უფალს ყოველთვის ახარებდა ადამიანთა გულებში ნაპოვნი რწმენა და სიყვარული, მაგრამ ამწუხარებს ასეთი გრძნობების უქონლობა. ასე იყო ამჯერადაც. უფალი ხომ დაამწუხრა, კეთრისგან სასწაულებრივად განკურნებული ათი კაცისგან მხოლოდ ერთი რომ დაბრუნდა მასთან მადლიერების გამოსახატავად, ცხრას კი არც გახსენებია კეთილისმყოფელი. "არა ათნივე განიკურნესა? და ცხრანი იგი სადა არიან?" - კითხულობს მაცხოვარი ამ უმადურთა შესახებ, თითქოს სურს გაიგოს, სად არიან ისინი, რა დაემართათ იმ საწყალობელთ. მაგრამ უფალმა, ვითარცა ღმერთმა, თავისი ყოვლისმცოდნეობით ხომ ყოველივე უწყის და ისიც იცის, თუ საით წავიდნენ ისინი და რას იქმან. მაშ, რატომღა კითხულობს მათ ამბავს? იმიტომ, რომ უსაზღვროდ უყვარს ისინი და წუხს მათი დაკარგვის გამო. სადაც არ უნდა წასულიყვნენ, რაც არ უნდა ჩაედინათ, მაინც ცრემლისა და მწუხარების ღირსნი იყვნენ, რადგან უფალს შორდებოდნენ. რადგან ამხელა სიხარულის პირველ წუთებში არ გაახსენდათ უფალი, ამ სიხარულის მიზეზი და წყარო, განა გაახსენდებოდათ შემდგომ, როცა დაუბრუნდნენ უწინდელ ცხოვრებას, ქვეყნიურ ფუსფუსსა და ამაო საზრუნავს? როგორ მოხდა, რომ ამ ერთი უცხოტომელის - სამარიტელის - გარდა არც ერთი მათგანი არ დაბრუნდა იესოსთან, რათა ღმერთი განედიდებინა და მადლობა მიეძღვნა მისთვის? განკურნებულ კეთროვანთა უმადურობა განსაკუთრებულად საკვირველი ჩანს იმის გამო, რომ ყველა მათგანი იუდეველი იყო, ღვთის რჩეული ერისა და ძველი აღთქმის ჭეშმარიტი ეკლესიის შვილები, ხოლო სამართლიანი, მადლიერებით აღვსილი სამარიტელი - იუდეველთაგან მოძაგებული ხალხის წარმომადგენელი.
საღმრთო წერილის განმმარტებლები პოულობენ უმადურობის მიზეზს - ის ცხრა იუდეველი მონა იყო წესჩვეულებითი სჯულისა, რომლის შესაბამისადაც გაეშურნენ იერუსალიმისკენ, რათა დაწესებული მსხვერპლი შეეწირათ განწმენდისთვის და დაავიწყდათ უფალი იესო - მაკურნებელი მისი... იუდეველები ასე მოიქცნენ იუდეველი უხუცესებისა და მწიგნობართა შიშით - იესო ნაზარეველთან ახლო ურთიერთობის გამო ეკლესიიდან და თემიდან არ განგვკვეთონო, ხოლო სამარიტელი თავისუფალი იყო - არც იუდეური წეს-ჩვეულებები აბრკოლებდა და არც იუდეველი უხუცესებისა ეშინოდა. ამდენად, სავსებით შეეძლო თავისი გულის კარნახით მოქცეულიყო.
მაგრამ როგორიც არ უნდა ყოფილიყო იუდეველ კეთროვანთა ამ უჯერო საქციელის კერძო მიზეზი, ჩვენთვის მნიშვნელოვანია საერთო მიზეზი, ყველა სხვა მიზეზის საფუძველი, რომელმაც ისინიც გახადა (და ჩვენც გვხდის) უმადურებად ღმრთისა, ჩვენი მოწყალე კეთილისმყოფელისა - ესაა გულის გარდაქცეულება, მისი გასასტიკება ხორციელი და ცოდვიანი ცხოვრებისგან. მადლიერი სამარიტელი დაუჯილდოებელი არ დაუტოვებია უფალს. "ჰრქუა მას: აღსდეგ და წარვედ! სარწმუნოებამან შენმან გაცხოვნა შენ". აწ უფალი მას პირველზე უმჯობესი მეორეგზისი კურთხევით განუტევებს. პირველი მხოლოდ მის სხეულებრივად განკურნებას შეეხებოდა და საერთო იყო ცხრა უმადურ კეთროვანთან, ხოლო მადლიერებამ წყალობისთვის უაღმატებულესი კურთხევა მოიწია სამარიტელზე, ისეთი, რომელიც მხოლოდ და მხოლოდ მისთვის იყო განკუთვნილი და შეეხებოდა არა მარტო მის სხეულებრივ განკურნებას, არამედ მისი სულიერი ცხოვრების წყაროსაც. ის, რასაც სხვები მოაკლდნენ, რისთვისაც უნდა მისულიყვნენ უფალთან, რათა სწორად გამოეყენებინათ თავიანთი სხეულებრივი განკურნება, - სწორედ ის მიიღო სამარიტელმა, რადგან მხოლოდ მას, ერთს, უთხრა უფალმა: "აღსდეგ (რამეთუ სამარიტელი კვლავაც მის ფერხთით იყო დამხობილი) და წარვედ. სარწმუნოებამან შენმან გაცხოვნა შენ". თითქოს ასე ეუბნებაო უფალი სამარიტელს: "აღსდეგ და წადი მშვიდობით. შენმა რწმენამ მხოლოდ სხეული კი არ გაგიჯანსაღა, არამედ შენს სულსაც მოუპოვა ცხოვნება, ანუ ცხოვნების გზაზე დაგაყენა".
სახარების ამ მონაკვეთიდან ჩანს, რომ ადამიანები ხშირად იჩენენ უმადურობას კეთილისმყოფელთადმი და განსაკუთრებით - ღმრთისადმი! მადლიერების გრძნობა ღრმად არის ჩადებული ჩვენს გულში, ყველამ იცის და აღიარებს, რომ უმადურობა ყველაზე შავბნელი მანკიერებაა, სძაგთ და შეურაცხყოფთ სხვების ეს თვისება, საკუთარისა კი რცხვენიათ; შეიძლება ითქვას, რომ უმადურობა და, უპირველესად, უმადურობა ღმრთისა, ვისაც ყოველგვარ სიკეთეს უნდა ვუმადლოდეთ, ჩვენი საერთო სენია. მართალია, ბევრი ჩვენგანი თავისი ცხოვრების განსაკუთრებულ შემთხვევაში ეკლესიაშიც მიდის ანდა შინ იწვევს მღვდელმსახურს, რათა სრული წესის დაცვით თავისი მადლიერება აღუვლინოს უფალ ღმერთს, და ეს ძალიან კარგია, მაგრამ განა მარტო ეს იქნება სრულყოფილი მადლობის მიძღვნა ღმრთისადმი? შენ ღმერთს მადლობას უძღვნი შენი დაბადებისა თუ ანგელოზის დღეს - იმისთვის, რომ სიცოცხლე და ცხოვნების ნიჭი მოგემადლა; ანდა სნეულებისგან განკურნებული - შენი ჯანმრთელობის აღდგენისთვის, ანდა საშიშროების გასულს - ხიფათის თავიდან აცილებისთვის. და ესეც კარგი საქმეა. მაგრამ თუკი შენ შენს ცხოვრებას, შენს ძალებსა და დროს იმ მიზნისთვის კი არ იყენებ, რისთვისაც ისინი მოგანიჭა უფალმა, და მეტიც - მათ საწინააღმდეგოდაც კი, მაშინ რაღა ფასი აქვს შენს მადლიერებას ღმრთისადმი? აი, შენ მადლობას მიუძღვნი ღმერთს შენი ხსნისთვის, რაც უფლის ამქვეყნად მოსვლით, ტანჯვითა და მკვდრეთით აღდგომით მოგემადლა, - ეს ჭეშმარიტად ქრისტიანული საქმეა, მაგრამ თუკი ყოველივე ამის მიღმა სინამდვილეში შენ სრულიად არ იყენებ შენდა ცხოვნებისთვის მოცემულ საშუალებებს და ძალზე მოშორებიხარ ცხოვნებისკენ მიმავალ გზას, - მაშინ რა ფასი აქვს შენს მადლიერებას? მადლობას მიუძღვნი იმით, რომ შეურაცხყოფ შენს კეთილისმყოფელს? განა არ შეურაცხყოფს შენს კეთილისმოქმედს, უფალ ღმერთს, შენს მიერ ბოროტად გამოყენება იმ ნიჭთა, რომელთათვისაც მას მადლობას მიუძღვნი? განა ეს აშკარა უმადურობა არ არის? ჩვენ ყოველივეში ღმერთის მოვალენი ვართ, ყოველი სიკეთე და ნიჭი მისგან გვაქვს. მაგრამ როგორც კი ბოროტად დავიწყებთ მისი რომელიმე ნიჭის გამოყენებას, ამით აშკარად უმადურნი წარმოვჩნდებით ღმრთის წინაშე, ასე რომ, ნებისმიერი საღმრთო საბოძვარის ბოროტად გამოყენება - სიმდიდრისაც, წარჩინებულობისაც, ხელისუფლებისაც და ასევე გამოხსნის თუ გამოსყიდვის ნიჭებისაც - მხოლოდ სხვადასხვა სახის გამოვლინებაა ჩვენი აღმაშფოთებელი უმადურობისა შემოქმედისადმი, ამ ნიჭთა მომცემლისადმი.
ამრიგად, თუკი გვსურს სრულყოფილი მადლიერნი ვიყოთ ყოვლად გულუხვი ღმრთისა, მხოლოდ სიტყვით განმადიდებელნი კი ნუ ვიქნებით მის მიერ მომადლებული ნიჭისთვის, არამედ ვეცადოთ, სასარგებლოდ გამოვიყენოთ იგი ჩვენი და ჩვენი მოყვასის ცხოვნებისთვის.
მოამზადა დიაკონმა
ლევან მათეშვილმა
ლევან მათეშვილმა
