"სიტყვა სიტყვაა, საქმე კი სხვაა", - სწერდა გრიგოლ ორბელიანი "შვილებს". ამ ფრაზის დანიშნულებაზე გვაქვს ამჯერად ლაპარაკი და არა იმაზე, რას საყვედურობდა "მამა" ახალ თაობას. საქმე ღვთიურია, რომელსაც წინ ენა და აზრი უნდა უძღოდეს.

მირიანი (56 წლის): სადაც შეგვიძლია და როგორც შეგვიძლია, ისე უნდა ვაკეთოთ ჩვენი საქმე.

რუსეთში ვცხოვრობდი და ერთმა რუსმა წამომაძახა, ქართველები ზარმაცები ხართ, თქვენი ქვეყანა მიგიტოვებიათ და აქ დაწანწალებთ იოლი ლუკმაპურის საშოვნელადო. მეწყინა, მაგრამ ამ სიტყვებმა თითქოს გამომაფხიზლა და საქართველოსკენ მოვკურცხლე.

სოფელი მქონდა მამაპაპისეული, მიტოვებული დამხვდა ყველაფერი, ჩემიც და სხვისიც. გული მომიკვდა, როცა ერთ დროს სიმინდითა და ლობიოთი გადაღაღანებული ველები გაუკაცრიელებული დამხვდა. მაშინ გამახსენდა იმ რუსის სიტყვები... ბევრი ვიშრომეთ მე და მამაჩემმა, სოფელში დარჩენილი ორიოდე გლეხიც დაგვეხმარა და მალე ჩემი ეზო სამოთხეს დაემსგავსა. ვენახიც გავახალისეთ, ბოსტანიც და პირუტყვიც გავიჩინეთ. შრომა სიკეთის საწყისია და შენი ნაშრომიც წაღმა მოგიბრუნდება.

ნინო (60 წლის): როცა საქმეზე ჩამოვარდება სიტყვა, ყოველთვის ჩვენი რაიონის ექიმი გაიანე მახსენდება. ყველანი განო ექიმს ვეძახდით. საოცარი ქალი იყო - ერთს შეგხედავდა და დიაგნოზიც მზად ჰქონდა. ერთხელ ცუდად ვიყავი და დედაჩემმა შინ მოიყვანა. მაშინ არც მანქანები ჰყავდა ყოველ მეორე ოჯახს და არც ტელეფონები იყო. ბაბუაჩემი წავიდა და იმ ყიამეთ ღამესა და სიცივეში წამოიყვანა. დედაჩემს შერცხვა და ფული შეაძლია. მაშინ ასე წამხდარ-გაფუჭებული და ფულზე გაგიჟებული არ იყო ხალხი. დღეს ეს ვიღას გაუკვირდება?!.. მისი დაძაბული და დედაჩემის დაფიქრებული სახე მახსოვს. პათეტიკურად კი არა, ისე, დაუძაბავად თქვა განო ექიმმა, - ექიმი ვარ და ეს მავალიაო. ვფიქრობ, ახლა ნაკლებად გვყავს ამგვარი საქმის მცოდნე და გულისხმიერი ადამიანები.

ლიანა (64 წლის): უფალმა ყველას მოგვცა საიმისო ჭკუა-გონება, მივხვდეთ, რა არის ჩვენი საკეთებელი და რისკენ მიგვდრიკა. მე წლების მანძილზე პედაგოგი ვიყავი და მეგონა, ახალგაზრდებს ჩემს საგანთან ერთად სამშობლოს სიყვარულსა და ადამიანის პატივისცემასაც ვასწავლიდი. ვერ ვიტყვი, რომ იმათგან არ ვიღებდი სიყვარულს, ყველაფერი ბუმერანგივით მიბრუნდებოდა.

...სკოლიდან ისე გამოგვიშვეს, ჩვენი ამდენი სიკეთისთვის მადლობა არავის უთქვამს. ეს არ არის პოლიტიკა...

მიჭირს უბავშვებოდ და რა ვქნა... ჯერ არ ვიყავი ისე დავარდნილი, რომ ვერ გადამეცა ცოდნა მომავალი თაობისთვის.

ნადეჟდა (55 წლის): ყველამ უნდა იცოდეს თავისი საქმე, ამასთან, უნდა უყვარდეს კიდეც. თუ ფილოსოფიაში "გადავარდნად" არ ჩამითვლით, თუ არ გიყვარს ის, რასაც სწავლობ, ვერ მიიღებ ცოდნას.

მე დედა რუსი მყავდა, მოსკოვიდან ჩამოიყვანა მამაჩემმა სოფელში. დედამისი რომ ჩამოვიდა, ტირილი დაიწყო, აქ რა გინდა, შვილოო. აუხსნა დედაჩემმა ვალიამ, ჩემს ოჯახს შენი ასეთი ლაპარაკი არ მოეწონება, აქ ძალიან კარგად ვარ, მართალია, "ტანცები" არ ეწყობა, სამაგიეროდ, ქმარ-შვილი მყავს და მათი მოვლა-პატრონობით "ვერთობიო". ძროხასაც წველიდა, ყველიც ამოჰყავდა, დედამთილ-მამამთილს რუსულს ასწავლიდა, თვითონაც ქართულს სწავლობდა და ძალიან უყვარდა მთელ სოფელს.

ბევრი საოჯახო საქმის ცოდნას არ ესწრაფვის, არადა, ოჯახის მოვლა ქალის უპირველესი საქმეა.

დავითი (30 წლის): ზოგს ქურდობა და ყაჩაღობა მარტო ის ჰგონია, როცა რაიმე ნივთს მოიპარავს. როცა სხვა შრომობს და შენ თავს არიდებ, გინდა გამოძვრე და სხვისი პასუხისმგებლობით ისარგებლო, - ესეც ქურდობა და ცოდვაა. საქმე ადამიანს ნამდვილად აკეთილშობილებს. აბა, ნახეთ ოჯახი, სადაც შრომისმოყვარე ადამიანები ცხოვრობენ - იქ ყველაფერი წესრიგშია, საჩხუბრად და საყაყანოდ არავის სცალია. სახელმწიფოშიც ასე იქნება, თუკი იქ ქვეყნის მოყვარული ადამიანები იცხოვრებენ. პატრიოტიზმი ზოგს სადღეგრძელოს თქმისას გულზე ხელის ბრაგუნი ჰგონია. იქ ვიღვაწოთ კეთილსინდისიერად, სადაც ჩვენი ადგილია.