ღირსმოწამე პარასკევა II საუკუნის წმინდანია, იგი ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა იმპერატორ ანტონინე პიუსის დროს. ამ უკანასკნელის მამის, იმპერატორ ადრიანეს მმართველობის ბოლო წლებში ქრისტიანთა დევნა თითქმის შეწყდა, რასაც ხელი შემდეგმა გარემოებამ შეუწყო:

ერთმა პატიოსანმა წარმართმა, მცირე აზიის პროკონსულმა სერენიუს გრაციანემ იმპერატორს წერილი მისწერა, რითაც ატყობინებდა, თუ რაოდენ უსამართლოა, აჰყვე ხალხის ყაყანს და სიკვდილით დასაჯო ადამიანები მხოლოდ იმიტომ, რომ ქრისტიანები არიან. ადრიანემ წერი¬ლითვე უპასუხა პროკონსულს და მიუთითა, არად ჩაეგდო ბრბოს შეძახილები: "თუ შეუძლიათ, საჯაროდ დაადასტურონ თავიანთი საჩივარი ქრისტიანებზე და მაშინ მიმართონ სამსჯავროს; ყიჟინსა და შეძახილებს კი თავი დაანებონ. თუ ბრალმდებელი დაამტკიცებს, რომ ქრისტიანები არღვევენ კანონს, მაშინ საქმე გადაწყვიტე დანაშაულის ხარისხის მიხედვით. მაგრამ თუკი ვინმე განიზრახავს, ცილი დასწამოს მათ, იგი ბოროტმოქმედად მიიჩნიე და იზრუნე, რომ დაისაჯოს".

ამ განკარგულებით ბოლო მოეღო ქრისტიანთა მესამე დევნას. ადრიანეც თავისი მმართველობის ბოლო წლებში საკმაოდ კეთილად განეწყო მათ მიმართ. ერთი ძველი დროის მწერალი ლამპრიდიუსი იმასაც კი ამტკიცებდა, რომ იმპერატორს სურდა, იესო ქრისტე ერთ-ერთ ღმერთად შეერაცხა. ერთი რამ უდავოა - მაშინდელ გამოცემულ ბრძანებებში იგრძნობა ქრისტიანობის გავლენა. აი, თუნდაც ის, რომ ადრიანემ აკრძალა ღმერთებისადმი ადამიანების მსხვერპლად შეწირვა, მფლობელებს ჩამოართვა თავიანთი მონების სიცოცხლის ხელყოფის უფლება და საერთოდ გამოსცა მათი ხვედრის შემამსუბუქებელი რამდენიმე განკარგულება. ადრიანეს მიერ ქრისტიანთა სასარგებლოდ გაცემულმა განკარგულებამ თავისი ძალა იმპერატორის მემკვიდრის, ანტონინეს დროს დაკარგა. ისევ განახლდა დასმენა და ქრისტიანთა უკანონო დასჯა. ხანგრძლივი წამებების შემდეგ სწორედ ამ დევნას შეეწირა ღირსმოწამე პარასკევაც. იგი ქალაქ რომში დაიბადა და გაიზარდა. ხშირად მოიხსენიებენ როგორც ღირსმოწამე პარასკევა რომაელს. პარასკევა გახლდათ კეთილმორწმუნე მშობლების ერთადერთი ასული. გოგონა ბავშვობიდანვე გამოირჩეოდა კეთილშობილებითა და ღვთისმოშიშებით. პარასკევამ სიყმაწვილიდანვე გადადო თავი უფლის მსახურებისათვის. დედ-მამის სიკვდილის შემდეგ წმინდანმა მთელი ქონება გლახაკებს დაურიგა, უქორწინებლობის აღთქმა დადო და მოციქულებრივი ღვაწლი იტვირთა: დაუცხრომლად ქადაგებდა ქრისტეს მოძღვრებას წარმართთა შორის და მრავალ წარმართს ცხონების გზაზე აყენებდა. როცა ამის შესახებ იმპერატორ ანტონინუს პიუსს მოახსენეს, წმიდა პარასკევა შეიპყრეს და სამსჯავროზე წარადგინეს.

ღირსმოწამე ქალწულმა თამამად აღიარა თავისი სარწმუნოება მსაჯულთა წინაშე. მსაჯულები ცდილობდნენ ჯერ წამებისა და სიკვდილის მუქარით, ხოლო შემდეგ დიდებისა და პატივის დაპირებით მოედრიკათ პარასკევა. მათი ყველა მცდელობა ამაო აღმოჩნდა. ქალწულმა ზურგი არ აქცია ქრისტეს.

პარასკევას ჯალათებმა გახურებული მუზარადი დაახურეს თავზე, ჩააგდეს ქვაბში, სადაც გამლღვალი კუპრი თუხთუხებდა, მაგრამ სულიწმიდის მადლით დაცული ქრისტეს ერთგული მიმდევარი უვნებელი გადარჩა. როცა იმპერატორმა ქვაბში ჩაიხედა, პარასკევამ მდუღარე ფისის რამდენიმე წვეთი შეასხა სახეში და იგი დაბრმავდა. სასოწარკვეთილმა თვითმპყრობელმა პარასკევასვე სთხოვა შემწეობა და მანაც უფლისადმი აღვლენილი ლოცვით თვალისჩინი დაუბრუნა უსჯულოს. ამის შემდეგ იმპერატორმა შეწყვიტა პარასკევას წამება და გაათავისუფლა იგი.

პარასკევამ განაგრძო ქადაგება, დადიოდა ქალაქ-ქალაქ და ქრისტეს რჯულზე აქცევდა წარმართებს. სახარების ქადაგებით, ნეტარი დედა ჩავიდა ქალაქში, რომელსაც ასკლიპიოსი მართავდა. აქ იგი ისევ დაატუსაღეს, სამსჯავროზე წარადგინეს და სასიკვდილო განაჩენი გამოუტანეს. სიკვდილმისჯილი ერთ გამოქვაბულში დაბუდებულ საზარელ გველეშაპთან მიიყვანეს შესაჭმელად, მაგრამ მან ჯვრის გადასახვით მოაშთო ქვეწარმავალი. ამ სასწაულით შეძრულმა ასკლიპიოსმა და ქალაქის მცხოვრებლებმა ირწმუნეს ჭეშ¬მარიტი ღმერთი და მისი მხევალი გაათავისუფლეს. პარასკევამ ისევ განაგრძო მაცხონებელი სწავლების ქადაგება. ქალაქში, სადაც ვინმე ტარასი იყო მმართველად, ღირსი დედა შეიპყრეს. პარასკევა უკვე მესამედ წარდგა სამსჯავროზე ქრისტეს ერთგულებისა და რწმენის გამო. სასტიკი წამების შემდეგ მას თავი მოჰკვეთეს.

ტროპარი

ჰოი, სანატრელო პარასკევა, ღვაწლით შემოსილო, სამართლად გეწოდა სახელი ეგე, და სიბრძნითა შენითა შეუდეგ წესიერებით სახელსა მას, გარდაცვალებითა პირველისა სარწმუნოებისა შენისათა, დაემკვიდრე ზეცათა შვებასა, რომლისათჳსცა მიფენ სიმრთელესა ყოველთა, და მეოხ ხარ სულთა ჩუენთათვის.

კონდაკი

მოვედით ვაქებდეთ ყოველნი ერთ ხმობით წმინდასა პარასკევასა, რამეთუ სარწმუნოებით იღვაწა, და სასწაულითა განაბრწყინვა სოფელი, რამეთუ მან განაქარვა მაცთურისა დაბნელებული სიცბილი, და მორწმუნეთა თვისთა მიანიჭებს მადლთა უშურველად, რომელნი ვღაღადებთ: გიხაროდენ, ღირსო და მრავალ-მოღვაწეო.