წმინდა ათანასეს რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესია იხსენიებს 01 იანვარს (გარდაცვალების დღეს); 27 სექტემბერს კანონიზაციის დღეს (პოლტავა) და პოლტაველ წმინდანთა კრებულში (უკრ.).

ერისკაცობაში თეოდორე ვოლხოვსკი დაიბადა 1741 წელს პოლტავაში, პოლტაველი დეკანოზის ოჯახში. ის იყო ტვერის, შემდეგ კი როსტოვის ეპისკოპოს ათანასეს (ვოლხოვსკის) ძმისშვილი და მოწაფე.

დაამთავრა ტვერის სასულიერო სემინარია, 1765 წელს კიევის აკადემია. მღვდლად მსახურობდა მშობლიური ქალაქის წმინდა ნიკოლოზის სახელობის ტაძარში.

მეუღლის გარდაცვალების შემდეგ, 1769 წლის 1 ოქტომბერს, მან მონაზვნის აღთქმა დადო ჩერნიგოვის მახლობლად მდებარე ბოლდინსკის წმინდა ილიას სახელობის მონასტერში, ეწოდა ათანასე, კონსტანტინოპოლის პატრიარქის წმინდა ათანასე ლუბენსკის პატივსაცემად. 1770 წლიდან წმიდანმა სხვადასხვა მორჩილება აღასრულა ჩერნიგოვის საკათედრო ტაძარში და წმინდა სამების მონასტერში.

1777 წლიდან - კირილოვის ბელოზერსკის მონასტრის იღუმენია.

1783 წლის 23 ნოემბერს დაინიშნა ვიაჟიშჩის ნოვგოროდის მონასტრის არქიმანდრიტად.

1785 წლის 13 ნოემბერს დაინიშნა ნოვგოროდის იურის მონასტრის წინამძღვრად.

1788 წლის 30 ივლისს აკურთხეს სტარორუსკის ეპისკოპოსად, ნოვგოროდის ეპარქიის ვიკარად.

1795 წლის 5 მარტს, თავად ა.ა. ბეზბოროდკოს თხოვნით, იგი გადაიყვანეს მოგილევისა და პოლოცკის განყოფილებებში. მოგილევში დანიშვნა მოხდა დასავლეთ ბელორუსის რუსეთის მიერ ანექსიისთანავე, რის შედეგადაც ყოფილ უნიატთა დიდი ნაწილი კვლავ გაერთიანდა მართლმადიდებლურ ეკლესიასთან. უნიატთა მართლმადიდებლობაში დაბრუნება (ამის მოწოდებას შეიცავს მისი "პასტორალური შეგონება უნიატებს"), რომის კათოლიციზმის წინააღმდეგობა და მართლმადიდებლური თემების საეკლესიო ცხოვრების აღდგენა იყო წმინდანის მღვდელმთავრული მოღვაწეობის მთავარი ამოცანა. მისი მოღვაწეობის პერიოდში, სამრევლო ეკლესიებსა და ბუინიცკის მონასტერში საეკლესიო დღესასწაულებზე დაწესდა ეპისკოპოსთა მსახურება და ცდილობდა ლიტურგიკული დისციპლინის განმტკიცებას. მის დროს გაუქმდა მოგილევის საძმო და შკლოვსკის მონასტრები. ეპისკოპოსმა განსაკუთრებული ყურადღება დაუთმო მოგილევის სასულიერო სემინარიას, სადაც შეიტანა თავის მიერ შექმნილი სწავლების მეთოდი. 1795 წლის 31 ოქტომბერს მისი ბრძანებით შეიქმნა სემინარიის ზედამხედველობის "კანტორა".

ეპისკოპოს ათანასეს ბევრმა ქმედებამ, გამოხატული გადაჭარბებული ადმინისტრაციისა და ადგილობრივი მართლმადიდებლური თემების ტრადიციების არასაკმარისი ცოდნით, გამოიწვია უკმაყოფილება და ზოგჯერ ღია პროტესტი. შეცდომები დაშვებულ იქნა უნიატების მართლმადიდებლობაზე მოქცევისასაც, რის გამოც უნიატებმა ქალაქ სენოში გააპროტესტეს. მეუფის ქმედებები იყო მოგილევის თავადაზნაურობისგან პეტერბურგში გაგზავნილი საჩივრების მიზეზი. ამან ხელი შეუწყო რომაული კათოლიკური სამღვდელოების პოზიციის განმტკიცებას, რომლებმაც ეპისკოპოსის შეცდომები თავის სასარგებლოდ აქციეს. ყოველივე ეს გახდა ეპისკოპოსის გადაყენების მიზეზი. ასევე არსებობს მოსაზრება, რომ ეპისკოპოსის კათედრიდან გადაყენება იყო კათოლიკური თავადაზნაურობის ინტრიგების შედეგი, რომლებმაც შემდეგ მნიშვნელოვანი პოზიცია დაიკავეს დასავლეთ რუსეთის მიწებზე და კავშირი ჰქონდათ დედაქალაქის სასამართლო წრეებთან. ერთმა უღირსმა დეკანოზმა ხარკევიჩმა გააგზავნა საჩივარი სინოდში, სადაც მას ადანაშაულებდა "მრუშობაში, გამოძალვაში,სატაბელო დღეების დაუცველობასა და სხვა არანაკლებ მძიმე დანაშაულებში". იმპერატორ პავლეს 1797 წლის 27 აგვისტოს ბრძანებულებით იგი გადაიყვანეს ეპარქიიდან და გაგზავნეს მგარსკის ფერისცვალების მონასტერში მონასტრის მართვის უფლების გარეშე. პარალელურად ეპისკოპოსს საიმპერატორო ბრძანებულებით პენსია მიენიჭა.

1800 წელს, ნერვული აშლილობის დროს, იგი გადავიდა ნათესავებთან პოლტავაში, საიდანაც სინოდის ბრძანების მიუხედავად აღარ დაბრუნებულა მონასტერში. გარდაიცვალა 1801 წლის 1 იანვარს პოლტავაში.

1882 წელს პოლტავას მომავალმა მღვდელმთავარმა ილარიონმა (იუშენოვი) პწმინდა ათანასეს საფლავის დათვალიერებისას აღმოაჩინა, რომ მისი სხეული უხრწნელი იყო. ამის შესახებ შეატყობინეს წმიდა სინოდს, საიდანაც მოჰყვა ბრძანება: საფლავიდან კუბო ამოეღოთ და საძვალეში ეკლესია აეშენებინათ, სადაც მისი ნეშტი დასვენდებოდა და იქ აღასრულებდნენ პანაშვიდებს ოფიციალურ კანონიზაციამდე.

წმინდა ნაწილებისგან მომხდარი მრავალი განკურნებისა და სასწაულის გათვალისწინებით, კანონიზაციისთვის მასალები სწრაფად მომზადდა. წმიდა ათანასეს სახელი შეტანილია გამოსაცემად მზადდება პოლტავის პატერიკონში. 1917 წელს რუსეთის ეკლესიის კრების შემდეგ იგეგმებოდა მისი წმინდანად შერაცხვა, მაგრამ ამას ხელი შეუშალა გადატრიალებამ და შემდგომმა სამოქალაქო ომმა.

პოლტავას მონასტერში ჯვრის ამაღლების ტაძრის იატაკის ქვეშ დაკრძალული წმინდა ნაწილები 1923 წელს ამოიღეს და გადაიტანეს ადგილობრივ ისტორიულ მუზეუმში, როგორც ათეიზმის მუზეუმის ექსპონატი. გერმანული ოკუპაციის დროს სიწმინდე დაუბრუნდა მონასტრის საზოგადოებას და კვლავ დაკრძალეს ჯვრის ამაღლების საკათედრო ტაძრის იატაკის ქვეშ.

2010 წლის 28 მაისს, უკრაინის მართლმადიდებელი ეკლესიის წმინდა სინოდის გადაწყვეტილებით, იგი წმინდანად შერაცხეს პოლტავას ეპარქიის ადგილობრივ პატივცემულ წმინდანებს შორის, როგორც წმინდა ათანასე, პოლტავას საკვირველმოქმედი. იმავე წლის 2 ივნისს მისი უხრწნელი ნაწილები იპოვეს და დაასვენეს პოლტავას ჯვართამაღლების სახელობის დედათა მონასტრის საძვალეში. 2013 წლის 5 იანვარს უკრაინის ეკლესიის სინოდმა ასევე დააწესა მისი ადგილობრივი ხსოვნის მეორე დღე, 27 სექტემბერი, კანონიზაციის დღე.

2017 წლის 30 ნოემბერს რუსეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის ეპისკოპოსთა კრებამ აკურთხა საეკლესიო თაყვანისცემა წმინდა ათანასე პოლტაველისა.