დრომ, რომელმაც ღმერთი დაივიწყა, თითქოს სიყვარულსაც გამოაცალა შინაარსი, ადამიანი სულიერად დაახეიბრა და მარტო დატოვა. ხშირად გვგონია, რომ მოყვასის სიყვარული მოვიმუშაკეთ, მაგრამ სინამდვილეში სხვისი კი არა, საკუთარი თავის სწორად სიყვარულიც არ შეგვიძლია და წარმოდგენაც არ გვაქვს, რაოდენ ძნელი გზაა გასავლელი ამ სათნოების შესაძენად.

"ნუ გეგონება, ძმაო, - წერდა ეპისკოპოსი ეგნატე (ბრიანჩანინოვი), - თითქოს მცნება მოყვასის სიყვარულისა ესოდენ ახლობელია ჩვენი დაცემული გულისათვის. ეს მცნება სულიერია, ჩვენს გულზე კი სისხლი და ხორცი მეუფებს. მცნება ახალია, ჩვენი გული კი ძველი..." იღუმენია არსენია კი შეგვახსენებდა: "მოყვასი იმ ადგილას უნდა დააყენო, სადაც თავად დგახარ. სად არის ეს ადგილი? იგი მთელი ხილული და უხილავი სამყაროა... ყველაფერი ეგოიზმმა მიითვისა, სხვისთვის არაფრის დათმობა არ გვსურს და როგორღა უნდა უყვარდეს სულს მოყვასი, როდესაც გრძნობს, რომ იგი ყველაფერს წაჰგვრის, რადგან ყოველივეზე ისეთივე უფლება აქვს, როგორიც თავად? ამიტომაც მტრობს და სძულს. საკუთარ თავს ყველაფერი უნდა წაართვა, რომ მოყვასს დაუთმო და მხოლოდ მაშინ შეიძენ მასთან ერთად ღმერთს..."

რატომ უნდა გვიყვარდეს მოყვასი? როგორ უნდა ვისწავლოთ მისი სიყვარული? ან ისწავლება კი ამგვარი სიყვარული?

გვესაუბრება ვაკის წმინდა გიორგის ტაძრის წინამძღვარი, მღვდელი საბა ბიკაშვილი.

- "მცნებასა ახალსა მიგცემთ თქუენ, რაითა იყუარებოდით ურ-თიერთას, ვითარცა მე შეგიყუარენ თქუენ..." - გვაუწყებს წმინდა სახარება. რატომ უნდა გვიყვარდეს მოყვასი და რას უნდა ნიშნავდეს ეს მცნება ადამიანისთვის?

- როდესაც ქრისტიანობის არსსა და მნიშვნელობაზე ვიწყებთ საუბარს, მუდამ ჩნდება კითხვა - სულიერად რისთვის გვჭირდება მდგომარეობა, რომელსაც სიყვარულს ვუწოდებთ, ან, საერთოდაც, რაში ეხმარება სიყვარული ქრისტიანს, გარდა იმისა, რომ ამას უფალი მცნებად გვიდებს?

მცნებათაგან პირველი - გვიყვარდეს უფალი მთელი არსებით, უპირატესია, მაგრამ თავისი ღირსებითა და მნიშვნელობით არანაკლებია ახალი - მცნება მოყვასის სიყვარულისა, თუმცა, უპრიანი იქნება, თუ ვიკითხავთ - მაინც რა არის სიყვარული? რაღა თქმა უნდა, ეს ადამიანის სულიერი განწყობილებაა და გაცნობიერება იმისა, თუ როგორ გამოვავლენთ მას უფლისადმი, მოყვასისა და მტრისადმი. ადამიანებს მიაჩნიათ, რომ საკუთარი თავის მოყვარული კაცი ეგოისტია, მაგრამ ეგოიზმი და საკუთარი ვინაობის სწორად შეცნობა ერთურთისგან დიდად განსხვავდება. თუმცა, სანამ ამაზე ვისაუბრებდეთ, უპირველესად, უნდა აღვნიშნოთ, რომ უფლის სიყვარული - ყველა სხვაზე აღმატებულია და ადამიანი მისით შეიმეცნებს ყოველგვარ სიყვარულს, რადგან უფალია თავად სიყვარული. მაგრამ როგორ უნდა გვიყვარდეს იგი, როგორ უნდა მივუახლოვოთ მას ჩვენი გული, ან როგორ გავატაროთ ეს სიყვარული ჩვენს ცხოვრებაში?

ადამიანს, რომელსაც უფალი უყვარს, მხოლოდ ამის გაფიქრებაც კი უდიდეს აღტაცებასა და სულიერ სიამოვნებას (მხოლოდ დაცემული, ხორციელი სიამოვნება არ იგულისხმება) განაცდევინებს. როგორც ზემოთ ვთქვით, უფლის სიყვარული თავი და საწინდარია სწორი, სულიერი სიყვარულისა, რომელსაც მოყვასისადმი, მტრისა და საკუთარი თავისადმი სიყვარული უნდა დაემყაროს, თუმცა ბევრისთვის გაუგებარია, როგორ შეიძლება უყვარდეს უფალი, რომელსაც ვერ ხედავს, მაგრამ სწორედ აქედან იწყება ჩვენი რელიგიური გრძნობების, ასე ვთქვათ, "ამუშავება". მართალია, უფალი უხილავია, სულია, მაგრამ რადგან მისი მოწოდება, მცნებები, ზნეობრივი ცხოვრება, კეთილშობილება, ქველმოქმედება გვესათნოება, ვაცნობიერებთ, რომ მისი სიყვარული აღმატებულია.

რაც შეეხება მოყვასის სიყვარულს, როგორც აღვნიშნეთ, მასაც უფლის სიყვარული უდევს საფუძვლად და იმას გულისხმობს, რომ ადამიანს სხვათა მდგომარეობის, ჭირისა და ლხინის საკუთარივით გათავისება და მათი თანადგომა ძალუძს, ხოლო უფალმა, როგორც უკვე ვთქვით, ერთ-ერთ უპირველეს მცნებად ერთურთის სიყვარული და თავის დადება დაგვიდო. ხომ ბრძანებს პავლე მოციქული, - ამგვარი სიქველე განაღმრთობს კაცს და ღმერთს მიამსგავსებსო, რადგან თავად უფალმა დადო თავი ჩვენთვის.

თუ მოყვასი გვიყვარს, მას შევეწევით კიდეც ყველაფერში. რაც უნდა დაცემული იყოს, ადამიანი მაინც ღვთის ხატებაა, ზოგჯერ, მართალია, ძლიერ შესვარული, მაგრამ მაინც უცხო მარგალიტი, რომელსაც პირველსახის დაბრუნება და განწმენდა ძალუძს. უფალმა თავისი წმინდა სისხლით გამოგვისყიდა და სწორედ ამიტომ უნდა გვიყვარდეს მოყვასიც, მტერიც და საკუთარი თავიც და აქვე გადის მიჯნა ეგოიზმსა და სიყვარულს შორის.

- უფალი ხომ ბრძანებს - ურთიერთი იმგვარად შეიყვარეთ, ვითარცა მე შეგიყვარეთ და სწორედ ამით გიცნობენ, რომ ჩემიანები ხართო...

- უფალი მოციქულებს და მათი მეშვეობით - ახალ ერს, ახალ ისრაელს და ყოველ ადამიანს სწორედ ამისკენ მოუწოდებს - ჩემიანებად მაშინ გიცნობენ, თუ ერთურთი გეყვარებათ, დაე, თქვენ შორის უპირველესი დანარჩენთა მსახური იყოს, პირველნი უკანასკნელნი გახდებიან, უკანასკნელნი კი პირველნიო... რას ნიშნავს ეს? ადამიანი ისევ და ისევ ღვთის სიყვარულით წარემატება - იმ სიყვარულით, რომელიც ჭეშმარიტებას შეიცნობს და არა მხოლოდ შეიცნობს, სწავლობს კიდეც. მაგრამ ცოდნა ერთია, ამ ყველაფრის წესად დადება კი სულ სხვა. უფალი პავლე მოციქულის პირით გვაუწყებს, - რჯული და წინასწარმეტყველება ერთ უმთავრეს მცნებათაგანს - სიყვარულს ეფუძნებაო.

მართლმადიდებელი ეკლესია სულიერი ფერისცვალებისკენ არა გარდაქმნით, არამედ სულიერი თუ ბუნებრივი ძალების გასხივოსნებით და გაკეთილშობილებით, ამაღლებით და განსულიერებით მოგვიწოდებს, რაც მთავარი ძალით - სიყვარულით უნდა აღსრულდეს.

თუ კაცი უფალს შეიყვარებს, სწორი სულიერი ორიენტირი უყალიბდება და ადვილად განარჩევს სიყვარულში შერეულ ბიწიერებას და ცოდვას. მრავალი, რომელიც ხორციელად სცოდავს და ხშირად გარყვნილი, გაუკუღმართებული ცხოვრებით ცხოვრობს, თავს იმით იმართლებს, - გვიყვარს და განა ამით რა შავდებაო?! თუმცა ამგვარი დაცემული, ბიწიერი მდგომარეობა მხოლოდ გარეგნულად წააგავს სიყვარულს.

სწორი სიყვარული - სწორი შემეცნებაა უფლისა და მისი მცნებებისა და ცხოვრების წარმართვა სათნოებებისა და განღმრთობისკენ.

მეორე საუკუნის დიდი მამა, წმინდა ირინეოს ლიონელი ადამიანის პირველქმნილ ცოდვად იმას მიიჩნევდა, რომ ადამმა და ევამ ბოლომდე გაადამიანურებაც ვერ მოასწრეს, ისე იწადეს ღმერთობა. ასე რომ, სანამ კაცი სამაგალითო ადამიანად არ იქცევა, ვერასოდეს განიღმრთობა (არა ბუნებით, არამედ მადლით) და ვერც სწორ სიყვარულს შეიძლებს.

- რამდენად ისწავლება მოყვასის სიყვარული?

- თუ წმინდა მამებს დავესესხებით, ბოროტებას არ აქვს სუბსტანცია და იგი მხოლოდ სიკეთის ნაკლებობაა - მდგომარეობა, როდესაც ადამიანის სულს, არასწორი ცხოვრების წესის გამო, ნაცარი გადაეყრება და მასში ადგილი აღარ აქვს სიყვარულსა და მის ნიჭებს. მაინც, რაში მდგომარეობს ეს ნიჭები? ადამიანი ღმერთს იმიტომაც ჰგავს, რომ არა მხოლოდ უკვდავი სული აქვს და მოაზროვნე არსებაა, არამედ - შემოქმედიცაა, რაშიც, უპირველესად, სიკეთის ქმნისა და სიყვარულის უნარი და მოთხოვნილება იგულისხმება. თუ ეს სულიერ სიხარულს ანიჭებს, შეუძლია თქვას, რომ მოსიყვარულე არსებაა, მაგრამ თუ ამისკენ სწრაფვას ვერ გრძნობს, მასში ნაკლები სიყვარულია, თუმცა მის შესაძენად შეუძლია იღვაწოს.

მამები ამბობენ, რომ სიყვარულს სწავლა უნდა. შეუძლებელია, ადამიანი თავიდანვე ბოროტ და უსიყვარულო არსებად იშვას; რადგან იგი ღვთის ხატებაა, ესე იგი, შეუძლია, უყვარდეს კიდეც. რაღა თქმა უნდა, მნიშვნელოვანია, რა ატმოსფეროში აღიზრდება, როგორი ურთიერთობები ექნებათ მის მშობლებსა და გარშემომყოფებს და როგორ ასწავლიან და განავითარებენ მის არსებაში სიყვარულს... თუმცა ეს სულ სხვა საუბრის თემაა.

მოკლედ თუ ვიტყვით, თუ ადამიანს ჯერ არ აუმოქმედებია ნიჭი სიყვარულისა, თუ მოინდომებს და საამისოდ იღვაწებს კიდეც, ღვთის შემწეობით, უცილობლად უკეთეს არსებად იქცევა, სიყვარულსაც შეიძენს და განიღმრთობა, მაგრამ, როგორც ვთქვით, თუ ჯერ უფალი არ შეიყვარა, ვერც მოყვასის სიყვარულს შეძლებს, ვერც მტრისას და ვერც საკუთარი თავისას.

- ხშირად გვგონია, რომ მოყვასის სიყვარული შევიძინეთ, მაგრამ ვერც კი ვხვდებით, რაოდენ შორსაა ეს სათნოება ჩვენი დაცემული გულისგან და თვითუარყოფის რა მძიმე გზა უნდა განვლოს სულმა, რომ ოდნავ მაინც მიუახლოვდეს მას.

- ამის გამგონე არაეკლესიურმა ადამიანმა, შესაძლოა, ადვილად ჩაიქნიოს ხელი და ჩათვალოს, - სიყვარული ისე ძნელად აღსასრულებელი და შესაძენია, ამგვარ სულიერ მდგომარეობას მაინც ვერასდროს მივაღწევ და მოდი, როგორიც ვარ, ისეთად დავრჩებიო. რაღა თქმა უნდა, ეს ერთობ მცდარი და ზედაპირული მიდგომაა. საკუთარი თავისა და ძალების მოიმედე კაცი ადრე თუ გვიან აუცილებლად დაეცემა. ეს ცრუ საყრდენი ძალზე ხშირად გვაცდუნებს ხოლმე და გვავიწყდება, რომ როდესაც მოყვასს შევეწევით ან რაიმე სათნოებას ვიქმთ, ამას მხოლოდ უფალი აღასრულებს, ჩვენ მხოლოდ მისი იარაღი ვართ და სხვა არაფერი. თუ რამეს ვიქმთ, მხოლოდ უფლით. ხომ გვაუწყებს კიდეც იგი პავლე მოციქულის პირით: ვინც იქადის, ჩემით იქადოსო.

- მამა საბა, ახალი აღთქმის ეპოქაში რჯული მადლით შეიცვალა. რას გულისხმობს ეს?

- ამ თემაზე ძალზე ბევრი რამის თქმა შეიძლება, მაგრამ მოკლედ თუ ვიტყვით, ძველსა და ახალ აღთქმას შორის განსხვავება იმაში მდგომარეობს, რომ ძველი აღთქმა კაცობრიობას, პირველ რიგში კი - იუდეველ ხალხს, საიმდროოდ ერთადერთ ერს, რომელსაც შემოქმედის შემეცნების შესახებ ჭეშმარიტი სწავლება ჰქონდა, ქრისტეს მოსასვლელად ამზადებდა. ძველი აღთქმიდანვე ვიცით, რომ პატრიარქთა, წინასწარმეტყველთა, წმინდა მეფეთა და რჩეულთა პირით მათ თავად უფალი მოძღვრავდა, მათი მეშვეობით წარმართული კაცობრიობა უნდა მოეკრიბა, მოექცია და თავისთან მიეყვანა. მაცხოვარი ხომ ბრძანებს, - რჯულის დასარღვევად კი არა, აღსასრულებლად მოვედიო...

მსხვერპლშეწირვას ადრე სულ სხვა მისია და დანიშნულება ჰქონდა და იგი სისხლიანი იყო - ადამიანს, რომელიც ცოდვაში შევიდოდა, მის გამოსასყიდად გარკვეული ცხოველის ან შესაწირავის გაღება ევალებოდა. მოკლედ თუ ვიტყვით, ცოდვათა გაცნობიერება და მათი აღკვეთის სახე დღევანდელისგან რადიკალურად განსხვავდებოდა - ცოდვის გამოსასყიდად სინანულით, აღსარებითა და შემუსვრილი გულით კი არა, ზედაპირულად, გარკვეული მსხვერპლით მიდიოდა ადამიანი.

რაღა თქმა უნდა, უფალს უწინაც შეეძლო, კაცთათვის სინანულის საიდუმლო დაედგინა, მაგრამ ძველი აღთქმის ადამიანი საამისოდ მზად არ იყო. ზედაპირულად თუ ვიტყვით, ზეცა მათ ჯერ ხორციელად ამზადებდა, - ახალშობილს ხომ თავიდან იმგვარ საზრდოს აწვდიან, როგორის გადამუშავებასაც შეძლებს. სულიერი სწავლება კი მხოლოდ უფლის განკაცების შემდეგ მივიღეთ. თუმცა სულიერად მაშინაც განისწავლებოდნენ, მაგრამ სხვა ხარისხში. ამგვარად მოამზადა უფალმა კაცობრიობა მადლის მისაღებად.

მადლი მხოლოდ დედაეკლესიის წიაღშია, რომელიც ადამიანს უკეთეს არსებად აქცევს, მარადიული სიცოცხლისაკენ წაიყვანს, ცხონების გზაზე დააყენებს და განაღმრთობს. იგი ყოვლადწმინდა სამების სახით გვენიჭება მართლმადიდებლურ ეკლესიაში ნათლობისას. ეს ის მადლია, რომელიც მაცხოვრისგან - მოციქულებმა, მოციქულთაგან - ეპისკოპოსებმა და იმათ მიიღეს მემკვიდრეობით, ვინც სულიწმინდის ბეჭდით დაიბეჭდა და მსახურებისთვის დადგინდა, ყოველი ადამიანი ხომ მოწოდებით მღვდელია (არა საიდუმლოთი, არამედ დადგენილებით).

ბევრს ჰგონია, რომ ღვთისმსახურება სასულიერო პირის ხელით სრულდება, მაგრამ წირვა-ლოცვას და წმინდა საიდუმლოებებს თავად უფალი აღასრულებს მღვდლის ხელით, წირვაზე მდგომი ადამიანები კი ამ საიდუმლოს მონაწილენი არიან და სწორედ იმ მადლით და სიყვარულით ერთიანდებიან, რომელიც დედაეკლესიის წიაღში მოქმედებს. ჩვენ ვიცით, რომ "ეკლესია" ბერძნული სიტყვაა და ერთობას ნიშნავს, მეორე მნიშვნელობით კი, რასაც უწმინდესიც ხშირად შეგვახსენებს, იგი მადლისკენ მოწოდებაცაა. უფალი ხომ ბრძანებს, - სადაც ორი ან სამი შეიკრიბება ჩემი სახელით, მე მათ შორის ვარო. სადაც ჭეშმარიტი სარწმუნოებაა, იქაა მადლიც და ერთობაც.

სიყვარული საიდუმლოა და უდიდესი ნიჭი. სიყვარული თავად უფალია, უფლის შეცნობა კი ბოლომდე შეუძლებელია და ესეც მხოლოდ იმ მოქმედების საშუალებით ძალგვიძს, რომლის დროსაც უზენაესი საკუთარ თავს ავლენს, მაგალითად, ეკლესიის 7 საიდულოსა და სულიწმინდის სხვადასხვა ნიჭში, მოყვასის სიყვარულში, სათნოებაში, მოწყალებასა და ღვთისთვის სათნო ყოველ საქმეში... ადამიანს ძალუძს, ეს გაიგოს, დაიტიოს და აღასრულოს, მაგრამ სიყვარულის ამომწურავად განმარტება შეუძლებელია. მოდით, რისი დატევნაც შეგვიძლია, იმით დავკმაყოფილდეთ და ყური მივუგდოთ უფლის სიტყვებს: თუ მცნებებს აღასრულებთ და სიყვარულს შეიძენთ, ცხონდებითო, და ეს სრულებით საკმარისია და ამისკენ მოგვიწოდებს კიდეც. თუ ზეციური მამა სასუფეველს გვაღირსებს, ალბათ, მარადისობაში შევიტყობთ სრულყოფილად არსს სიყვარულისას.

- ღვთისა და მოყვასის სიყვარულზე ნაწილობრივ ვისაუბრეთ, მაგრამ ზეცა მტრის სიყვარულისკენაც მოგვიწოდებს...

- უფალი არა მხოლოდ ახლობელთა და ნათესავთა, მტრის სიყვარულსაც გვავალდებულებს. რატომ? განა ეს შეუძლებელია? ან ისეთ რამეს გვთხოვს, რისი აღსრულებაც არ ძალგვიძს? რაღა თქმა უნდა, არა. მტრის სიყვარულის მაგალითები წმინდა მამათა ცხოვრებებშიც ძალზე ბევრია. მათ შეძლეს, იმ სიყვარულში აღმატებულიყვნენ, რომელსაც მტერიც უყვარს.

მშობლები, შვილები და უახლოესი ნათესავები წარმართებსა და ბოროტ ადამიანებსაც უყვართ და ზრუნავენ კიდეც მათზე, რადგან ეს ბუნებითი სიყვარულია, ცხოველთაც რომ ახასიათებს. მაგრამ აღმატებულ, სულიერ სიყვარულში მტრის სიყვარულიც იგულისხმება. ძალიან ბევრი, მათ შორის, ზოგი ქრისტიანიც, ამტკიცებს, რომ ძალზე უჭირთ იმათი შეყვარება, ვინც სულიერად თუ ფიზიკურად დააზარალა და დიდი თუ მცირე ტკივილი მიაგო. შურისძიების წყურვილიც დიდია, მაგრამ სწორედ მაშინ ვართ ქრისტიანები და მაშინ ვდგებით საკუთარ თავზე მაღლა, როდესაც მტერსაც შევიყვარებთ. რა მიუღებელიც უნდა იყოს ადამიანი, ნუ დავივიწყებთ, რომ ის, უპირველესად, ღვთის ხატებაა. ხან ჩვენც ხომ მათი მსგავსნი ვართ, ან ოდესღაც ვიყავით. ხშირად ეკლესიის წევრნი კი ვხდებით და გარეგნულად ცხოვრების წესსაც ვიცვლით, მაგრამ ძველ სულიერ წყობას ვერაფრით ველევით. თუ მტრის სიყვარული არ შეგვიძლია და მასში იმას ვერ ვხედავთ, რასაც თავადვე ვატარებთ, ქრისტიანნი ვერასოდეს გავხდებით. მოდით, მათაც დავაცადოთ წამოდგომა, განწმენდა და უკეთეს ადამიანებად ქცევა, რისი პოტენციალი და შესაძლებლობა ყოველ ჩვენგანში ჩადო განგებამ და თუ მტერს ამ თვალით შევხედავთ, მის პატიებასა და სიყვარულსაც შევძლებთ. ყოველი ჩვენგანი ხომ ცოდვისკენაა მიდრეკილი. შესაძლოა, თავადაც ვინმეს არ ვესათნოებოდეთ. ხომ გვიხარია, როდესაც გვპატიობენ და ცუდ საქციელზე სიყვარულით გვპასუხობენ? თავადაც მივუტევოთ მათ, ვინც გვაჭირვებს, არ გვიყვარს და მუდამ გვახსოვდეს მაცხოვარი, თვით ჯვარცმისასაც ზეციურ მამას თავის ჯალათთა შენდობას რომ სთხოვდა.

- ხშირად ადამიანი დიდ ტკივილსა და შურისძიების სურვილს ვერ უძლებს და იღუპება. სამწუხაროდ, ამ განსაცდელს ვერც ბევრი ქრისტიანი გადაურჩა...

- ქიშპობა და უპატიებლობა არა მხოლოდ სულიერ, ფიზიკურ მდგომარეობაზეც აისახება და შინაგანად ანგრევს ადამიანს. თუ პატიება არ ძალგიძს, ესე იგი არც გიყვარს და თუ ადამიანი არ გიყვარს, რაღა ქრისტიანობაზე და სულიერ ცხოვრებაზეა ლაპარაკი? სიყვარული სულგრძელი და ყოვლის მიმტევებელია. ამის უამრავი მაგალითი თავად მაცხოვარმა მოგვცა თავისი ამქვეყნიური ცხოვრებისას. ამიტომ საკუთარ თავს უნდა ვუთხრათ: მართალია, მმტრობენ და მაჭირვებენ, მაგრამ მაინც მივუტევებ და დაე, უფალმა განგვსაჯოს.

- როგორ ვლინდება სიყვარული სხვადასხვა ურთიერთობასა და საქმიანობაში, როდესაც ადამიანთა მიზანი უფლისკენ სვლაა?

- თქვენ მკითხეთ, როგორ ვლინდებაო, მაგრამ ვიკითხოთ - ვლინდება კი? ყველაფერი უნდა ვიღონოთ მის გამოსავლენად. ძალზე ბევრ ადამიანსა და ოჯახს სურს უფლის სიყვარულზე დაამყაროს ურთიერთობა და ყოველი საქმე. ოჯახური ცხოვრება ავიღოთ: ხშირად იმის ნაცვლად, რომ უფლის სიყვარულით აღზარდონ და მოყვასის სიყარული ასწავლონ, შვილებს მხოლოდ იმას ჩააგონებენ, როგორ მოიწყონ კარიერა, როგორ დააგროვონ ამქვეყნიური, მატერიალური დოვლათი და როგორ იქცნენ ყველაზე ძლიერ და გავლენიან პიროვნებებად, რაც არასწორია. ის, რაც წარსულში მთავარი და ღირებული იყო - სიყვარული, ზნეობა, პატიოსნება, უბიწოება... დღეს გაუფასურებულია. მაპატიეთ გამოთქმისთვის, ადამიანები ჯოგური პრინციპით სარგებლობენ: სადაც სხვაა, იქაც - მეო. მავანი კი ამბობს: უფალთან ყოფნაც კარგია, ეკლესიაც, მაგრამ ჯერ საამისოდ არ მცალია, საქმეები უნდა დავასრულო, პრობლემები მოვაგვარო და მერე მივალ ღმერთთანო, რაც დიდი სისუსტეა, რადგან ჯერ თუ უფალი ვერ ვიპოვეთ და ეკლესიას არ შევუერთდით, საქმეებში ვერ წარვემატებით. უპირველეს საქმედUსწორედ სულის გადარჩენასა და სულიერ ნიჭებს ვგულისხმობ.

თუ ადამიანი მორწმუნე და კარგი ქრისტიანია, უფალი იპოვა და მასაა მიბარებული, მაშინ კარგი მშობელი, მეუღლე, მეოჯახე, მეგობარი და იმ ყველაფრის მოყვარულია, რაც ღმერთმა შექმნა. მრავალი წმინდა მამა აკეთებს აქცენტს ამგვარ ოჯახურ მდგომარეობაზე - სულიერი, მორწმუნე ადამიანების ერთობლივ ცხოვრებაზე. შეუძლებელია, ყველა მონაზონი და ბერი იყოს. ქვეყანა მაინც გამრავლებაზე დგას. როგორც წმინდა კირილე ალექსანდრიელი ბრძანებს, სამყარო, რომელიც შობაზე დგას, წმინდაა, რაშიც ოჯახი იგულისხმება. ორი ადამიანის უფლისა და ერთურთის სიყვარულზე დამყარებული თანაცხოვრება იმგვარი აღმატებული მდგომარეობაა, როგორსაც, შესაძლოა, ზოგმა ბერმა ან მონაზონმა (მიუხედავად იმისა, რომ ბერობა უფლის უდიდესი სიყვარული, ღვაწლი და თავდადებაა) ვერასოდეს მიაღწიოს.

მორწმუნე ყველაფერს სულიერი თვალით უყურებს - აანალიზებს, გრძნობასთან ერთად გონებასაც ეყრდნობა, შემწეობას, უპირველესად, უფალს გამოსთხოვს და მუდამ ეფიქრება, თუ რამდენად ესათნოება თავისი ცხოვრებით შემოქმედს.

- დრომ ადამიანებს შორის სიყვარული განაგრილა...

- ეს მხოლოდ ჩვენი დროის მახასიათებელი და პრობლემა არ გახლავთ; მეოთხე საუკუნის უდიდესი მამა, წმინდა იოანე ოქროპირი თავის ერთ-ერთ წერილში ამბობს: ჩვენი დროის სატკივარი სიყვარულის განლევაა და აღარც სიტყვას მიაგებენ პატივსო. სხვაგან იმ ქრისტიანებსაც ეხება, რომლებიც ეკლესიის წევრნი კი არიან, მაგრამ სიყვარული ვერ შეიძინეს, ან, პირიქით, შეიძინეს. ჩვენს დროს მართლაც მეტი საცდური და გასაჭირი აქვს და თუ უფალს არ შევუდექით, მის სიმძიმეს ვერაფრით გავუძლებთ. თუნდაც მართალი იობი გავიხსენოთ, რომელსაც უდიდესი განსაცდელებისასაც კი უფლის სამდურავი სიტყვაც არ დაუძრავს და ძველი სიკეთე ისევ შეეძინა.

თუ ადამიანს ცოცხალი რწმენა და სიყვარული არ ექნება და საკუთარ ძალებს დაემყარება, ძალიან მალე დაეცემა და მცირე განსაცდელიც უფლის საყვედრებელს ამოათქმევინებს. კვლავPპავლე მოციქულის სიტყვა გავიხსენოთ: თუ ქრისტიანად ყოფნა გწადია, თავი განსაცდელთათვის განამზადეო. თუმცა ზოგს ჰგონია, რადგან ტაძარში მოვედი, დღეიდან ჩემი გზა ია-ვარდით მოიფინებაო, რაც არასწორია. ქრისტიანის ცხოვრება - განუწყვეტელი ბრძოლაა, რომლის გადატანასაც მუდმივი წვრთნა, უფლის დიდი მადლი და შემწეობა სჭირდება.

- რა არის ნაყოფი სიყვარულისა და რამდენად ხილულია ან რა გზით შევიძინოთ იგი? ზოგი ამის მზა რეცეპტსაც კი გვთავაზობს...

- სიყვარულის ნაყოფი უხილავია, მაგრამ მისი შეგრძნება შესაძლებელია. იგია კეთილი საქმენი, სათნოებანი, მარხვა, ღვაწლი, ლოცვა, უფლის შემეცნება და ყოველივე ის, რაც ღვთისთვის სათნოა. უფალსაც ვერ ვხედავთ, მაგრამ შევიგრძნობთ, სულით გვიხარია, ვადიდებთ და ვიცით, რომ უზენაესი არსებაა, ყოვლადბრძენი, მოსიყვარულე მამა, გამჩენი, დამბადებელი მოწყალე და ყოვლადკეთილი, - ამიტომ გვიყვარს. ადამიანის სული ხომ თავისი არსით მორწმუნეა, თუმცა ამ ნიჭსა და მოცემულობას როგორ განავრცობს, მისი გადასაწყვეტია.

როგორ შევიძინოთ სიყვარულის ნიჭი და მისი ნაყოფი? უპირველესად, დედაეკლესიას უნდა მივაშუროთ. საკუთარ მაგალითით გეტყვით, რომ ეკლესიური ცხოვრების დაწყების შემდგომ, როდესაც ღმერთი შევიცანით და შევიყვარეთ, უფრო მძაფრად შევიგრძენით სამშობლოს, მშობლების, ოჯახის, ადამიანების, ცხოველების, ბუნებისა და ყოველივე ქმნილის სიყვარული... ადამიანი თანდათან ეჩვევა ამ ყველაფერთან ურთიერთობას და ამით ადიდებს კიდეც შემოქმედს. თუ მოყვასის სიყვარულის სწავლა და კეთილ საქმეთა ქმნით ამ დიდი ნიჭის შეძენა გვსურს, ეკლესიას უნდა შევუერთდეთ, უფალი შევიმეცნოთ და მაშინ სიყვარულსაც ვისწავლით.

ღმერთმა დაგლოცოთ და გაგაძლიეროთ!