კუნძულ კვიპროსზე, იმ ადგილას, სადაც დაკრძალული იყო მართალი ლაზარე, 392 წელს ღვთისმშობლის ხატი გამოჩინდა და დააბრძანეს სტავრუნის მონასტერში, რომელიც ხატის სასწაულებრივად მოპოვების ადგილას აშენდა.

რუსეთში ყველაზე ცნობილი კვიპროსული ხატის ასლი მდებარეობდა სოფელ სტრომინში, მოსკოვთან ახლოს, ბოგოროდსკის მაზრაში. ხატის ზომა იყო 1 არშინი (71.12 სმ.) და 4 ვერშოკი (17, 78 სმ) სიმაღლეში, ხოლო 1 არშინი (71.12 სმ.) და 2 ვერშოკი (8,89 სმ) სიგანეში. ღვთისმშობელი გამოსახულია გვირგვინით, ტახტზე მჯდომარე; ზემოთ მის გვერდით ანგელოზებია, თითო მხარეს, გვირგვინებით და ტოტებით; ქვემოთ მუხლმოყრილნი არიან - ერთ მხარეს წმინდა მღვდელმოწამე ანტიპა, მეორე მხარეს კი წამებული ფოტინია. 1841 წელს გამოძიების დროს ხატის წარმოშობის შესახებ დადგინდა, რომ "ეკლესიის აღწერილობის მიხედვით, ის 1783 წელს იმყოფებოდა წმინდა ნიკოლოზის გაუქმებულ ხის ეკლესიაში, მარცხენა კლიროსთან, ხოლო 1823 წელს - ამავე ეკლესიის წმინდა სერგის ეკვდერის საკურთხეველში. 1829 წელს, როცა ხის ნიკოლოზის ეკლესია დაიშალა, კვიპროსული ღვთისმშობლის ხატი დაიდგა ახლად აშენებული ქვის ეკლესიის კარიბჭეში შესასვლელი კარის თავზე." აქ, მიძინების ტაძარში, კვიპროსული ხატის ეს ასლი განთქმული გახდა 1841 წელს.

იმ დროს სოფელ სტრომინის ერთი გლეხის 18 წლის ქალიშვილი, სახელად მართა, დაავადდა სკროფულოზით და სურავანდით. დაავადება დროთა განმავლობაში მძიმდებოდა. 1841 წლის დასაწყისში მისი შეტევები იმდენად ძლიერი გახდა, რომ მის სიცოცხლეს საფრთხე შეექმნა. მართას ნათესავები და ნაცნობები უკვე დარწმუნებულნი იყვნენ მის მალე გარდაცვალებაში; 7 იანვარს ავადმყოფი აზიარეს ქრისტეს წმინდა საიდუმლოებებს. მაგრამ მოწყალე უფალმა არ დაუშვა მისი სიკვდილი. მას სიზმრებში ეჩვენებოდა ღვთისმშობლის კვიპროსული ხატი, რომელიც იდგა მათი სამრევლო ეკლესიის კარიბჭეში შესასვლელის თავზე. ხატიდან მართა ისმენდა ხმას, რომელიც ეუბნებოდა: "წამიყვანე შენს სახლში, ჩაატარე პარაკლისი წყალკურთხევით და განიკურნები". თავისი სიზმრების შესახებ მან უამბო ნათესავებსა და ნაცნობებს. ის არაერთხელ ეკითხებოდა მღვდელსა და სამრევლოს ამ ხატის შესახებ, მაგრამ მათ ვერ შეძლეს მისი პოვნა, რადგან თითქმის არასდროს არ აქცევდნენ ყურადღებას მის ადგილმდებარეობას. მაშინ ავადმყოფი ეკლესიაში მიიყვანეს, რათა თავად მოეძებნა ნანახი ხატი. მისი ძებნა დიდხანს უშედეგო იყო, სანამ ბოლოს არ გავიდა კარიბჭეში და არ დაინახა ეკლესიის კარის თავზე ღვთისმშობლის ძველი ხატი. ხატის დანახვისას ავადმყოფმა სიხარულით წამოიძახა: "აი ის!" 16 თებერვალს ავადმყოფის მამამ თავის სახლში მოიწვია მღვდელი ღვთისმშობლის ხატთან ერთად. მას შემდეგ, რაც ჩატარდა პარაკლისი წყალკურთხევით, ავადმყოფმა მაშინვე იგრძნო შვება. მისი ძალები იმდენად გაძლიერდა, რომ პარაკლისის შემდეგ თავად წაიღო ღვთისმშობლის ხატი ეკლესიაში. მალევე ის საბოლოოდ გამოჯანმრთელდა.

როდესაც სოფელ სტრომინის მცხოვრებლებმა გაიგეს სასწაულებრივი განკურნების შესახებ, მათ დიდი რაოდენობით დაიწყეს ეკლესიაში მოსვლა სახელგანთქმული ხატის წინაშე პარაკლისების ჩასატარებლად. მადლი გამოედინებოდა მისგან და კურნავდა მათ, ვინც თავმდაბლობითა და ღვთისმშობლის შუამდგომლობის იმედით ღმერთის წინაშე აღავლენდა თავის ლოცვებს. აქ დაიწყეს მოსვლა არა მხოლოდ სოფელ სტრომინის მრევლმა, არამედ მიმდებარე ადგილების მცხოვრებლებმაც. დამოწმებული იყო დამბლისა და დაუძლურების განკურნების შემთხვევები.

ყველა ამ სასწაულისა და ხატის ხალხის მიერ თაყვანისცემის შესახებ მიძინების ეკლესიის მღვდელმა მოახსენა მოსკოვის მიტროპოლიტ წმინდა ფილარეტს, რომელმაც მიუთითა, ჩაეტარებინათ გამოძიება ხატის შესახებ, დაედგათ ხატი შესაფერის ადგილას, არ აეკრძალათ პარაკლისები და ყოველკვირეულად ეცნობებინათ მომხდარი მოვლენების შესახებ. 1841 წლის ზამთარსა და შემოდგომაზე ხატთან ხალხის მოსვლა შემცირდა და მიტროპოლიტმა ფილარეტმა ადგილობრივ ბლაღოჩინს დაავალა შეეწყვიტა ყოველკვირეული მოხსენებები, განსაკუთრებული შემთხვევების გარდა. მას შემდეგ კვიპროსულ-სტრომინის ღვთისმშობლის ხატი დარჩა თავის ადგილზე და მისადმი ლოცვებით კვლავაც გრძელდებოდა სასწაულებრივი დახმარების მიღება მათთვის, ვინც გულწრფელი რწმენით მოდიოდა. ხატი შემკული იყო მდიდრული ვერცხლის მოოქრული პერანგით. სოფელ სტრომინის ეკლესიაში ამ ხატს ასევე აღნიშნავდნენ 16 თებერვალს - ქალიშვილ მართას განკურნების დღეს.