კერპი არის გამოსახულება რომელიმე ქმნილებისა, ცის მნათობისა, ცხოველისა, ფრინველისა, კაცისა, რომელსაც თაყვანს სცემენ და ემსახურებიან ჭეშმარიტი ღმერთის მაგიერ.
ქრისტიანისთვის კერპთმსახურებად ითვლება ასევე ცოდვითი მიდრეკილებებისადმი მონობა: ბევრნი ესწრაფვიან სიმდიდრის შეძენას, რადგან მათი კერპი არის სიმდიდრე, ზოგი პატივმოყვარეობის სენით არის შეპყრობილი, ზოგს მთავარ საქმედ ხორციელი სიამოვნება გაუხდია, სხვები ლოთობენ, აზარტულ თამაშებს მისდევენ... ღმერთი კი აღარ ახსოვთ. ათი მცნების მეორე მცნება სწორედ კერპთა თაყვანისცემასა და მსახურებას გვიკრძალავს: არა ჰქმნე თავისა შენისა კერპი, არცა ყოვლადვე მსგავსი, რაოდენი არს ცათა შინა ზე, და რაოდენი არს ქვეყანასა ზედა ქვე, და რაოდენი არს წყალთა შინა - ქვეშე ქვეყანისა: არა თაყვანის-სცე მათ, არცა მსახურებდე მათ".
შორეულ წარსულში ადამიანები უამრავ დროსა და ენერგიას ხარჯავდნენ ათასგვარი კერპის, ავგაროზისა და თილისმის პოვნაზე, დიდ იმედს ამყარებდნენ მათზე, მაგრამ სინამდვილეში არავითარ ფეტიშს, ავგაროზს ან თილისმას არ შეეძლო ადამიანებისთვის თავიდან აეცილებინა მოსალოდნელი უბედურება.
ფეტიშიზმი ანუ საგანთა თაყვანისცემა არის წარმართული რელიგიური რწმენა, რომელიც უსულო მატერიალურ საგნებს ზებუნებრივ თვისებებს მიაწერს. თვით ტერმინი - ფეტიშიზმი წარმოდგება პორტუგალიური სიტყვისაგან "ფეტიში", რაც "გაკეთებულს" ნიშნავს. ასე უწოდებდნენ პორტუგალიელი მოგზაურები საგნებს, რომლებსაც აფრიკის მცხოვრებნი ეთაყვანებოდნენ და მაგიურ-რელიგიური მიზნებისთვის იყენებდნენ.
მატერიალური საგნების თაყვანისცემის კვალი კარგად ჩანს თანამედროვე ჩამორჩენილი ხალხების ცხოვრებაში. ავსტრალიელ აბორიგენებში ჯადოქრის ძლიერება განისაზღვრება მისი ბრჭყვიალა ფეტიშების რაოდენობით. ბევრ აფრიკელს სწამს მატერიალური საგნების ზებუნებრივი ძალა. ზოგიერთი ნადირობასაც არ დაიწყებს ისე, თუ რაიმე ფეტიში არ შეარჩია. ერთ აფრიკელ "ჯადოქარს" ოცამდე ფეტიში უპოვეს - მამლის ფრთები, ადამიანის თმა, ხის ნაჭრები, ქვები, თიხის ქოთნები... როდესაც ჰკითხეს, რას მფარველობენ ეს ფეტიშებიო, უპასუხა, - თითოეულმა მათგანმა წარმატება მომიტანა მე, ტომის რომელიმე წევრსა თუ წინაპარსო...
შეხედულება ფეტიშების ზებუნებრივი თვისებების შესახებ თანდათან თილისმებისა და ავგაროზების თაყვანისცემაში გადაიზარდა. ავგაროზი და თილისმა სინონიმები არ არის. ავგაროზი (ამულეტი) წარმოდგება ლათინური სიტყვიდან "ამოლირი", რაც ნიშნავს "შემსუბუქებას", "აშორებას". ადამიანი ფიქრობს, რომ ავგაროზი თუ სულ ვერ ააცილებს უბედურებას თავიდან, შეუმსუბუქებს მაინც განსაცდელს. თილისმას კი საფუძვლად უდევს ბერძნული სიტყვა "ტელესმა", რაც "განდობის, ხელდასხმის საიდუმლო ცერემონიას" ნიშნავს. თილისმა არა მარტო აშორებდა მის პატრონს ხიფათს, არამედ აჯილდოებდა კიდეც სხვადასხვა სიკეთით. თილისმისა თუ ავგაროზის არჩევას და ზოგჯერ პოპულარობასაც კი საგნის გარეგნული ფორმა განსაზღვრავდა. ამ მხრივ აღსანიშნავია შხამიანი ბალახოვანი მცენარის, მანდრაგორისაგან დამზადებული თილისმის გავრცელება. ამ მცენარის ფესვი ადამიანის ფიგურას წააგავს. ასეთმა საოცარმა დამთხვევამ მისტიკურად განწყობილ ადამიანებს აფიქრებინა, რომ მანდრაგორას რაღაც სასწაულებრივი, მაგიური ძალა აქვს. სწორედ ამიტომ მისგან ამზადებდნენ სხვადასხვა სახის საგნებს, რომელთაც თილისმებად იყენებდნენ. განსაკუთრებით ფასობდა თურმე სახრჩობელას ქვეშ ნაპოვნი მანდრაგორის ფესვები. ეს რწმენა დაკავშირებული იყო მიცვალებულის კულტთან. არცთუ შორეულ წარსულში დიდი მოთხოვნილება იყო იმ თოკზეც, რომლითაც ადამიანს ახრჩობდნენ, რადგან ხალხის ცრუ რწმენით, ჩამოხრჩობილის სული თილისმის პატრონს უთუოდ დაეხმარებოდა. ძველად ავგაროზს ჰკიდებდნენ არა მარტო ადამიანებს, არამედ ცხოველებსაც, რათა ისინი ხიფათისაგან დაეცვათ.
თილისმები ჰქონდათ არა მარტო ცალკეულ ადამიანებს, არამედ ქალაქებსაც. ეს ჩვეულება ფართოდ იყო გავრცელებული შუა საუკუნეებში. ზოგი ქალაქი განსაკუთრებით გამოირჩევა თილისმების სიმრავლით. მაგალითად, კონსტანტინოპოლს 306 თილისმა ჰქონდა, რომელთა შორის უმთავრესი იყო წითელი ქვის ობელისკი და სამთავიანი დრაკონი. ეს თილისმები სხვადასხვა დანიშნულებისა გახლდათ - ზოგს ქალაქი უნდა დაეცვა მტრისაგან, ზოგს მეთევზეებისთვის ხელი უნდა მოემართა და ა.შ. თუ ვინმე თილისმებს უდიერად მოექცეოდა, დაწვავდა ან დაამტვრევდა, ხალხის რწმენით, ქალაქს უბედურება დაატყდებოდა თავს. კონსტანტინოპოლს ვერ უშველა მისმა 306 თილისმამ - იგი მაინც დაეცა მტრის მიერ და საბოლოოდ თურქულ ქალაქ სტამბოლად იქცა.
თილისმებისა და ავგაროზების ტარება ჯერ კიდევ IV საუკუნეში ოფიციალურად აიკრძალა მსოფლიო საეკლესიო კრებაზე.
ათი მცნების ზემოთ მოყვანილ მეორე მცნებას არ ეწინააღმდეგება თაყვანისცემა ღვთისა და წმინდა კაცთა ხატებისა, წმინდა ნაწილებისა და ჯვრისა იმიტომ, რომ ეკლესიის სწავლებით, ქრისტიანი ეთაყვანება არა იმ მასალას, რომლისგანაც არის შექმნილი ხატი, არამედ იმას, ვინც მათზეა გამოხატული.
- მთავარი
- ჩვენ შესახებ
- ეკლესია
- ქრისტიანული ცხოვრება
- რწმენა
- წმინდანები
- სხვადასხვა
- ახალი ამბები
- დიასახლისის გვერდი
- სწავლებანი
- ერისკაცობიდან მღვდლობამდე
- ქრისტიანული საიდუმლო
- ქრისტიანული სიმბოლიკა
- ცოდვა
- ისტორია
- ანგელოზები
- ამბიონი
- კითხვა-პასუხი
- ეს უნდა ვიცოდეთ
- ცრუ მოძღვრებები
- სხვა რელიგიები
- სხვადასხვა
- მკითხველის გვერდი
- ეპისტოლენი, ქადაგებები
- ნამდვილი ამბები
- სასწაულები
- წაუკითხეთ პატარებს
- ჩემი სოფელი
- ქართული გვარები
- ქართული ანბანი
- რელიგიურ-ფილოსოფიური ლექსიკონი
- წმინდა წერილი
- წიგნები
- ლოცვანი