წმინდა ანტონინა მცირე აზიის ქალაქ კროდამნში ცხოვრობდა. ჭეშმარიტი ღვთის სიყვარულით აღვსილი ქალწული უსჯულო თანამემამულეებმა მმართველ ფისტს მიჰგვარეს, რომელმაც მისი ცთუნება სხვადასხვა დაპირებით სცადა:

- ქალწულო, მსურს, უთვალავი ძღვენი მოგართვა, ქალღმერთ არტემიდას დედოფლად და ჩემი ქონების განმგებლად გაქციო!

ქალწული დიდხანს დუმდა, შემდეგ კი მიუგო:

- რად მპირდები ამაო საბოძვარს? გირჩევნია, ჩემს განძს თანაეზიარო და უფლისა ჩემისა, იესო ქრისტეს მიერ მარადიული სიკეთე მიიღო!

- დაე, დამიფარონ ამისგან ჩემმა ღმერთებმა, რამეთუ ის, ვისაც შენ ესავ, ჯვარს ეცვა და აღესრულა!

- როდი უარვყოფ, რომ იესო ჯვარს ეცვა, მაგრამ მესამესა დღესა აღდგა და მჯდომარე არს მარჯვენით მამისა!

- სიცრუეს ღაღადებ, ან რად არ გსურს, ღმერთებს მსხვერპლი შესწირო და ამაქვეყნის პატივით დატკბე?

- არასოდეს, რამეთუ თქვენი "ღმერთები" - ეშმაკნი არიან, როგორც წმინდა წერილი გვაუწყებს,

- როგორ ბედავ, ჩვენი ღვთაებები ეშმაკებად მოიხსენიო? - იღრიალა ფისტმა,

- მათ არანაირი ძალა არ გააჩნიათ და ვერც შენ შეგეწევიან, რამეთუ ეშმაკნი არიან!

ქალწულის სიტყვამ ისე გაამხეცა მმართველი, მისი გვემა ბრძანა, შემდეგ კი კვლავ დაეკითხა:

- ღმერთებსა ვფიცავ, თუ ჩემს სიტყვას არ მიიღებ, საზარელ სატანჯველსა გწევ, სამ დღეს გაძლევ, რომ დაფიქრდე და ღმერთებს მსხვერპლი შესწირო! მრავალი ქრისტიანი მპასუხობდა თავიდან შენსავით, შემდეგ კი - ტანჯვას ვერ უძლებდნენ.

- რაცა გსურს, ის ჰქმენ, უსჯულო ჯალათო!

უარესად განრისხებულმა ფისტმა მყისვე საპყრობილეს უკრა თავი ანტონინას, თუმცა, ციხის დარაჯს დაავალა, ტკბილი სიტყვით გადმოებირებინა ქალწული.

მაგრამ ანტონინა მის არც ერთ კითხვას არ პასუხობდა, ოდენ ლოცვად იდგა და არც პური უხმევია.

გავიდა სამი დღე და უეცრად საპყრობილის კედლები შეიძრა, დახშული კარი განიხვნა, იქაურობა საკვირველმა ნათელმა აღავსო და ზეგარდამო ხმა ისმა:

- ადექ, ანტონინა, იხმიე პური და წყალი, განძლიერდი და ნურაფრის გეშინის, რამეთუ მე შენთანა ვარ!

ნეტარმა კი, გაასრულა რა ლოცვა, ღაღადყო:

- ამინ!

შემდეგ ცოტაოდენი პური და წყალი მიიღო და მცირე ხნით მიიძინა.

მომდევნო დღეს ანტონინა კვლავ ფისტს წარუდგინეს. ქალწული კი ამგვარად ილოცვიდა:

- უფალო, ნუ დამიტევებ, ვიდრე აღსასრულამდე!

და ესმა ხმა:

- ნუ გეშინის, ანტონინა, რამეთუ მე შენთანა ვარ!

როდესაც ქალწული მმართველს წარუდგა, უეცრად სიცილი იწყო, ფისტი კი დაეკითხა:

- რად იცინი?

- იმიტომ, რომ შენს ტახტს დაქცეულს ვხედავ, თავად შენ კი - დაღუპულს, ამად ვიცინი, - უპასუხა ანტონინამ.

მაშინ კი ძალზე განრისხდა უსჯულო და ქალწულის ჯოხებით გვემა ბრძანა, ანტონინა კი უფალს შეევედრა:

- გმადლობ, უფალო, რომ მე, ცოდვილი, შენთვის ტანჯვათა დათმენის ღირსი გამხადე, ამ უსჯულოს კი, უბრალო სისხლი რომ დაათხია, მალე ჯოჯოხეთის უფსკრული მოახილვინე, რომ თავის ცრუ ღმერთთა მთელი უძლურება იხილოსო!

ამ სიტყვებმა მთლად გააშლეგა ფისტი და ჯალათთ უბრძანა, ქალწული შესაბილწად ცალკე სახლში გადაეყვანათ.

ნეტარი ლოცვად დადგა. ღვთის ანგელოზი კი ამ დროს ერთ-ერთ მცველს, 23 წლის ალექსანდრეს გამოეცხადა და აუწყა:

- წარვედ და მმართველს ანტონინასთან შესვლის ნება გამოსთხოვე, ხოლო ოდეს შეხვალ, შენი მოსასხამი მოახურე, რომ იქაურობა ფარულად დატოვოს და მტარვალმა ვერა ავნოს!

მმართველმა ნება მისცა, რაც სურდა, ქალწულისთვის ის ექნა, ალექსანდრემ კი ანტონინას წინაშე მუხლნი მოიყარა და აუწყა:

- მხევალო ღვთისავ, უფალმა ინება, გაუწყო, რომ შენს ქალწულებას დაიცავს!

ანტონინა შეშინდა, მაგრამ იქაურობა ძლიერმა ნათელმა აღავსო და ისმა ხმა:

- ნუ გეშინინ, ანტონინა, იმან, ღმერთმა ამ ყმაწვილსაც შენსავით მოწამებრივი ღვაწლისთვის მოუწოდა! აღიღე

მისი მოსასხამი, მოიხურე, სახეც დაიფარე, რომ აქაურობა შეუმჩნევლად დატოვო!

ანტონინამ სახე და სხეული ალექსანდრეს მოსასხამით მოიხურა, გამოსვლისას მმართველს ხელით ანიშნა, - ახლა რაცა გსურთ, ქალწულს ის უყავითო და იქაურობა დატოვა.

ფისტმა იფიქრა, - პყრობილის საკნიდან ალექსანდრე გამოვიდაო და ანტონინას შესაბილწად ოთხი მეომარი შეგზავნა, რომ ქალწული უარესად დაემცირებინათ.

მაგრამ მეომრებს საკანში ქალწულის ნაცვლად ალექსანდრე დახვდათ, მოჰკიდეს ხელი და მმართველს მიჰგვარეს.

გაოცებულმა ფისტმა ალექსანდრეს ჰკითხა:

- მოღალატევ, მითხარ, როგორ გაბედე ჩემი მოტყუება? ანტონინას ნამუსი აჰხადე, შემდეგ - შენი სამოსით აქაურობას გაარიდე, რომ ცოლად შეგერთო? ამას ვერ ეღირსები და ვერც ჩემს რისხვას გადაურჩები!

ალექსანდრეს არაფერი უპასუხია, შემდეგ უთხრა, რომ წამებისთვის მზად იყო. იგი ჩამოკიდეს და ისე ტანჯეს, ფისტი კი კითხვას უმეორებდა:

- მაინც, სად გადამალე ის უწმინდური ანტონინა?

უეცრად ზეგარდამო ხმა ესმა:

- უსჯულოვ, უდანაშაულო ადამიანს რად ტანჯავ?

ფისტი შეშინდა, ალექსანდრე ხიდან ჩამოახსნევინა და კვლავ საპყრობილეს უკრა თავი, მსახურთ კი ანტონინას მოძებნა უბრძანა.

გავიდა ხუთი დღე და ფისტმა კვლავ უხმო ალექსანდრეს და დაეკითხა:

- შესწირავ მსხვერპლს ღმერთებს?

- უსჯულოვ და უსამართლოვ, განა ძალმიძს ეს? - უპასუხა ალექსანდრემ,

- ის ქალი სად არის, ვისთანაც შეხვედი?

- არ ვუწყი,

სწორედ ამ დროს ანტონინას თავად უფალი გამოეცხადა და უბრძანა:

- განძლიერდი, ანტონინა და იქ წადი, სადაც ის უსჯულო და სასტიკი მმართველია!

ანტონინა ფისტს წარუდგა და უთხრა:

- მე მეძებ? აჰა, საკუთარი ფეხით მოვედ, რომ შენი ძალა განვაქარვო!

ფისტი უკიდურესად განრისხდა, ქალწული ხეზე დაკიდა, სასტიკად გვემდა და თან ეკითხებოდა:

- ქალწული ხარ?

ანტონინას კი ერთი კვნესა არ დასცდენია, ისე დაითმენდა სალმობას, ხოლო როდესაც ხიდან ჩამოხსნეს, კიდევ ერთხელ დაეკითხა:

- კვლავ ქალწული ხარ თუ არა?

- სვეუბედურო, ჩვენ ქრისტიანნი, თქვენს უწმინდურ ახირებებს როდი ვდევთ! უფალმა წმინდად შეინახა ჩემი ქალწულება!

- თუ ისევ ქალწული ხარ, მაშ, ალექსანდრესთან ერთად შესწირე ღმერთებს მსხვერლი და არას გავნებ!

ამაზე ალექსანდრემ და ანტონინამ ერთხმად უპასუხეს:

- სასტიკო მტარვალო, არ არსებობს სატანჯველი, რომე¬ლიც ამას გვაიძულებს.

ამ პასუხმა ისე დაუბინდა გონება ფისტს, ნეტართათვის ხელების წარკვეთა ბრძანა. მათ კი მორჩილად გაუწოდეს ხელნი და უთხრეს:

- ფისტ, რაც უნდა დაგვმართო, ჩვენს სულს და აზრებს ვერ შეეხები! ასე რომ, რაცა გსურს, ისა ჰქმენ!

მეომრებმა ხმლები იშიშვლეს და მარტვილთ ხელები წარკვეთეს, ისინი კი, თითქოს ტკივილს ვერ გრძნობენო, უფალს ადიდებდნენ, შემდეგ კი ფისტს მიუბრუნდნენ და უთხრეს:

- გულმესისხლე და უგულო მტარვალო, რაც ტანჯვა შეგვამთხვიე, ჩვენთვის არარაა, შენ კი უფალი ჩვენი, ვისაც ვესავთ, მალე მოგაგებს, რასაც იმსახურებ!

მათმა სიტყვამ ისე გააშლეგა ისეც გონდაკარგული ფისტი, მეომრებს ღრმა ორმო ამოათხრევინა, შეშით პირთამდე გაავსებინა, ამასობაში ნეტარნი ხეზე დაკიდა და იქამდე ბრძანა მათი გვემა, სანამ ტკივილი გონს არ დააკარგვინებდათ, შემდეგ კი მათი იმ ორმოში დაწვა ინება.

ნეტარნი კი ყოველივეს ისე იტანდნენ, თითქოს უხორცონი იყვნენ, მტარვალი კი მათთვის ახალ-ახალ, ერთურთზე უარეს სატანჯველთ იგონებდა, - ნეკნებს გახურებული ცვილით უწვავდა, შემდეგ ორმოში ცეცხლი დაანთებინა და ანტონინასა და ალექსანდრეს იქ ჩაწვა ბრძანა, სხეულზე გავარვარებული ფისი გადაასხეს და ისე შთააგდეს ცეცხლოვან ორმოში, ზემოდან კი - ხმელი ფისი გადააფარებინა, რომ ნეტარნი ძვალ-რბილიანად ჩამწვარიყვნენ.

როდესაც ყოველივე დასრულდა, ფისტმა ორმოზე მიწა დააყრევინა, რამეთუ არ სურდა, ქრისტიანთ ნეტართა ფერფლი შეეგროვებინათ.

შინ რომ დაბრუნდა, დამუნჯდა, ვეღარც საკვების მიღება შეძლო, ვეღარც - სასმლის, რადგან ღვთივ მოვლენილი სასჯელი შვიდ დღეს ტანჯავდა, შემდეგ კი ტანჯვით აღმოხდა სული.

წმინდა მოწამენი - ალექსანდრე და ანტონინა 313 წლის 3 მაისს აღესრულნენ. მათი უხრწნელი ნაწილები შემდგომ კონსტანტინოპოლს გადაასვენეს და წმინდა მაქსიმეს სახელობის მონასტერში დააბრძანეს.


ხატის წყარო