ამის შესახებ არაფერი იცოდა რა, მიიღო და ემსახურა ანგელოზს, რომელიც ღმერთმა გამოუგზავნა. კუტბერტი გულთბილად შეხვდა მას, ფეხები დაბანა, საჭმელი და სასმელი მისცა, მაგრამ იმ მომენტში სტუმარი უცებ გაქრა. როდესაც კუტბერტმა მაგიდას შეხედა, დაინახა, რომ სტუმარს დატოვებული ჰქონდა თეთრი და სურნელოვანი პურები, რომლებიც თაფლზე ტკბილი იყო. კუტბერტის ცხოვრება ძალიან მძიმე იყო, ზოგჯერ მას უწევდა ძმების ცილისწამების, დემონების ხშირი თავდასხმებისა და მრავალი სხვა სირთულის გადატანა, მაგრამ ის ყოველთვის რჩებოდა მშვიდი და ღვთის მიმნდობი. და ანგელოზები არაერთხელ იხსნიდნენ მას ხილული სახით, ზოგ შემთხვევაში პირდაპირ ზეციდან მოჰქონდათ მისთვის საკვები.

მელროუზში კუტბერტი იყო ყველაზე მონდომებული ბერი და მკაცრ, შინაგან ცხოვრებას ეწეოდა. რამდენიმე წელი გავიდა. დეირას მეფემ სთხოვა წმ. ეატას დაეარსებინა კიდევ ერთი მონასტერი რიპონში, ამჟამინდელი ჩრდილოეთ იორკშირის ტერიტორიაზე. ასე რომ, თავის წინამძღვართან და ძმებთან ერთად კუტბერტი გარკვეული დროით გადავიდა რიპონში. ამ მონასტრის დამაარსებელთა შორის იყო წმ. უილფრიდი, იორკისა და ჰექსემის მომავალი ეპისკოპოსი და სასექსის სამეფოს განმანათლებელი. 661 წელს წმ. კუტბერტსა და ეატას მოუწიათ რიპონის დატოვება და მელროუზში დაბრუნება, რადგან იმ დროს იქ შემოდიოდა აღდგომის რომაული და მართლმადიდებლური თარიღი და აღკვეცის ფორმა, მაშინ როცა წმ. კუტბერტი და ეატა თავდაპირველად კელტურ ტრადიციაში იყვნენ აღზრდილნი.

იმავე წელს დაიწყო შავი ჭირის მძიმე ეპიდემია და წმ. ბოისილი მისგან გარდაიცვალა. კუტბერტი, რომელიც თავდაპირველად შავი ჭირით დაავადდა, მაგრამ შემდეგ სასწაულებრივად განიკურნა, გახდა მელროუზის პრიორი წმ. ბოისილის შემდეგ. როგორც პრიორი, კუტბერტი არა მხოლოდ ასწავლიდა რწმენის საფუძვლებს, არამედ ბევრს მოგზაურობდა მეზობელ რაიონებში, კურნავდა სოფლელებს, ეხმარებოდა მათ საჭიროებებსა და შრომაში, ქადაგებდა ღვთის სიტყვას, შთააგონებდა მათ დაევიწყებინათ თავიანთი ცრურწმენები და აერჩიათ ღვთისმოსაობის გზა. ამით კუტბერტი, მიუხედავად იმისა, რომ არასდროს შეხვედრია წმ. აიდანს თავის სიცოცხლეში, გახდა მისი ჭეშმარიტი სულიერი მემკვიდრე, რადგან მან აიდანის მსგავსად იცხოვრა.

კუტბერტი ხშირად ატარებდა მთელ კვირებს სახლიდან შორს, მიაღწევდა მთებში რთულად მისადგომ დასახლებებამდეც კი და დაუღალავად ახარებდა და ზრუნავდა ადგილობრივ ხალხზე, რომლებიც წერა-კითხვის უცოდინარნი და წარმართები იყვნენ. ის ისეთ კარგ მაგალითს უჩვენებდა მათ, რომ აბსოლუტურად ყველა გულწრფელად მოიქცა ღვთისკენ. ჩრდილოეთის ტრადიციების თანახმად, კუტბერტი ქადაგებდა მთელ ჩრდილოეთ ინგლისსა და სამხრეთ შოტლანდიაში, სადაც მან დააარსა მრავალი ეკლესია, სამლოცველო და წმინდა ჭები. დროთა განმავლობაში ხალხი ქვეყნის მრავალი რეგიონიდან მიიზიდა: ისინი მოდიოდნენ მასთან თავიანთი მწუხარებით, საჭიროებებით, სირთულეებით, კითხვებით, სავედრებელი თხოვნებით. და კუტბერტი ყველას უსმენდა, სიყვარულითა და მოთმინებით ასწავლიდა და ანუგეშებდა, ყოველთვის პოულობდა საჭირო სიტყვებს თითოეული ადამიანისთვის. ის მიმართავდა მათ გონებას სიმართლისკენ, განმარტავდა ცოდვის მავნე შედეგებსა და ბოროტის მოქმედებას, რომელსაც ყოველთვის სურს ჩვენი სულების განადგურება. და ის ასობით სასწაულს ახდენდა.

663-664 წლებში გაიმართა ცნობილი უიტბის სინოდი, სადაც განიხილებოდა ინგლისის ეკლესიაში რომაული წეს-ჩვეულებების შემოღების საკითხი. სინოდზე, დიდწილად წმ. უილფრიდისა და მისი შთაგონებული მჭევრმეტყველური გამოსვლების წყალობით, საბოლოოდ გადაწყდა რომაული და მართლმადიდებლური ტრადიციების (განსაკუთრებით აღდგომის გამოთვლისა და აღკვეცის (ტონზურის) ფორმის) მიღება, რადგან ეს წეს-ჩვეულებები სრულიად მართლმადიდებლური და უფრო ზუსტი იყო, ვიდრე შესაბამისი კელტური ჩვეულებები. წმ. კუტბერტმა და ეატამ მაშინვე შეისმინეს ეკლესიის ხმა, თუმცა ისინი ირლანდიელი ბერების მიერ იყვნენ აღზრდილნი. მოგვიანებით კუტბერტი უნდა გამხდარიყო მნიშვნელოვანი გამაერთიანებელი ფიგურა ინგლისის ეკლესიაში, თანდათანობით შეარიგა რა (თავდაპირველად თითქმის დაპირისპირებული) მხარეები იმათგან, ვინც მიიღო რომაული წეს-ჩვეულებები, მათთან, ვინც ძველ ირლანდიურ წესებს მისდევდა. და თავისი ცხოვრების მაგალითზე კუტბერტმა გააერთიანა ამ ტრადიციების საუკეთესო: დისციპლინირებული და პრაქტიკული "რომაელები" და ასკეტური და ხილვებზე ორიენტირებული "კელტები".

სინოდის შემდეგ, 664 წელს, წმ. კუტბერტი და ეატა გადავიდნენ ლინდისფარნში - კუნძულზე ნორთამბრიის ჩრდილო-აღმოსავლეთ სანაპიროსთან, რომელიც მოგვიანებით ცნობილი გახდა როგორც "წმინდა კუნძული". სწორედ აქ დააარსა წმ. აიდანმა დიდი მონასტერი 635 წელს, რომელსაც უნდა გაზრდილიყო ასკეტიზმის, ქადაგებისა და კულტურის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ცენტრად მთელ ბრიტანეთსა და ევროპაში. ეატა ჩავიდა ლინდისფარნში როგორც წინამძღვარი (ამავდროულად ინარჩუნებდა მელროუზის წინამძღვრის მოვალეობებსაც), ხოლო კუტბერტი - როგორც პრიორი. თორმეტი წლის განმავლობაში კუტბერტი დარჩა ლინდისფარნის პრიორად (და ტრადიციის თანახმად, მოგვიანებით წინამძღვრად). თავდაპირველად, კუტბერტს სთხოვეს ესწავლებინა სამონასტრო ცხოვრების წესები ლინდისფარნის ბერებისთვის. კუტბერტი ასრულებდა თავის მოვალეობებს ერთდროულად დიდი ენერგიით, სიყვარულითა და მოთმინებით.

ნელ-ნელა მან შემოიღო ძალიან მკაცრი დისციპლინა და სამონასტრო წესები მონასტერში - თვითონაც ზუსტად ასეთ ცხოვრებას ეწეოდა - და გახდა ნამდვილი მამა თავისი ძმებისთვის. და ის აგრძელებდა თავის მისიონერულ საქმიანობას, რომელიც ისეთ ადგილებამდეც კი აღწევდა, როგორიცაა დარემი და კარლაილი. მაგრამ ის სულ უფრო და უფრო ნატრობდა განდეგილად მარტოსულ ცხოვრებას. ასე რომ, ის ჯერ გადავიდა კუნძულზე, რომელიც დღეს ცნობილია როგორც წმ. კუტბერტის კუნძული, ხოლო შემდეგ, 676 წელს, დასახლდა შიდა ფარნზე (ორივე კუნძული ეკუთვნის ფარნის კუნძულების ჯგუფს, რომლებიც დღეს ცნობილია თავიანთი ველური ბუნებითა და მრავალი სახეობის ფრინველის კოლონიებით). შიდა ფარნზე მან აიშენა პატარა ქოხი და სამლოცველო და მათ გარშემო მაღალი კედელი ააგო (ის ფიზიკურად ძალიან ძლიერი და ხელმარჯვე კაცი იყო).

თავდაპირველად მას არ სურდა, რომ ვინმე სტუმარი მოსულიყო მასთან, სურდა ეხილა მხოლოდ ცა, ზეცა, რომლისკენაც ასე ძლიერ მიისწრაფვოდა. წმინდანი ცხოვრობდა ფარნზე უკიდურესად რთულ პირობებში, მაგრამ მისთვის არაფერი იყო შეუძლებელი, რადგან ღმერთი და ანგელოზები ყოველთვის ახლოს იყვნენ. წმინდანმა თავისი მხურვალე ლოცვით განდევნა ყველა დემონი ფარნიდან, რომლებიც გარკვეული დროის განმავლობაში სასტიკად უტევდნენ მას. მან ასევე უზრუნველყო საკუთარი თავი თავისი ხელით მოწეული საკვებით: მისი ლოცვით ნიადაგი ფარნზე ნაყოფიერი გახდა და მან შეძლო იქ ქერის მოყვანა, ხოლო კუნძულზე მისი ლოცვების წყალობით წმინდა წყარომმ უხვი წყლით გამოხეთქა მშრალი კლდიდან. დროთა განმავლობაში ბერებმა ლინდისფარნიდან და სხვა მონასტრებიდან მაინც დაიწყეს მასთან მოსვლა და ამ ადგილის სიშორის მიუხედავად, ლინდისფარნის გარეთ მცხოვრებნიც მოჰყვნენ მათ. კუტბერტი, მიუხედავად იმისა, რომ ცდილობდა თავი აერიდებინა დიდებისთვის, ვერ უარობდა მათ ბრძნულ დარიგებასა და ნუგეშის სიტყვებზე.

იორკში, 685 წლის აღდგომის კვირას, კუტბერტი მისი ნების საწინააღმდეგოდ აკურთხეს ეპისკოპოსად. ეს იყო ეკლესიის საბჭოს ერთსულოვანი გადაწყვეტილება ტვიფორდში (ამჟამად ბერკშირში). ხელი დაასხა წმ. თეოდორე კენტერბერიელმა და კიდევ ექვსმა იერარქმა. წმინდანი დიდხანს უარობდა, ტიროდა და ამბობდა, რომ უღირსი იყო. მეფეც კი ცდილობდა დაერწმუნებინა იგი, რომ გამხდარიყო მღვდელმთავარი. და მხოლოდ მაშინ, როდესაც უფალმა გაუცხადა, რომ ეს იყო მისი ნება, დათანხმდა გამხდარიყო ეპისკოპოსი. დაგეგმილი იყო კუტბერტის დანიშვნა ჰექსჰემის ეპისკოპოსად, მაგრამ წმ. კუტბერტი და ეატა შეთანხმდნენ გაეცვალათ კათედრები, ასე რომ ეატა გახდა ჰექსჰემის ეპისკოპოსი, ხოლო კუტბერტი - ლინდისფარნის ეპისკოპოსი. ორი წლის შემდეგ, გულმოდგინე და ბრწყინვალე ღვაწლის შემდეგ ეპისკოპოსის რანგში, კუტბერტმა მშვიდად განუტევა სული შიდა ფარნეში 687 წლის 20 მარტს (2 აპრილს)¹, 53 წლის ასაკში. რამდენიმე თვით ადრე სიკვდილამდე წმინდანი დაუბრუნდა თავის საყვარელ ცხოვრების წესს შიდა ფარნეში.

ახლა მოვიხსენიოთ რამდენიმე საინტერესო მაგალითი კუტბერტის სიწმინდისა ბედეს მიერ დაწერილი ცხოვრებიდან. მონასტერში ცხოვრებისას კუტბერტს ისე უყვარდა ლოცვა, რომ შეეძლო სამი ან ოთხი ღამე გაეთია უძილოდ განუწყვეტელი ლოცვისთვის. მაგრამ ის ამას მალავდა სხვებისგან, რადგან არ სურდა, რომ ხალხს იგი წმინდანად მოეხსენიებინა. თუმცა, ერთხელ ერთმა ბერმა გადაწყვიტა ღამით გაჰყოლოდა მას. ბერმა ნახა, როგორ დატოვა ღვთის კაცმა თავისი სენაკი, ჩავიდა ზღვაზე, შევიდა ცივ წყალში და მთელი ღამე ლოცულობდა იქ გაშლილი ხელებით. როგორც კი ნაპირზე დაბრუნდა, ზღვის წავები მიუახლოვდნენ და პატივისცემის ნიშნად თავიანთი თბილი ბეწვით გაუმშრალეს ფეხები, და წმინდანმა დალოცა ისინი. მაყურებელი ბერი შეძრწუნდა. დღისით ნათელმხილველმა წმინდანმა მიმართა ბერს, რბილად გააკრიტიკა და სთხოვა არ გაემხილა ეს სასწაული მის (კუტბერტის) სიკვდილამდე. მას შემდეგ ეს წმინდანი ხშირად გამოისახება წავებთან ერთად.

ერთხელ წმ. კუტბერტი თავის ორ მოწაფესთან ერთად ჩავიდა ძალიან შორეულ კუნძულზე, საკვების გარეშე. ამინდი იყო კარგი და მშვიდი, მაგრამ მათი ჩასვლისთანავე დაიწყო ძალიან მძიმე შტორმი და ქარიშხალი. ზღვა უკვე სამი დღის განმავლობაში უკიდურესად მძვინვარებდა და მოგზაურები შიმშილისგან სიკვდილის პირას მივიდნენ. თანმხლებნი დიდ მწუხარებაში იყვნენ, მაგრამ კუტბერტმა წაახალისა ისინი გულმხურვალედ ელოცათ, თქვა რა: "გწამდეთ და ისწავლეთ ღმერთის მინდობა, ჩემო ძვირფასებო. დარწმუნებული ვარ, რომ ახლა ღმერთი სიკვდილს არ მიგვცემს და საკვებს მოგვაწვდის." და მაშინვე კაცებმა ნაპირზე იპოვეს დელფინის ხორცის სამი ნაჭერი, რომელიც თითქოს სპეციალურად მათთვის დაჭრილი და მომზადებული იყო, და ამინდიც სრულიად დაწყნარდა. ყველამ მადლობა შესწირა ღმერთს მისი წყალობისთვის.

სხვა დროს კუტბერტი ერთ ახალგაზრდასთან ერთად გრძელ მოგზაურობაში გაემართა, მაგრამ მათ გზა აერიათ და ამინდიც გაფუჭდა. კუტბერტმა მოუწოდა ახალგაზრდას, რომ მხოლოდ უფალზე დაემყარებინა იმედი. და მაშინვე დაინახეს არწივი, რომელმაც მოუტანა მათ დიდი თევზი და წინ დაუდო. კუტბერტმა უბრძანა თავის თანმხლებს თევზი ორად გაეყო და ნახევარი არწივისთვის მიეცა. მალე მათ იპოვეს სახლი მისგან გამოსული სინათლით და იქ უზარმაზარი თევზის დარჩენილი ნაწილი შეწვეს და მასპინძლებთან ერთად გაინაწილეს. ორჯერ წმინდა კაცმა ჩააქრო უზარმაზარი ხანძრები, რომლებსაც შეეძლო მთელი სოფლები დაეწვა. პირველ შემთხვევაში ეს იყო სოფელი, სადაც მისი გამზრდელი დედა კენსვიტი ცხოვრობდა. საერთო სასოწარკვეთის მიუხედავად, წმინდანი უშფოთველად იწვა მიწაზე და გულმხურვალედ ლოცულობდა - და ყველა სახლი გადარჩა. მეორე შემთხვევაში ეს იყო არაბუნებრივი ხანძარი, რომელიც სატანამ დაიწყო. კუტბერტმა გააძევა ბოროტი და უთხრა ადგილობრივებს, რომ უფრო ყურადღებით ყოფილიყვნენ და არ დანებებოდნენ ცდუნებას. მთელი თავისი ცხოვრება კუტბერტი ებრძოდა ეშმაკსა და დემონებს, რომლებიც აწუხებდნენ მას, ესროდნენ ქვებს, ნაპირთან მიათრევდნენ და ცდილობდნენ კლდიდან გადაეგდოთ. საბოლოოდ, თავისი მარხვით, ლოცვითა და თავმდაბლობით წმინდანმა განდევნა ყველა დემონი მიდამოდან.

კუტბერტი ყველასთვის ლოცულობდა და ჰქონდა ცრემლის ნიჭი; ის ხედავდა ადამიანების ტანჯვასა და ცოდვებს და ცრემლებს ღვრიდა ამის გამო, თვითონ ინანიებდა მათი ცოდვებისთვის. ის მოუწოდებდა ხალხს, არწმუნებდა მათ შეყვარებოდათ ღმერთი და მოყვასი; წინააღმდეგ შემთხვევაში ჩვენი სული ადვილი სამიზნეა ეშმაკისთვისო. ის ცრემლებით აღასრულებდა წირვას და ხალხი გრძნობდა ღმერთის ყოფნას ყოველთვის, როცა ის მსახურობდა; როცა ლოცულობდა, მისი სახე ხშირად გარდაისახებოდა და ივსებოდა ნათლით. კუტბერტი კურნავდა ავადმყოფებს შორ მანძილზეც: ასე, ერთხელ მან განდევნა დემონი მოსამართლის ცოლისგან, რომელთანაც საუბრობდა, მიუხედავად იმისა, რომ მოსამართლეს არ უხსენებია თავისი ცოლის ავადმყოფობა და ეს უკანასკნელი მრავალი მილის დაშორებით იყო.

ზოგიერთი თანამედროვე მკვლევარი ვარაუდობს, რომ წმ. კუტბერტი იყო პირველი ადამიანი ისტორიაში, ვინც გამოეხმაურა ველური ბუნების დაცვას, ამ შემთხვევაში: ეიდერის იხვების. შესაძლოა ეს მხოლოდ ლეგენდაა, მაგრამ ცხადია, რომ ის ზრუნავდა ამ ფრინველებზე თავისი ცხოვრების განმავლობაში და ისინი კვლავ მასობრივად ბუდობენ შიდა ფარნეში, თითქოს დიდი წმინდანის ხსოვნის პატივსაცემად. ნორთამბრიელები ამ ეიდერის იხვებს უწოდებენ "კადის წიწილებს" წმ. კუტბერტის პატივსაცემად. ბედეს თანახმად, როდესაც კუტბერტმა პირველად დათესა ქერის თესლი შიდა ფარნეში, ფრინველებმა დაიწყეს მისი კენკვა. წმინდანმა გაკიცხა ისინი ამის გამო და მათ ეს აღარ გაიმეორეს. ორი ყვავი ჩვეულებრივ იპარავდა ჩალას წმინდანის სენაკის ახლოს მდებარე პატარა სასტუმრო სახლიდან. კუტბერტმა უბრძანა მათ დაეტოვებინათ კუნძული ასეთი ქცევის გამო. მაგრამ ყვავები მალე დაბრუნდნენ ფრთებდახრილი და თავდაღუნულნი, ნიშნად მათი სინანულისა. უფრო მეტიც, მათ მოუტანეს მას ცხიმი თავიანთი დანაშაულის გამოსასყიდად. წმინდანმა აპატია მათ, ნება დართო კუნძულზე დარჩენილიყვნენ და გამოიყენა ცხიმი თავისი ფეხსაცმლის გასაპოხად წყალი, რომ არ შესვლოდა. ის ხშირად იხსენებდა ამ ისტორიას საუბრებში მორწმუნეებთან, აღნიშნავდა რა, რომ თუ თვით ფრინველებიც კი ჩქარობენ მოინანიონ, მაშინ ჩვენი მოვალეობაა სრული მონანიება და ჩვენი ცოდვებისგან განწმენდა.

თვით სტიქიებიც კი ემსახურებოდნენ წმინდანს, სავსეს ღვთის მადლით. ერთხელ ძმებს დაავიწყდათ მისთვის შეშის მიტანა, როგორც მან სთხოვა; წმინდანმა ილოცა და ზღვამ ერთ ღამეში "მოუტანა" მას ზუსტად საჭირო ზომის მორი ნაპირზე. კუტბერტი კურნავდა ავადმყოფებს არა მხოლოდ ლოცვით, არამედ სეფისკვერით, წმინდა ზეთით (ასე განკურნა გოგონა, რომელსაც თავი და გვერდი სტკიოდა) და ნაკურთხი წყლით. ხშირად თვით მისი პირადი ნივთებიც კურნავდა სხვადასხვა დაავადებას. ერთხელ წმინდა იღუმენია ელფლედა უიტბელი თავის მოწაფესთან ერთად წმ. კუტბერტის ქამრითვგანიკურნა თავის ტკივილისგან: წმინდანმა გადასცა თავისი ქამარი მათ უცხო პირის მეშვეობით, მრავალი მილის დაშორებით მოისმინა რა მათი ლოცვა.

კუტბერტის ერთ-ერთი უახლოესი მეგობარი იყო წმინდად მცხოვრები მღვდელი სახელად ჰერბერტი. ის ცხოვრობდა კუნძულზე დერვენტვოტერში, კამბრიაში. დღეს ეს ადგილი ლეიკ დისტრიქტის ეროვნულ პარკშია. ეს არის დიდი სილამაზის ლანდშაფტი, რომელმაც მიიზიდა მრავალი მხატვარი, პოეტი და მწერალი, მათ შორის ცნობილი საბავშვო წიგნების ავტორი და მეცნიერი ბეატრიქს პოტერი (1866-1943). წმინდა ჰერბერტი იქ ცხოვრობდა განდეგილად და წმინდა კუტბერტი ყოველწლიურად სტუმრობდა მას, როდესაც ისინი ერთად საუბრობდნენ სულიერ საკითხებზე. სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე, როდესაც თავის ეპარქიას, ეკლესიებსა და მონასტრებს სტუმრობდა, კუტბერტი თავის ძველ მეგობარ ჰერბერტსაც ეწვია. როდესაც მან გაუმხილა, რომ მალე მოკვდებოდა, ჰერბერტმა სთხოვა მას ელოცა, რათა ისინი ერთად გასულიყვნენ ამ სამყაროდან ერთსა და იმავე დროს, რადგან ისინი ერთად ემსახურებოდნენ და ადიდებდნენ ღმერთს, როგორც ნამდვილი "სულიერი მეგობრები", როგორც კელტი ასკეტი უწოდებდა მათ, ვინც სულიერი სიახლოვით იყვნენ დაკავშირებულნი. წმინდა კუტბერტი დათანხმდა და ორივე წმინდანი ერთსა და იმავე დღეს და საათს გარდაიცვალა. წმინდა ჰერბერტის დღესასწაული აღინიშნება იმავე დღეს, რაც წმინდა კუტბერტისა. დღეს კუნძულს, სადაც ის ცხოვრობდა, წმინდა ჰერბერტის კუნძული ეწოდება და იქ კვლავ შეიძლება მისი სენაკის ნანგრევების ნახვა. ეს არის მომლოცველობის ადგილი (ის მდებარეობს კესვიკის ქალაქის ფარგლებში).

სიკვდილის წინ კუტბერტი მტკივნეული სენით იტანჯებოდა. მაგრამ სიკვდილის სარეცელზეც კი ის სასწაულებს ახდენდა: მან განკურნა ახალბედა ბერი მრავალწლიანი ქრონიკული დაავადებისგან მისი სამოსის კიდის შეხებით. წმინდა კუტბერტის გარდაცვალების შემდეგაც კი მისი საფლავის მიწავ კურნავდა ადამიანებს - მაგალითად, განიკურნა ეშმაკეული ბიჭი. წმინდა კუტბერტის სიკვდილის შემდეგ მისმა ფეხსაცმელმა პარალიზებულს დაუბრუნა ჯანმრთელობა. სხვა ასკეტი კი განიკურნა კანის დაავადებისგან ხბოს ტყავით, რომელიც წმინდა კუტბერტის სენაკში ეკიდა მის სიცოცხლეში.

მოდით, ვისაუბროთ წმინდა კუტბერტის თაყვანისცემაზე. 698 წელს, კუტბერტის გარდაცვალებიდან თერთმეტი წლის შემდეგ, წმინდანის უხრწნელი ნაწილები აღმოაჩინეს. ისინი ინახებოდა ლინდისფარნში, როგორც წმინდანმა ანდერძით დატოვა. მალე დაიწერა მისი "ცხოვრება" უცნობი ავტორისა და ბედას მიერ, რამაც ხელი შეუწყო მის უფრო ფართო თაყვანისცემას. მერვე საუკუნეში წმინდა კაცი უკვე პატივცემული და საყვარელი იყო მთელ ინგლისში და დასავლეთ ევროპის მრავალ ქვეყანაში, და მისი სახელი შეიძლება ვიპოვოთ მრავალ ადრეულ კალენდარში როგორც ბრიტანეთში, ასევე კონტინენტზე. მომლოცველები არა მხოლოდ ინგლისიდან, არამედ შორეული ქვეყნებიდანაც ჩამოდიოდნენ წმინდა კუტბერტის ნაწილებთან სალოცავად.

მერვე საუკუნის ბოლოდან ვიკინგები რეგულარულად ესხმოდნენ თავს ინგლისურ მონასტრებს, მათ შორის ლინდისფარნსაც. ამრიგად, 875 წელს ლინდისფარნის ბერები იძულებულნი გახდნენ დაეტოვებინათ თავიანთი მონასტერი და, ყველა სიწმინდესთან და ნაწილებთან ერთად, გამგზავრებულიყვნენ ახალი თავშესაფრის საძიებლად. ბერები მოგზაურობდნენ და ჩერდებოდნენ რამდენიმე ადგილას ჩრდილოეთ ინგლისსა და შოტლანდიაში, მათ შორის ნორთამში, კრეიკში, რიპონში და საბოლოოდ 100 წლით დარჩნენ ჩესტერ-ლე-სტრიტში. მაგრამ მხოლოდ 995 წელს იპოვეს შესაფერისი ადგილი წმინდა ნაწილების დასასვენებლად. ამბობდნენ, რომ როდესაც ისინი გადააადგილებდნენ წმინდა კუტბერტის ლუსკუმა, ის გარკვეულ მომენტში ადგილიდან ვეღარ დაძრეს. მათ დაიწყეს მარხვა და წმინდანი გამოეცხადათ ძილში, უბრძანა რა მათ მისი სხეული დანჰოლმში წაეღოთ, მაგრამ არავინ იცოდა სად იყო ეს. მალე ბერები შეხვდნენ მერძევე ქალს, რომელიც ჩიოდა, რომ მისი მურა ძროხა გაქრა, მაგრამ მან ბოლოს დანჰოლმში ნახა. მან მიიყვანა ძმები იმ ადგილას და გადაწყდა იქ დაეარსებინათ თემი და შეენახათ წმინდა კუტბერტისა და სხვა წმინდანების ნაწილები.

დროთა განმავლობაში ეს ადგილი დარემად იწოდა; თემის გარშემო ქალაქი გაიზარდა და ნორმანთა დაპყრობის შემდეგ მალე იქ დაარსდა დიდი მონასტერი, რომელიც საუკუნეების განმავლობაში ალბათ ყველაზე პოპულარული ინგლისური წმინდა ადგილი გახდა. 1083 წლიდან დარემი ეპისკოპოსის რეზიდენციაც გახდა. წმინდა კუტბერტის ნაწილები გადაასვენეს ახალ ლუსკუმაში დარემის "პრიორატ-კათედრალში" 1104 წელს - და მაშინ ისინი სრულიად უხრწნელი იყო. შემდგომში ნაწილები დასვენებული იყო საკურთხევლის უკან. ეკვდერი ცხრა საკურთხევლით, სადაც წმინდა კუტბერტის ლუსკუმა იყო მოთავსებული, აშენდა 1235 წელს, ხოლო 1372 წელს აშენდა ბრწყინვალე ახალი ლუსკუმა მარმარილოსა და თაბაშირისგან, მდიდრულად მოოქროვილი. წმინდა კუტბერტის გარდა, მონასტერ-კათედრალს ჰქონდა ლუსკუმა წმინდა ბედას ნაწილებით.

წმინდა კუტბერტი საუკუნეების განმავლობაში რჩებოდა ინგლისის ყველაზე თაყვანისცემულ წმინდანად, მეტოქეობას უწევდა მხოლოდ არქიეპისკოპოს თომას ბეკეტს მეთორმეტე საუკუნის ბოლოდან. მისი ცხოვრების მრავალი ილუსტრირებული ვერსია შეიქმნა და უთვალავი სასწაული მოხდა მისი ნაწილების სიახლოვეს, რომელსაც სტუმრობდნენ როგორც არისტოკრატია, ასევე უბრალო ხალხი. ნევილის ჯვრის ბრძოლის წინ 1346 წელს, სწამდათ, რომ წმინდანი გამოეცხადა დარემის პრიორს ხილვაში და უბრძანა აეღო ტილო მისი სამლოცველოდან, მიემაგრებინა შუბზე და წაეღო როგორც დროშა ბრძოლის ველზე. ბერები ასე მოიქცნენ და ილოცეს ბრძოლის დროს შუბთან ახლოს, მოწინააღმდეგე მხარეებიდან არც თუ ისე შორს და გრძნობდნენ, რომ კუტბერტი იცავდა მათ. იმ დროიდან მოყოლებული "წმინდა კუტბერტის დროშა" ყოველთვის მიჰქონდათ შოტლანდიელებთან ბრძოლის ველზე, ვიდრე რეფორმაციამდე.

შუა საუკუნეებში კუტბერტი იყო ტერიტორიის მფარველი, რომელიც ცნობილი იყო როგორც საპალატინო საგრაფო, ან დარემის საპალატინო. ის იყო ნახევრად ავტონომიური, და დარემის ეპისკოპოსის როლი ამ ტერიტორიაზე მეფის როლის მსგავსი იყო. ჩვეულებრივი ხალხი გულწრფელი რწმენით ყოველთვის თაყვანს სცემდა კუტბერტს, სთხოვდა მას რჩევასა და ნუგეშს. წმინდანი იყო ცენტრი, ეროვნული ერთიანობის სიმბოლო, განსაკუთრებით აერთიანებდა ხალხს უბედურებებისა და ომების დროს.

1530-იან წლებში ინგლისში რეფორმაცია დაიწყო. გერმანიისა და სხვა ქვეყნებისგან განსხვავებით, ინგლისში ეკლესიის ტრადიციების სწრაფი განადგურებისა და პროტესტანტიზმში ჩაძირვის ეს პროცესი "ზემოდან", ანუ მეფისგან იყო თავსმოხვეული. ჰენრი VIII-ის ბრძანებით ასობით მონასტერი დაიხურა, შემდეგ გაძარცვეს და გაანადგურეს, ათასობით უნიკალური ძველი რელიქვია დაანგრიეს და დაწვეს სასტიკმა მკრეხელმა-ხატთმებრძოლებმა, მათ შორის უმეტესი წმინდანების ხატები, ქანდაკებები და ნაწილები. "რეფორმატორების" მიერ ინგლისში მიყენებული ზიანი ძალიან მოკლე პერიოდში მოხდა. ეს ზიანი გაცილებით უფრო მნიშვნელოვანი იყო, ვიდრე კომუნისტების მიერ მეოცე საუკუნის რუსეთში რელიქვიებისთვის მიყენებული ზიანი.

მეფის უფლებამოსილი წარმომადგენლები მივიდნენ დარემის კათედრალ-მონასტერში, რათა წაეღოთ ყველა საეკლესიო ძვირფასეულობა და სიმდიდრე, მათ შორის წმინდა კუტბერტის სამლოცველო, რომელშიც მათ ელოდნენ მხოლოდ "განძისა და მტვრის" პოვნას. გადარჩენილი დოკუმენტების თანახმად, ერთი წარმომადგენელი მივიდა სამლოცველოსთან, აპირებდა რა მის გახსნას, ყველა განძის წაღებას და ნაწილებად დამსხვრევას. მაგრამ სახურავის გახსნისთანავე კინაღამ გული წაუვიდა. მის წინაშე შემდეგი სურათი გადაიშალა: მან დაინახა წმინდანის სხეული სრულყოფილად შენახული, უვნებელი, სრული სამღვდელო შესამოსელით - თითქოს წინა დღეს ჩაეტარებინა თავისი ბოლო ლიტურგია. ყველა მისი კიდური რბილი და მოქნილი იყო, თითქმის თბილი, და რაც მთავარია, მისი სხეულის გარშემო ჰაერში არამიწიერი სურნელი იფრქვეოდა. კაცმა მეორე წარმომადგენელს დაუძახა, მაგრამ მას არ სჯეროდა, სანამ თავად არ მივიდა სამლოცველოსთან და არ დარწმუნდა.

მიუხედავად ამისა, სამლოცველო ნაწილობრივ გაძარცვეს და შებილწეს; წმინდანის ერთი ფეხი გატეხეს... ამ ადამიანებს, რომლებმაც ეკლესია "გარდაქმნეს", არ სჯეროდათ, რომ ეს იყო დიდი წმინდანი, რომელზეც ღვთის მადლი იყო. კუტბერტის სხეული საიდუმლოდ დაკრძალეს კათედრალში ძველი საკურთხევლის ადგილზე. ასე რომ, ასეთი დიდი წმინდანის ნაწილები დროებით დაიკარგა ინგლისისთვის... ეკლესიის ერთიანობასთან ერთად, რომლის შენარჩუნებაზეც თავად წმინდანი იყო ასე შეწუხებული. მას შემდეგ დარემი ანგლიკანურ კათედრალად გამოიყენება. 1827 წელს წმინდა კუტბერტის ნაწილები ამოიღეს და შეისწავლეს სხვა მასთან დაკავშირებულ წმინდა საგნებთან ერთად. მისი ჩონჩხი კარგად იყო შენახული და ასევე აღმოაჩინეს სხვა სიწმინდეც, რაც სავარაუდოდ წმინდა ოსვალდ ნორთუმბრიელის თავია. წმინდანის მთავარი ნაწილები ხელახლა დაკრძალეს ორ გარე კუბოში და ისინი დღემდე განისვენებენ უბრალო მონიშნული ქვის ფილის ქვეშ კათედრალის აღმოსავლეთ ნაწილში, მაღალი საკურთხევლის უკან, იზიდავენ რა მორწმუნეებს. სასწაულები კვლავაც ხდება.

კათედრალის ეს ნაწილი იწოდება ფერეტორიად, რაც ნიშნავს სამლოცველოს კაპელას (წმინდა ბედას ნაწილები დაკრძალულია გალილეის კაპელაში კათედრალის დასავლეთ ნაწილში). სხვა რელიქვიები, რომლებიც წმინდანთანაა დაკავშირებული, არის მისი ორიგინალური ხის კუბო, რომელიც 698 წლით თარიღდება (სინამდვილეში მხოლოდ მისი ფრაგმენტები გადარჩა, რომლებიც ხელახლა ააწყვეს და განაახლეს მეოცე საუკუნის დასაწყისში), წმინდანის გულის ჯვარი, გადასატანი საკურთხეველი (წმინდა ტრაპეზი), სამოსი (ოლარი, სამაჯურები, სარტყელი და ა.შ.) ბიზანტიური აბრეშუმისგან, ქსოვილები, სპილოს ძვლის სავარცხელი და სხვა. ეს მცირე რელიქვიები კათედრალშია და გამოფენილი იყო განძის გამოფენაზე 2012 წლამდე, როდესაც ისინი მოათავსეს კათედრალის დაცულ საცავში, სანამ შუასაუკუნეების შენობების მასშტაბური რემონტი მიმდინარეობდა ახალი საგამოფენო ობიექტების შესაქმნელად. მოგვიანებით, 2016 წელს, კათედრალი ელოდა ახალი, სპეციალურად დაპროექტებული საგამოფენო ვიტრინების ჩამოსვლას ყველა ამ რელიქვიისთვის და 2017 წლიდან ისინი გამოფენილია კათედრალის შუასაუკუნეების დიდ სატრაპეზოში. 1593 წელს გამოჩნდა წიგნი სახელწოდებით "დარემის წესები". მისი ავტორი იყო დარემის კათედრალის უსახელო ბერი და მსახური, რომელიც ცხოვრობდა რეფორმაციამდე ცოტა ხნით ადრე და მის შემდეგ. ეს წიგნი, რომელიც დღემდე გადარჩა, არის იშვიათი და უნიკალური წყარო ადრეული სამონასტრო ცხოვრებისა და გაუქმებამდე დარემში არსებული მონასტრის ორგანიზაციის შესახებ. მონასტერი იყო ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ინგლისში. წიგნი აღწერს ოთახებს, ინტერიერს, სამლოცველოებს, საფლავებს, მსახურებებს, დღესასწაულებს, ტრადიციებს, წესებსა და მონასტრის ბერებისა და მუშაკების ყოველდღიურ ცხოვრებას.

რამდენიმე მართლმადიდებლური მრევლის მფარველია წმინდა კუტბერტი. მათ შორისაა რუსული და ბერძნული გაერთიანებული თემი წმინდა კუტბერტისა და ბედასი დარემში, რუსული მრევლი ტრუროში (კორნუოლი) და კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოს რუსული ტრადიციის მრევლი, რომელიც მონაცვლეობით მსახურობს ჩესტერფილდში (დერბიშირი) და შეფილდში (სამხრეთ იორკშირი). უმეტესი ისტორიული ანგლიკანური ეკლესიები, რომლებიც წმინდა კუტბერტის სახელობისაა, კონცენტრირებულია ინგლისის ექვს ჩრდილოეთ საგრაფოში, თუმცა ზოგიერთი ისეთ შორეულ რეგიონებშიცაა, როგორიცაა აღმოსავლეთი ინგლისი, სომერსეტი და კორნუოლი. მეთორმეტე საუკუნის ბოლოს რეჯინალდ დარემელი ადასტურებდა, რომ იმ დროს ინგლისის სამი ყველაზე თაყვანისცემული წმინდანი იყო კუტბერტი, ედმუნდი და ეთელდრედა (რომელთა ყველა ნაწილი ძალიან დიდხანს დარჩა უხრწნელი).

არსებობს ორი უძვირფასესი ძველი ხელნაწერი, რომლებიც მჭიდროდ არის დაკავშირებული წმინდა კუტბერტთან. ერთ-ერთი მათგანია ე.წ. ლინდისფარნის სახარება: ის შეიცავს ოთხი მახარებლის სახარების ტექსტებს, დაწერილს კუნძულოვანი ხელწერით (მეათე საუკუნეში ძველ ინგლისურ ენაზე თარგმნილი), შეუდარებელი ხაზთაშორისი დეკორაციებით, მახარებელთა პორტრეტებით, რომელთა სახელებიც ბერძნულად არის დაწერილი ლათინური ასოებით; ნამუშევარი შესრულებულია ადრეული ინგლისურ, ირლანდიურ კელტურ და ხმელთაშუაზღვისპირულ სტილში. ილუმინირებული ლინდისფარნის სახარება, სავარაუდოდ, შექმნა წმინდა ეადფრიტმა, ლინდისფარნის ეპისკოპოსმა 698-721 წლებში, წმინდა კუტბერტის ხსოვნის პატივსაცემად, და გააფორმა წმინდა ასკეტმა ბილფრიტმა მერვე საუკუნის ბოლოს.

მეორე ხელნაწერს ეწოდება წმინდა კუტბერტის სახარება, ან სტონიჰერსტის სახარება (რადგან გარკვეული დროის განმავლობაში ის ეკუთვნოდა სტონიჰერსტის კოლეჯს ინგლისში). ეს არის უნიკალური და პატარა იოანეს სახარება, თხის ტყავზე შესრულებული დახვეწილი ყდის დეკორაციებით. ტექსტი დაწერილია ლათინურად; წიგნის ზომაა მხოლოდ 138 მილიმეტრი ხ 92 მილიმეტრი. სახარება შესაძლოა ეკუთვნოდა თავად წმინდა კუტბერტს, თუმცა სხვა ვერსიის თანახმად, ის შეიქმნა მისი გარდაცვალების შემდეგ უერმუთისა და ჯეროუს ბერების მიერ მის ხსოვნის პატივსაცემად. ორივე ხელნაწერი დღემდე კარგად არის შემონახული. საუკუნეების განმავლობაში ისინი იდო წმინდა კუტბერტის კუბოში. ახლა ქრისტიანული სამყაროს ეს ნამდვილი საგანძური ბრიტანეთის ბიბლიოთეკაში ინახება. 2013 და 2014 წლებში სახარებები გამოფენილი იყო დურჰემის კათედრალში.

ლინდისფარნის სახარების ისტორია ისევე მღელვარეა, როგორც წმინდანის წმინდა ნაწილების ისტორია. გადმოცემის თანახმად, როდესაც ლინდისფარნის ბერები მოგზაურობდნენ რელიქვიებით, ვიკინგებისგან გაქცევისას, მათ განზრახული ჰქონდათ ირლანდიაში წასვლა, მაგრამ ცუდმა ამინდმა ხელი შეუშალა ამის გაკეთებაში. ამ დროს სახარების წიგნი ჩავარდა ირლანდიის ზღვაში, მაგრამ აღმოაჩინეს უიტჰორნში მეოთხე დღეს სრულიად უვნებელი, მხოლოდ რამდენიმე მარილიანი წყლის ლაქით! მას შემდეგ მას მეტსახელად უწოდეს "წმინდა კუტბერტის წიგნი, რომელიც ზღვაში ჩავარდა".

დღეს წმინდა კუტბერტის ხსოვნა ცოცხალია ინგლისსა და შოტლანდიაში, განსაკუთრებით იმ ადგილებში, სადაც ის მოღვაწეობდა. წმინდა კუნძული, ანუ ლინდისფარნი, შიდა ფარნთან ერთად, მართლმადიდებელი, კათოლიკე და ანგლიკანური მომლოცველობის ადგილებია. წმინდა კუტბერტის ძველი სენაკი, წმინდა კუტბერტის სამლოცველოსთან ერთად (რომლებიც მოგვიანებით ბენედიქტელმა განდეგილებმაც გამოიყენეს) ნაწილობრივ კვლავ შემორჩენილია შიდა ფარნზე.

იკონოგრაფიაში წმინდა კუტბერტი ხშირად გამოსახულია ეპისკოპოსის სამოსით, შარავანდედით, გედებით, რომლებიც მას ემსახურებიან, როგორც განდეგილი, რომელსაც არწივი კვებავს, ზღვაში მლოცველი, წავებით, სელაპებით ან ფრინველებით (ჩვეულებრივ ეიდერის იხვებით) მის ფეხებთან, სხვა წმინდანებთან ერთად (როგორიცაა აიდანი და ჰერბერტი).

წმინდანი არის მწყემსებისა და მეზღვაურების მფარველი: ის ხშირად ჩნდებოდა მძვინვარე ოკეანის შუაგულში კატასტროფის პირას მყოფი ადამიანების წინაშე; გამოცხადებებში ის ჩვეულებრივ იყენებს თავის საეპისკოპოსო კვერთხს ნიჩბად, რათა გააფრთხილოს მეზღვაურები გემის მოსალოდნელი ჩაძირვის შესახებ. რადგან წმინდანი უშიშრად შედიოდა ბუბონური ჭირით დაავადებული ადამიანების სახლებში, მის სახელს ასევე მოუხმობდნენ ამ დაავადების წინააღმდეგ. წმინდა კუტბერტის ოდესღაც საყოველთაო თაყვანისცემის კვალი შეიძლება ვნახოთ უამრავი ეკლესიის, ძეგლის, ქალაქისა და სხვა ტოპონიმების, ჯვრების, ტერიტორიების, სკოლებისა და კოლეჯების სახელწოდებებში, რომლებიც მის სახელს ატარებენ ან მის სახელს შეიცავენ თავიანთი სახელების ნაწილად. ის ერთ-ერთი იმ მცირერიცხოვან ადრეულ წმინდანთაგანია, რომელსაც ლიტურგიულად თაყვანს სცემენ არა მხოლოდ მართლმადიდებლები და კათოლიკეები, არამედ ზოგიერთი პროტესტანტიც. ის გამოსახულია მრავალი ინგლისური კათედრალისა და სამრევლო ეკლესიის ვიტრაჟებზე, მათ შორის იორკის, კარლაილისა და გლოსტერის კათედრალებში.

ის ხშირად გამოსახულია როგორც ეპისკოპოსი, რომელიც ხელში იჭერს თავს ორი გვირგვინით (ეს არის წმინდა ოსვალდ მოწამის თავი - რადგან ისინი ერთად დაკრძალეს, და იმიტომ, რომ ოსვალდი იყო მეფე დედამიწაზე და მიიღო ზეციური გვირგვინი მოწამეობრივი სიკვდილის შემდეგ). ისეთმა ადგილებმა, როგორიცაა ყოფილი შოტლანდიური საგრაფო კირკუდბრაიტშირი და ქალაქი კირკუდბრაიტი ("კუტბერტის ეკლესია"), სოფელი კოზერსტოუნი დურჰემის საგრაფოში, სოფელი კუბერტი კორნუოლში, დასახლება ჰოლმ სენტ კუტბერტი კამბრიაში, სამრევლო სენტ კუტბერტ აუტი სომერსეტში, თავიანთი სახელები ჩვენი წმინდანისგან მიიღეს.

ქრისტეს, ღვთისმშობლისა და წმინდა კუტბერტის ნორმანული კათედრალი, რომელიც დგას დურჰემის ქალაქში მდინარე უეარზე, ალბათ ყველაზე პოპულარული მომლოცველობის ადგილია თანამედროვე ინგლისში. ეს არის ყველაზე სრულყოფილი ნორმანული კათედრალი ქვეყანაში; მისი მთავარი ნაწილი აშენდა 40 წლის განმავლობაში, დაწყებული მეთერთმეტე საუკუნის ბოლოდან. მრავალი ყოფილი სამონასტრო შენობა გალერეების გარშემო დღემდე არსებობს და სხვადასხვა მიზნით გამოიყენება. ქალაქში ასევე არის მემკვიდრეობის ცენტრის მუზეუმი, რომელიც მოგვითხრობს ადგილობრივ ისტორიას, მათ შორის დურჰემის, როგორც მომლოცველობის ცენტრის შესახებ საუკუნეების განმავლობაში. კათედრალსა და მდინარეს შორის არის წმინდა კუტბერტის წმინდა წყარო, რომელიც მდებარეობს ციცაბო ნაპირზე არქეოლოგიის მუზეუმთან ახლოს, თუმცა მასთან მისვლა რთულია.

დურჰემიდან არც თუ ისე შორს არის წმინდა იოანეს ეკლესია სოფელ ესკომბში - ის, სავარაუდოდ, აშენდა დაახლოებით 675 წელს ნორთუმბრიელი მისიონერების მიერ და ითვლება ყველაზე სრულყოფილ ადრეულ ინგლისურ ეკლესიად, რომელიც კვლავ გამოიყენება. სხვა ეკლესიებს შორის, რომლებიც დაკავშირებულია წმინდა კუტბერტთან და მნიშვნელოვანია, აღსანიშნავია წმინდა მარიამისა და კუტბერტის ეკლესია ქალაქ ჩესტერ-ლე-სტრიტში დურჰემის საგრაფოში (აქ ინახებოდა მისი ნაწილები 100 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში; ხის ეკლესია შეიცვალა ქვის ეკლესიით 1054 წელს - ის დღემდე დგას. მისი კოშკი 48 ფუტის სიმაღლისაა. შუა საუკუნეებში ეკლესია შიგნით შეიცავდა პატარა განდეგილის სენაკს, რომელიც დღემდე შემორჩა); წმინდა კუტბერტის ეკლესია ელსდონის სოფელში ნორთუმბერლენდში (ის ძალიან დიდია. გადმოცემის თანახმად, წმინდანის ნაწილები აქ მოკლე ხნით განისვენებდა, სანამ ბერები მათ მეკობრეებისგან მალავდნენ); ძველი წმინდა კუტბერტის ეკლესია ჰაი აკვორთის სოფელში დასავლეთ იორკშირში (ადგილობრივი ტრადიციის თანახმად, აქაც წმინდანის სხეული გარკვეული დროით განისვენებდა დანიური თავდასხმების დროს); და წმინდა კუტბერტის ეკლესია დარლინგტონში დურჰემის საგრაფოში.

ასევე არსებობს წმინდა კუტბერტის ეკლესია და წმინდა წყარო ბელინგემში, ნორთუმბერლენდში (წყარო თავად წმინდანმა აღმოაჩინა და აქ მრავალი სასწაულებრივი განკურნება მოხდა); წმინდა კუტბერტის ეკლესია რედმარშალში, დურჰემის საგრაფოში; წმინდა კუტბერტის ეკლესია და სკოლა ჰალსალში, ლანკაშირში;

წმინდა კუტბერტის ეკლესია ქალაქ უელსში, სომერსეტში (პირველი ეკლესია ამ ადგილზე იყო საქსონური; მისი კოშკი 43 ფუტის სიმაღლისაა; თავისი უზარმაზარი ზომის გამო ეკლესიას ხშირად შეცდომით მოიხსენიებენ როგორც "კათედრალს"); წმინდა კუტბერტის ეკლესია თეტფორდში, ნორფოლკში, უაღრესად საინტერესო ინტერიერით; წმინდა კუტბერტის ეკლესია ბიუკასლში, კამბრიაში (მის ეზოში დგას უნიკალური მეშვიდე-მერვე საუკუნეების ადრეული მორთული ჯვარი, ამ ტიპის ერთ-ერთი საუკეთესო შემორჩენილი ჯვარი, და მზის საათი მის გვერდზე ინგლისში უძველესია); და წმინდა კუტბერტის ეკლესია კრეიკში, ჩრდილოეთ იორკშირში (წმინდა კუტბერტი თავად სტუმრობდა ამ ადგილს და შესაძლოა აქ მონასტერიც დაარსა; მოგვიანებით აქ წმინდა განდეგილი მღვდელი ეხა ცხოვრობდა).

შემდეგ არის ღვთისმშობლისა და წმინდა კუტბერტის სამონასტრო ეკლესია უორკსოპში, ნოტინგემშირში (კარგად შემონახული ყოფილი ავგუსტინელთა მონასტრის ეკლესია, რომელიც აქ შუა საუკუნეებში არსებობდა). კარლაილში, კამბრიის საგრაფოს ქალაქში, რამდენიმე ეკლესიაა მიძღვნილი წმინდა კუტბერტისადმი, რომელმაც აქ მონასტერი დაარსა თავისი მოგზაურობების დროს (მაშინ ქალაქს ლუგუვალიუმი ერქვა). შოტლანდიის ყველაზე ცნობილი წმინდა კუტბერტის ეკლესია მდებარეობს მის დედაქალაქ ედინბურგში. ამჟამინდელი ლამაზი ეკლესია აშენდა მეცხრამეტე საუკუნეში და ივარაუდება, რომ პირველი ეკლესია ამ ადგილზე თავად წმინდანმა ააშენა. ორი გამოქვაბული, რომელიც ასოცირდება წმინდა კუტბერტთან, შეიძლება ვიპოვოთ ჰოლბურნში, კილოეს გორაკებზე ლინდისფარნთან ახლოს ნორთუმბერლენდში და დოდინგტონში იმავე საგრაფოში - ან წმინდანი ცხოვრობდა მათში გარკვეული დროის განმავლობაში როგორც განდეგილი, სანამ შიდა ფარნზე გადავიდოდა, ან ლინდისფარნის ბერებმა აქ დამალეს მისი ნაწილები ვიკინგებისგან.

ამბობდნენ, რომ კუტბერტს ჰქონდა სამლოცველო, წმინდა წყარო და ჯვარი დალში (პერთისა და კინროსის რეგიონში) შოტლანდიაში, სადაც ის გარკვეული დროის განმავლობაში ცხოვრობდა გამოქვაბულში როგორც განდეგილი. სასწაულმოქმედი წყარო კვლავ არსებობს, თუმცა ახლა ის წმინდა დავითისადმია მიძღვნილი. წმინდა კუტბერტის ეკლესია ისევ დგას ახლოს - თუმცა ახლა ის აღარ გამოიყენება - და შეიცავს კუტბერტის ორიგინალური ჯვრის ნაწილს. ეკლესია და წყარო მდებარეობს სოფელ უიმთან ახლოს, დალის მახლობლად. წმინდა კუტბერტისადმი მიძღვნილი ეკლესიები ასევე შეიძლება ვიპოვოთ ისეთ ქვეყნებში, როგორიცაა აშშ და ავსტრალია. "წმინდა კუტბერტის გზა" არის საფეხმავლო მომლოცველობის მარშრუტი, რომელიც მოიცავს 100 კილომეტრს (დაახლოებით 62,5 მილს) და მიძღვნილია წმინდანის ხსოვნისადმი: ის იწყება მელროუზის სააბატოს ნანგრევებიდან და მთავრდება ლინდისფარნის მონასტრის ნანგრევებთან.

წმინდაო მამაო კუტბერტ, ინგლისის სასწაულთმოქმედო, ილოცე ღვთის წინაშე ჩვენთვის!

შენიშვნა:

1. აქ შესაფერისად ჩანს მოვიყვანოთ წმინდა კუტბერტის უკანასკნელი ანდერძი, მისი გამოსამშვიდობებელი სიტყვები თავისი ძმებისა და ყველა მორწმუნისადმი სიკვდილის წინ (ლათინურიდან ინგლისურად თარგმნა ჯ.ჰ. უებმა): "შეინარჩუნეთ თქვენს შორის უცვლელი ღვთაებრივი სიყვარული და როდესაც თქვენს საერთო საქმეებზე თათბირი გექნებათ, თქვენი მთავარი მიზანი იყოს ერთსულოვანი გადაწყვეტილების მიღწევა. იცხოვრეთ ურთიერთთანხმობაში ქრისტეს ყველა სხვა მსახურთან, ნუ შეურაცხყოფთ რწმენის სახლის იმ წევრებს, რომლებიც თქვენთან მოდიან სტუმრობის ძიებაში. მიიღეთ ისინი, დააბინავეთ და გაუძღვებით მათ სიკეთით, ისე მოექეცით, როგორც საკუთარ თავს. ნუ ჩათვლით თავს უკეთესად, ვიდრე თქვენი დანარჩენი თანამოძმეები, რომლებიც იზიარებენ იმავე რწმენას და მისდევენ მონაზვნურ ცხოვრებას. მათთან, ვინც გადაუხვია კათოლიკური ["მართლმადიდებლური", "საყოველთაო" მნიშვნელობით] რწმენის ერთიანობას, ან იმის გამო, რომ აღდგომას სათანადო დროს არ აღნიშნავენ, ან ბოროტი ცხოვრების გამო, არ უნდა გქონდეთ არანაირი ურთიერთობა. არასოდეს დაივიწყოთ, რომ თუ ოდესმე იძულებული გახდებით აირჩიოთ ორ ბოროტებას შორის, მე მირჩევნია დატოვოთ კუნძული და თან წაიღოთ ჩემი ძვლები, ვიდრე რაიმე საბაბით ბოროტების თანამონაწილე გახდეთ და თავი მოუხაროთ განხეთქილების უღელს. ყველაზე გულმოდგინედ ეცადეთ შეისწავლოთ მამათა წესდებები და ცხოვრებაში გაატაროთ ისინი. განსაკუთრებული ზრუნვის საგნად აქციეთ მონაზვნური ცხოვრების იმ წესების შესრულება, რომლებიც ღმერთმა თავისი ღვთაებრივი წყალობით საჭიროდ ჩათვალა მოეცა თქვენთვის ჩემი მსახურების მეშვეობით. ვიცი, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთს შეიძლება ჩემი ცხოვრება საძრახისად მიაჩნდეს, ჩემი სიკვდილის შემდეგ მაინც დაინახავთ, რომ ჩემი სწავლებების უგულებელყოფა არ არის ადვილი."

სტატიის წყარო: SAINT CUTHBERT OF LINDISFARNE, WONDERWORKER