სიკეთეები, რომლებითაც ზეცამ დაუყვედრებლად დაგვაჯილდოვა და რომელთა გამოც გამუდმებულ ვალში ვართ მასთან, საგონებელში აგდებს მათ, ვისმა გულმაც, უფლის შეწევნით, სულიერი სიცოცხლე იწყო. ასეთ კაცს, რწმუნდება რა, რომ არაფერი მოეძევება საკადრისი და ტოლფასი ამ წყალობისა, აღმოხდება: "სასუმელი ცხოვრებისა მოვიღო და სახელსა უფლისასა ვხადო" (ფს. 115,4). თუმც არც ეს ჩაითვლება საზღაურად, რადგან "რაც მეტს იღებ, მით უფრო მეტს ითხოვ ნაცვლად იმისა, რომ თავადაც ზღო, რადგან თუ მეუფისაგან დამწყალობებული მუხლზე დაეცემი და ისევ მორიგ წყალობას შესთხოვ, ამით ხომ ვერას მიუზღავ უფალს მიღებულის წილ?!" (წმინდა გრიგოლ პალამა).

მაგრამ ისინი, ვისი გულიც შორსაა ღვთისგან ან ახლა იწყებს სულიერ ცხოვრებას, იქით ელიან ღვთისგან საზღაურს და მისი სისავსეც ეეჭვებათ.

რა უნდა იყოს ქრისტიანთათვის ყველაზე დიდი საზღაური, უნდა ველოდოთ თუ არა მას, როდის გვეძლევა, ან რა უნდა იყოს უფლისადმი ჩვენი მისაგებელი?

გვესაუბრება წილკნისა და დუშეთის მიტროპოლიტი ზოსიმე (შიოშვილი).

- მეუფე ზოსიმე, რა უნდა იყოს ქრისტიანისათვის ყველაზე დიდი საზღაური ან უნდა ველოდოთ თუ არა რაიმე საზღაურს ამ წუთისოფელში და მარადისობაში?

- ვიდრე ქრისტიანის საზღაურზე ვისაუბრებდეთ, უნდა გავიხსენოთ, თუ რისთვის მოვიდა ამქვეყნად უფალი ან წუთისოფლისთვის მანამდე უცხო რა საფასე მოიტანა თან.

სამოთხიდან განდევნის შემდეგ ადამიანმა სულის უკვდავება და მარადიული ცხოვრებაც დაკარგა და ამ დროიდან მასში სულ ცოცხლობდა სურვილი დაკარგულის დაბრუნებისა. თუმცა არც უფალს წაურთმევია კაცთათვის გადარჩენის იმედი და თავიდანვე განისაზღვრა, რომ მომავალში მათ მხსნელს მოსცემდა.

გამოდის, რომ ყველაზე დიდი საფასე, რაც კაცმა დაცემის შედეგად დაკარგა და რაც მაცხოვარს თავისი ამქვეყნად მოვლინების შემდგომ უნდა დაებრუნებინა, სწორედ მარადიული ცხოვრება და უკვდავება იყო, რასაც ეკლესია სასუფეველს უწოდებს, მაგრამ სასუფეველი უფრო მეტია, ვიდრე სამოთხე. სასუფეველი მარადიული ქებაა და დიდება უფლისა და ვფიქრობ, უმთავრესი მიზანი კაცისა სასუფევლისთვის ცხოვრება უნდა იყოს.

ალბათ, იკითხავთ, ეწინააღმდეგება კი ამქვეყნიური ყოფა სასუფევლისთვის ცხოვრებას? ადამიანს მიწიერი გზაც გასავლელი აქვს, სასუფევლისთვის ბრძოლა კი ამქვეყნიური სიკეთეებისთვის არსებობასაც არ გამორიცხავს. როდესაც უფალმა ბრძანა: "ეძიებდით სასუფეველსა ღმრთისასა, და ესე ყოველი შეგეძინოს თქუენ" (ლუკა, 12,31), ის კი არ გვითხრა, მხოლოოდენ სასუფეველი ეძიეთ და დანარჩენი დაუტევეთო; უბრალო მებადურები მოციქულებად რომ გამოარჩია და სამოღვაწეოდ მოუწოდა, დაჟინებით როდი მოსთხოვა, ოჯახი და საერო ცხოვრება მიატოვეთო, მაგრამ იმდენად ტკბილია სასუფეველი და ღმერთთან სიახლოვე, რომ ძალიან ხშირად რჩეულნი ამა ქვეყნისანი ამ ქვეყანაზეც ამბობენ უარს და თავს უფალს უძღვნიან. ადამიანი მიწიერ სიკეთეებსაც უნდა ელოდეს ღვთისგან, მაგრამ უმთავრესი მაინც ცათა სასუფეველი უნდა იყოს. დანარჩენს უფალი შეგვძენს, მაგრამ ეს ხელს არ უნდა უშლიდეს უმთავრეს მიზანს კაცისას.

სასუფეველი - უფალში ყოფნაა, რაც ტკბობაა და ნეტარება მარადიულ მადლში და თუ ღვთივსათნოდ ვიცხოვრებთ, ამა სოფლადვე განვიცდით ამ მდგომარეობას.

სასუფეველი დაკარგული ღირსებების და იმის დაბრუნებაა, რაც ცოდვამ წაგვართვა. ამ საფასეების დასაბრუნებლად უნდა ვიბრძოლოთ და ვიღვაწოთ.

ძველი პატერიკი გვიამბობს, თუ როგორ მივიდა ერთ ცნობილ მონასტერში ერთი გამოცდილი ბერი, სადაც ასევე გამოცდილი და ღმერთშემოსილი მამები ცხოვრობდნენ და იკითხა: ძმანო, ამდენი ხნის ღვაწლმა რა საფასე შეგძინათო?

წინამძღვარმა უპასუხა: იმას მივაღწიეთ, რომ ყველაფერში ყოველთვის საკუთარ თავს დავდოთ ბრალიო.

ხედავთ, მამებმა, რომელთაც ათეული წლები იღვაწეს, მხოლოდ ერთი საფასე მოიმუშაკეს და ჩვენ რაოდენი რამ გვაქვს შესაძენი!

იოანე სინელი, კლემაქსად წოდებული, თავის ცნობილ "კიბეში" სულიერ ცხოვრებას საფეხურებად რომ წარმოადგენს, თითოეულ საფეხურს - თითოეულ სათნოებას შეუსაბამებს, რომელთაგან კაცთათვის ყოველი შესაძენია. თუ თითოეული საფეხური არ გავიარეთ, კიბეზე ვერასოდეს ავალთ და ვერც უმაღლეს საზღაურს - ღმერთთან სიახლოვეს და სასუფეველს მივიღებთ.

მადლი - ის ნიჭი და კეთილი ძალაა, რომლითაც სასუფეველი უნდა შევიძინოთ. ღირსი მამა სერაფიმე საროველი ადამიანის სულიერი ცხოვრების უმთავრეს მიზნად სწორედ მადლის მოპოვებას მიიჩნევს. შესაძლოა, ამა ქვეყნის ყველა სიკეთე მოიგო, წარჩინებული იყო, ან სულაც - მეფე, მაგრამ მადლი არ გაგაჩნდეს და სული გაუხარელი და ცარიელი გქონდეს. ანდა პირიქით: უპოვარს და გლახაკს უფლისგან მადლი შეგეძინოს და ამით განმდიდრდე.

როგორც მოციქული პავლე თავის ერთ-ერთ ეპისტოლეში ბრძანებს: - არაფერი მაბადია, მაგრამ ყველაფერი მაქვსო. ხილული მართლაც არა გააჩნდა, მაგრამ მადლი ჰქონდა ღვთისგან და ეს იყო მისთვის ყველაზე აღმატებული საფასე.

საღვთო წერილში უფალი ბრძანებს, - მადლითა ხართ გამოხსნილნი და ესე არა თქვენი ნიჭი, არამედ სულიწმინდისააო.

ჩვენი გადარჩენა მადლით უნდა მოხდეს. საბოლოოდ, უფალი, როგორც მოწყალე მამა, თვისი უხვი წყალობით გადაარჩენს ადამიანს და, რა თქმა უნდა, ამ გადარჩენაში, ამ საფასეთა შეძენაში ადამიანსაც მიუძღვის წილი - უპირველესად, სარწმუნოების და კეთილ საქმეთა სახით, მაგრამ ეს წილი იმდენად მოკრძალებულია და უმნიშვნელო, რომ მაინც ღვთის მოწყალებას უნდა მივენდოთ და ღმერთმა უნდა გაგვხადოს ღირსი ამ წყალობებისა.

- როგორ უნდა შევხვდეთ ამ წყალობასა და საზღაურს, ან როგორ მოვექცეთ, როგორ გავუფრთხილდეთ მას?

- ვფიქრობ, უფალი ბევრ სიკეთეს იმიტომ არ გვაძლევს, იმედი არ აქვს, რომ მოვუფრთხილდებით. წმინდა ისააკ ასური ბრძანებს: ქვეყნად იშვიათად იპოვება კაცი, რომ ღმერთმა წყალობა უბოძოს და ამისაგან არ იძლიოსო. ხშირად წყალობა გვერევა ან ვერ ვუფრთხილდებით. მსგავსი რამ მეც ხშირად დამმართნია: რაღაც ძალიან დიდი მითხოვია უფლისთვის, მიმიღია კიდეც, მაგრამ ეს წყალობა შემდეგ მომრევია. მახსოვს, საღვთო წერილზე, მის განმარტებებზე მუშაობისას ხშირად შევთხოვდი ხოლმე უფალს, თავის საიდუმლოებებში წვდომის უნარი ებოძებინა და მართლაც ხდებოდა ეს საოცრება: თავის ისეთ დაფარულ სიღრმეებში მახედებდა ღმერთი, რომ ზოგჯერ ყოველივე ჟრუანტელს მგვრიდა... მაგრამ შემდეგ შევატყვე, რომ ამან ცუდმემდიდობისა და სიამაყის მსგავსი რამ წარმოშვა ჩემში, მივხვდი, რომ უფალმა ძალიან დიდი წყალობა მოიღო, მაგრამ ამას ჩემი შინაგანი ვერ მოერია და უფალმა იგი მომარიდა.

მჯერა, რომ უფალს დღესაც უამრავი წყალობის მოცემა ძალუძს, მაგრამ, ალბათ, იმის გამო არ მაძლევს, რომ ან არ მჭირდება, ან მას ღირსეულად ვერ შევინახავ.

წყალობის მიღებაზე რთული მისი გაფრთხილებაა ისევ სიწმინდის და სასუფევლისთვის. ძალზე ბევრჯერ მინახავს, მათ შორის, სასულიერო პირნიც, პატიოსანნი და გამორჩეულნი როგორ წამხდარან ამ წყალობის მიღების შემდგომ.

ბევრჯერ მიტირია, - როგორ შეიძლება, ადამიანი გაჭირვებისთვის, მით უფრო, მარადიული გაჭირვებისთვის გაიმეტო-მეთქი. უფალი მოწყალე მამაა და რომელი მამა გაიმეტებს თავის პირმშოს წუხილისათვის, მაგრამ იცის ღმერთმა, რომ წყალობის ტარება, გაფრთხილება და გათავისება ძალიან მძიმეა და ამიტომ ზოგჯერ კაცის გაჭირვებაში ყოფნას ამჯობინებს, რომ ამ წყალობამ არ წაახდინოს.

ზემოთ იკითხეთ - როგორ უნდა დავიცვათ თავი და ამ წყალობას როგორ გავუფრთხილდეთო?

უპირველესად, იმის ხსოვნით, რომ წყალობა ჩვენი მონაპოვარი კი არა, ღვთისგან ნაბოძებია. ადამიანმა არ უნდა დაიჯეროს, რომ ამ საზღაურის ღირსი გახდა. თვისი უღირსება სულ უნდა ახსოვდეს და არც იმ მიზანს განშორდეს, რისთვისაც ღმერთმა ეს წყალობა უბოძა.

მაგალითად, როდესაც ზეცა ადამიანს სიმდიდრეს აძლევს, ეს ძალიან დიდი წყალობაა, მაგრამ, როგორც იოანე ოქროპირი ბრძანებს, მარადის უნდა გვახსოვდეს, რომ ამ წყალობაში გლახაკებსაც უდევთ წილი. იგი იმიტომ გვეძლევა, რომ, უპირველესად, უფალი ვადიდოთ და კეთილი საქმენი აღვასრულოთ და თუ ამის ნაცვლად მას ფუჭი, განლაღებული ცხოვრებისა და განცხრომისთვის გამოვიყენებთ, უცილობლად დაბრკოლებად გვექცევა და უფალი თვითონ აიკრებს და აგვართმევს მას.

წყალობა დიდი სიმდაბლით და უდიდესი მადლიერებით ავანსივით უნდა მივიღოთ, მაგრამ ჩვენ არც უფლის სადიდებლად ვიყენებთ მას და აღარც გაჭირვებულთათვის გვემეტება, რადგან ადამიანი სუსტია და ამ სიკეთეს ვეღარ ერევა.

- ხშირად, ამ სისუსტიდან გამომდინარე, ეს ხსოვნა და მადლიერება ფერმკრთალდება ან ქრება...

- ზოგჯერ განკვირვება გვეუფლება, ისეთ უხვ წყალობას მოიღებს ხოლმე უფალი ჩვენზე. ხშირად სათხოვარი დასრულებული არც კი მქონია, რომ წყალობა მოსულა... შემდეგ ეს განცდა ნელდება, გულიც გრილდება და ყველაფერი ჩვეულებრივ რამედ გვეჩვენება. ისეც მომხდარა, თუნდაც მიწიერი წყალობა გვითხოვია და გულში უფალს შევპირებივართ, - ოღონდაც ჩემი ისმინე, ღმერთო, და ამას და ამას გავაკეთებო, მაგრამ როდესაც წყალობა მიგვიღია, ამქვეყნიურს და ადამიანურს უმძლავრია და უფლისათვის აღარაფერი გაგვიმეტებია, რაც სისუსტეა კაცისა. ამ დროს იმ ტკივილების, გაჭირვების და აღთქმების გახსენებაა საჭირო, ჩვენი გული რომ აღუთქვამს ხოლმე უფალს და იმ სიხარულის გახსენებაც, უფალი მოწყალე თვალით რომ მოგვხედავს და ეს ხსოვნა კვლავ კეთილი საქმეებისათვის განგვაწყობს.

- მუდმივი სიფხიზლისათვის ხომ, გარდა ამ ხსოვნისა, შრომაც გვჭირდება?

- აუცილებლად. საღვთო წერილის შესასწავლად დროდადრო მეცადინეობებს ვატარებთ ხოლმე და ამას წინათ მამამთავარ აბრაამის გამოცხადებებზე გვქონდა საუბარი, იმის შესახებ, თუ როგორ აღუთქვა უფალმა ისრაელ ერს და ქვეყნიერებას ქვეყნიური თუ სულიერი სიკეთეები და მიუხედავად ამ აღთქმისა, უფალს იგი ადამიანის გარჯის გარეშე არ შეუსრულებია. თვით პალესტინა - აღთქმული მიწა რაოდენი ბრძოლის, ლოცვა-ვედრებისა და გარჯის შედეგად მიიღო ებრაელობამ. ნურავინ დაიჯერებს, რომ უფალი ამის გარეშე მოსცემს წყალობას და იცით, რატომ? ამით ადამიანის შინაგანი მზადდება სიკეთეების, დიდი, სულიერი, ღვთიური საფასისა და საზღაურის მისაღებად, ღვაწლისა და შრომის გარეშე მიღებულ წყალობას კი ვერვინ დააფასებს და მოუფრთხილდება. გარჯა, წვალება, ბრძოლა და მოქმედება მუდამ წინ უძღვის საზღაურს და წყალობას და უფრო მადლიანსა და საიმედოს ხდის მას.

- მეუფე ზოსიმე, როდის მოდის საზღაური?

- ზემოთ ვთქვი, ზოგჯერ სათხოვრის დასრულებასაც ვერ ვასწრებთ, ისე მოდის საზღაური-მეთქი, მაგრამ ზოგჯერ ამას მთელი ცხოვრება სჭირდება. ღვთისმშობლისა და იოანე ნათლისმცემლის მშობლებს მთელი ცხოვრება დასჭირდათ, რომ უფალს მათთვის შვილი მიეცა. ერთი რამ კი უნდა ვიცოდეთ: რაც უფრო დიდია მისაღები სიკეთე და საზღაური, ან თუ ჩვენი შინაგანი ამისათვის შეუმზადებელია, მით მეტი დრო გვჭირდება. და კიდევ ერთი: ყოველთვის ის უნდა შევთხოვოთ უფალს, რაც, მისივე განგებულებით, ჩვენს დაბადებამდე გვქონდა მოცემული, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ჩვენი გარჯა ნაყოფს არ მოგვცემს, რადგან სათხოვარი რომც მივიღოთ, დაგვაბრკოლებს. უფალი ძუნწი და გულქვა კაცი კი არა, მოწყალე მამაა, რომელიც ყველას იმდენს და იმას მოგვაგებს, რისი მოხმარების ნიჭი და აუცილებლობაც გვაქვს, მაგრამ როდის მივიღებთ ამ საზღაურს, უფალი იმის მიხედვით განსაზღვრავს, რაოდენ სასარგებლო იქნება ეს წყალობა ჩვენი სულისთვის, რადგან საბოლოოდ ყოველივე სულის გადარჩენამდე დაიყვანება. თუ კაცს შია და უფალს პურს ევედრება, ალბათ, მკითხავთ, რა კავშირში უნდა იყოს ეს მისი სულის ცხონებასთანო, მაგრამ შემოქმედი ადამიანს პურითაც და ამქვეყნიური სიკეთეებითაც მაშინ დააკმაყოფილებს, თუ იგი ამ მადლიერებას შემდგომ სასუფევლისათვის გამოიყენებს. ადამიანის გადარჩენა მისთვის უმთავრესია. რომელი მოწყალე მშობელი ისურვებს შვილის ტანჯვის და გაჭირვების ცქერას? მაგრამ თუ იცის, რომ ბოძებულ სიკეთეს იგი ბოროტად გამოიყენებს და ეს უკეთესის ნაცვლად, უარეს ადამიანად აქცევს, აღარაფერს მისცემს.

საზღაურის და წყალობის მიღება ჩვენზევეა დამოკიდებული, თუ მზად ვიქნებით, წყალობა მოკლე დროში მოგვეცემა. მართალ იოაკიმესა და ანას რაოდენი ტანჯვის და დამცირების დათმენა და მთელი ცხოვრება ცრემლით ვედრება დასჭირდათ, რომ უფალს ერთი შვილი მაინც მიეცა, მაგრამ რამხელა წყალობის ღირსნი გახდნენ. დიდი დრო და ვედრება იყო საჭირო მათი შინაგანის შესამზადებლად, რომ მათი წიაღიდან ზეციური ქალწული შობილიყო.

თუ საზღაურმა დაიგვიანა, სასო არ უნდა წარვიკვეთოთ, ესე იგი, ჩვენთვის ჯერ არ არის სასიკეთო. ზოგჯერ ზეცა ისეთ ადამიანზე მოიღებს წყალობას, გიკვირს, შენ კი უფალს ერთგულებ, ირჯები, მაგრამ იგი შენდამი თითქოს გულგრილია. უძღები შვილის იგავი გავიხსენოთ, როდესაც უფროსი ვაჟი მამას საყვედურობს - მთელი ცხოვრება შენთან ვარ და ჩემთვის ციკანიც არ დაგიკლავს, ჩემმა ძმამ კი მთელი ქონება მეძავებში განაბნია და მაინც ასეთი ლხინით დახვდიო.

"შვილო, შენ მარადის ჩემ თანა ხარ, და ჩემი ყოველი შენი არს, ხოლო აწ მხიარულებაი და სიხარული ჯერ არს, რამეთუ ძმაი ესე შენი მომკუდარ იყო განცოცხლდა, წარწყმედულ იყო და იპოვა" (ლუკა, 15,31-32).

უფალი ჩვენგან ერთგულებას და ძალიან დიდ სიყვარულს ელის. მგონია, როცა ძალიან გიყვარს, ბევრი არც უნდა სთხოვო. როდესაც უფალი ძალიან მიყვარს, სხვა არაფერი მსურს, მხოლოდ მინდა, რომ მიყვარდეს. სული სავსეა და ამაზე მეტი რა უნდა ვთხოვო, ან რა უნდა მომცეს? ნებისმიერი ქვეყნიური საზღაური და საფასე ფერმკრთალდება ამ დროს.

როდესაც იერუსალიმში, მაცხოვრის საფლავთან მოვიყარე მუხლი, ისეთი დიდი მადლი განვიცადე, მხოლოდ ეს ვუთხარი უფალს: ღმერთო, შემიწყალე-მეთქი! არაფერი სხვა. მხოლოდ მასთან ყოფნა მინდოდა, ნებისმიერი სათხოვარი ისე დაპატარავდა, ვინმეს მთელი ქვეყანა რომ ებოძებინა, არარა იყო, ოღონდ უფალი ყოფილიყო ჩემთან და ამ სიყვარულით გავმთბარიყავი. სწორედ ეს არის მოსაპოვებელი.

- მაგრამ ამ დიდი სიკეთისა და სიხარულის განცდას შეუმზადებლად ყველა ხომ ვერ შეძლებს?

- რა თქმა უნდა. რაც ვთქვი, სულიერი ადამიანებისათვისაა საფასე, მაგრამ დამწყებებს, ვინც ჯერ არ განმტკიცებულა, უფალი სათხოვარს ადვილად უსრულებს. ჩემს ცხოვრებაშიც ასე იყო. როდესაც სულიერი ცხოვრება დავიწყე, გავიფიქრებდი და მყისვე მეძლეოდა...Aახლა აღარ. ახლა ძალიან დიდხანს უნდა ვევედრო და ზოგჯერ, სიმართლე გითხრათ, ვედრებაც მერიდება, რომ უფალი არ შევაწუხო. მაგრამ თუ აუცილებელია, სხვას ვის უნდა ვთხოვო, თუ არა უფალს?! და ვიცი, რომ მომცემს, ოღონდ იმ დროს, როცა საჭირო იქნება. შეიძლება, ეს სიკეთე აღარც კი მინდოდეს და მას გული გახუნებული დახვდეს, მაგრამ იგი იმ დროს მომეცემა, როდესაც ზიანს არ მომიტანს. წმინდა მაკარი მეგვიპტელი ამბობს: როდესაც დედა შვილს სიარულს ასწავლის, მუდამ თან სდევს და ხელს აშველებს, მაგრამ როგორც კი სიარულს ასწავლის, შორიდან ადევნებს თვალს. ზოგჯერ მავანს ეჩვენება, თითქოს უფალი ახლოს არ არის, მაგრამ იგი მუდამ ადევნებს თვალს კაცის ცხოვრებას და სულ მასთანაა, როგორც მშობელი. ყველაზე დიდი საზღაური და საფასე - სიყვარულია უფლისა და სასუფეველი, რასაც უნდა ეძიებდეს კაცი და თუ ეს მიიღო, ყველა სიხარული მასთან იქნება.

- ამ დიდი საზღაურისა და სიკეთის მისაღებად ადამიანი ეტაპობრივად ემზადება: პირველ ეტაპზე საკუთარ თავზე ძალდატანება ხდება, შემდეგ - ცოდვა ტკივილს გვაყენებს და უფლის სიყვარულს ვსწავლობთ...

- სასუფეველი ცათა იძულებით მიიტაცება. კაცმა თავს ძალა უნდა დაატანოს, უფლის მცნებები აღასრულოს და ამ წარმავალ, მიწიერ, დამაბრკოლებელ სურვილებს გამოგლიჯოს საკუთარი თავი, რაც ადვილი სულაც არ არის. თავიდან ასეთი გაძალიანება ძალზე მტკივნეულია, მაგრამ როგორც კი ადამიანში ღვთიური შემოვა და სულიერ სიტკბოებას იგემებს, თავადვე განერიდება საცდურს. წმინდა ისააკ ასური კითხულობს: რომელი უფრო ადრე მოდის - განსაცდელი თუ წყალობაო? და თავადვე პასუხობს: ჯერ წყალობით ანუგეშებს უფალი კაცს, რომ მოამზადოს და შემდეგ განსაცდელს აძლევს, რადგან ამ სიტკბოების განუცდელად ტკივილებს ვერვინ დაითმენდა. საიდან ვიცით სასუფეველი, მაგრამ საიდანღაც ღმერთი ისეთ სიტკბოებას შემოიტანს ჩვენში, თუნდაც, წმინდა ზიარებისას და აღსარებისას, რომ ეს მთელი ცხოვრება გვახსოვს და ძალას გვაძლევს, რომ ამქვეყნიურ ბოროტებას წინ აღვუდგეთ. შემდეგ კი, როდესაც სულში მშვიდობა ისადგურებს, ყოველივე ამაოს, შფოთსა და ორომტრიალს თავადვე ვერიდებით და ძალიან დიდი ძალა, ღვთის შეწევნა და მოთმინებაა საჭირო, რომ ამ ბრძოლებს გავუძლოთ, თავი დავიცვათ.

ის პირველი განცდები, რომელიც ბავშვობაში მივიღე, როდესაც ბებიას ტაძარში დავყავდი და ჩემში დღესაც ცოცხლობს, მღვდელმთავრობაშიც კი იშვიათად განმიცდია. ან როგორ იტევს ამ სიხარულს ადამიანი, არც კი ვიცი... როდესაც დიაკვნად მაკურთხეს, მაშინაც ისეთი სიხარული განვიცადე, როგორ დავიტიე ან გონს როგორ არ გადავედი, არ ვიცი. თურმე როგორი ყოფილა უფალთან შეხვედრა, რომელიც ბედნიერებად ექცევა კაცს და თუ აქაც არ მოგიფრთხილდა და დაგიფარა ღმერთმა, ნაფლეთებად იქცევი და დაიფანტები. ამ სიტკბოებას კი იმიტომ განგაცდევინებს, რომ შემდეგ მის მაძიებლად იქცე. ყველაზე დიდი საზღაური და ცხოვრების მიზანი ეს უნდა იყოს.

- როგორ უნდა მივიღოთ და მოვექცეთ მატერიალურ საზღაურს?

- მატერიალური, ამქვეყნიური სიკეთეც საძებარია, რადგან ადამიანი არ არის მხოლოდ სული, იგი ხორცში, სხეულში ცხოვრობს. მიწიერი სახმარისთვის გარჯა უკადრებელი არ არის, ოღონდ ერთი პირობით: მან ესეც სულის გადარჩენას უნდა მოახმაროს.

- უფლისადმი რა საზღაურის გაღება შეგვიძლია?

- იცით, ზოგჯერ მეშინია კიდეც უფლის წყალობის, რით უნდა ვუპასუხო-მეთქი. დავალებული ხარ მისგან და ცდილობ, რაღაცით მაინც გამოხატო მადლიერება და სიყვარული. უფალმა ამდენი რამ გიწყალობა, რაღაცით ხომ უნდა უპასუხო... დავით მეფსალმუნეს დავესესხები: "მსხვერპლი ღმრთისა არს სული შემუსვრილი, გული შემუსვრილი და დამდაბლებული ღმერთმან არა შეურაცხყოს..." თუ ადამიანი დამდაბლდება და უფალს ალალად, ბავშვურად მადლობს და მის სადიდებლად წრფელად გაირჯება, მხოლოდ ამ გზით შეიფერებს წყალობას. პურიც კი უფლის სადიდებლად უნდა განვტეხოთ და მთელი გულით ვმადლობდეთ მას.

- ხშირად მცირედი "მსხვერპლი" საკმარისად მიგვაჩნია და ერთგვარ ვაჭრობას ვიწყებთ ხოლმე...

- ერთი წმინდა მამა გარდაცვალების წინ ბევრს ტიროდა და როდესაც მორჩილმა ჰკითხა - რატომღა ტირით, მთელი ცხოვრება ხომ სინანულსა და ღვთის დიდებაში გალიეთო, უპასუხა: - ისე ვიქცეოდი, როგორც მეგონა, რომ უკეთესი იყო, მაგრამ იყო თუ არა ეს ღვთისთვის სათნო, დამიფასებს თუ არა ამას უფალი, არ ვიციო. და თუ ეს წმინდა ბერი საკუთარ სათნოებებს არ ენდობოდა, როგორ შეგვიძლია, ჩვენმა მცირე ღვაწლმა დაგვამშვიდოს? ადამიანი ზედმეტად არ უნდა ენდოს თავს მაშინაც კი, თუ მცნებებს აღასრულებს.

ერთი კია: ზოგიერთს იმ მცირედსაც არ დაუკარგავს ღმერთი, რადგან მეტი რწმენა არ გააჩნია და იმდენ მადლს მისცემს, რაც მას სიხარულისათვის ეყოფა. ჩვენ კი გული არ უნდა დაგვწყდეს და არ ვიფიქროთ, რომ ღმერთი უსამართლოა. ვისაც მეტი ძალუძს, იმას ტკივილსა და მოსათმენსაც მეტს აძლევს, იმიტომ, რომ მეტი სიხარული და საზღაური უნდა უწყალობოს და აღამაღლოს.

- მავანნი ამბობენ - არ ვიცი, იმქვეყნად რა საზღაური მელის, არც სულის უკვდავების მჯერა და ამიტომ განცხრომას ამქვეყნადვე უნდა მივეცეო...

- ასეთები ბევრნი არიან. სახარება გვაუწყებს, - ღვთის სასუფევლის საიდუმლოებანი იმათ არ მიეცათ და რადგან ეს მათთვის უცხოა, ამქვეყნიური ეძლევათ, რომ ამით მაინც იჯერონ გული. ბზობის დღესასწაული მახსენდება, როდესაც უფალი წმინდა ქალაქში დიდებით შევიდა. იგი დიდებას მუდამ გაურბოდა, მაგრამ ამით იმ დიდების მოყვარულთაც უბოძა შესაძლებლობა, ასე მაინც მიეღოთ მხსნელი.

მგონია, მავანთ უფალი მიწიერ წყალობას იმიტომ მიაგებს, ეგებ ამით მაინც გაუჩნდეთ რწმენა და მადლიერება და თუ არა, სასუფევლის სიტკბოებას მოკლებულნი, მხოლოდ ამქვეყნიურს მოიხმარენ და ეს იქნება ოდენ მათი საზღაური, ამიტომ ასეთნი მართალ ადამიანებთან შედარებით მაინც საბრალონი არიან. მომავალი ცხოვრება კი მართალთათვის საუკუნო ნეტარებაა და ამ სიხარულისთვის უნდა ვიცხოვროთ, მერწმუნეთ!