იესო ქრისტეს ზეცად ამაღლებისა და მოციქულებზე სულიწმიდის გარდამოსვლის შემდეგ უფლის სიტყვა სწრაფად ვრცელდებოდა და მორწმუნეთა რიცხვიც ყოველდღიურად იზრდებოდა. ქრისტიანული თემის ყოფითი მოთხოვნილებები უზრუნველყოფილი იყო, რადგან ვისაც სახლები, ან დაბები გააჩნდა, ყიდდა მათ, სასყიდელს "დასდებდეს ფერჴთა თანა მოციქულთასა", ეს უკანასკნელნი კი უნაწილებდნენ "კაცად-კაცადსა, რაჲცა ვის უჴმდა" (საქმე IV, 33-35).

სხვადასხვა ტომის ადამიანებს შორის, თანდათან უთანხმოებანი წარმოიქმნა, ბერძენი ებრაელები ჩიოდნენ, რომ მათ ქვრივებს მცირე შესაწევარი ეძლეოდათ. ამან მოციქულთა ყურამდეც მიაღწია. მათ არ ისურვეს ქადაგების დატევების ფასად ეტვირთათ ზრუნვა ქრისტიანული თემის სამეურნეო საქმეებზე, ამიტომ მოწაფეთაგან შვიდი კაცი გამოარჩიეს "საჴმარსა ამას ზედა" დასადგენად და დიაკვნებად დაასხეს ხელი. წმინდა სტეფანე, "კაცი სავსე სარწმუნოებითა და სულითა წმიდითა" - მთავარდიაკვნად აკურთხეს.

იერუსალიმში "სიტყუაჲ იგი ღმრთისაჲ აღორძინდებოდა" და მოწაფეთა რიცხვი სულ უფრო და უფრო იზრდებოდა, მრავალი ებრაელი მღვდელმსახურიც მოექცა ქრისტეს სარწმუნოებაზე. ამას სტეფანეც უწყობდა ხელს თავისი მადლმოსილი ქადაგებითა და სასწაულებით. გაღიზიანებული იუდეველები შეეცადნენ, სიტყვიერ პაექრობაში დაემარცხებინათ უფლის რჩეული, მაგრამ როცა ვერაფერს გახდნენ, დაასმინეს იგი - ღმერთსა და მოსეს ჰგმობსო. ამ ბრალდებით წარდგა ნეტარი სინედრიონისა და მღვდელმთავრის წინაშე. პირი მისი იხილვებოდა, "ვითარცა პირი ანგელოზისაჲ".

წმინდა სტეფანემ შემოკრებილებს ებრაელი ერის ისტორია მოუთხრო და ამხილა იუდეველები წინასწარმეტყველთა დევნასა და განკაცებული მესიის - იესო ქრისტეს მკვლელობაში. ქადაგების დროს წმინდანმა "ახედნა ცად და იხილა დიდებაჲ ღმრთისაჲ და იესუ, მდგომარე მარჯუენით ღმრთისა". როცა მან გააცხადა ეს ხილვა, ბრბომ, ყურებდაცობილმა, ღრიალით მიმართა ნეტარს, ქალაქგარეთ გაიყვანა და ქვებით ჩაქოლა. მოშორებით, ბორცვზე ღვთისმშობელი იდგა იოანე ღვთისმეტყველთან ერთად და ღმერთს ავედრებდა მოწამეს, სტეფანე კი მხურვალედ ლოცულობდა თავისი მტრებისთვის. მისი უკანასკნელი სიტყვები იყო: "უფალო, ნუ შეურაცხ ამათ ცოდვასა ამას"; "და ესე ვითარცა თქუა, დაიძინა" (საქმე, 6-7).

წმინდა სტეფანე მოწამებრივად აღსრულებული პირველი ქრისტიანი იყო. იგი ოცდაათი წლისა მიიცვალა.

მხეცთა საჯიჯგნად დაგდებული ნეტარის ცხედარი ცნობილმა სჯულისმოძღვარმა გამალიელმა და მისმა ძემ, აბიბოსმა ფარულად წაასვენეს და გამალიელის მიწაზე, მღვიმეში დაასვენეს. მოგვიანებით ორივემ ირწმუნა ქრისტე და მოინათლა. როცა უფლის ფარული მოწაფე ნიკოდიმოსი გარდაიცვალა, გამალიელმა ისიც თავის მღვიმეში დაასვენა, სადაც მოგვიანებით თვითონაც დაკრძალეს.

415 წელს საღვთო ჩვენების შემდეგ აღმოყვანებულ იქნა სტეფანე პირველმოწამის უხრწნელი ნაწილები, რომლებიც იერუსალიმის მთავარეპისკოპოსმა იოანემ, სებასტიელ და იერიქონელ ეპისკოპოსებთან ერთად სოფელ კათარგამალადან იერუსალიმში გადაასვენა. წმინდა მიწაზე ამ მოვლენას ორ აგვისტოს იხსენიებენ; ხოლო 428 წელს წმინდა კეთილმსახურმა მეფემ, თეოდოსი-უმცროსმა, წმინდანის სხეული იერუსალიმიდან კონსტანტინოპოლში გადაასვენა.