შემდეგ ღვთისმსახური განიზრახავს, თავად შეუდგეს და სხვებიც მიიწვიოს ტრაპეზზე. მაგრამ ვინაიდან ყველასთვის განურჩევლად საიდუმლოთა ზიარება არ არის ნებადართული, ის ყველას არ იხმობს, არამედ ცხოველმყოფელი პურის ამაღლებითა და ჩვენებით ზიარებისთვის მათ უხმობს, ვინც ამის ღირსია: "წმიდა წმიდათა". ის თითქოს ამგვარად ამბობს: აი სიცოცხლის პური, რომელსაც თქვენ ხედავთ; ისწრაფეთ ზიარებისთვის, მაგრამ არა ყველამ, არამედ მხოლოდ მათ, ვინც წმიდაა, რადგან წმიდა მხოლოდ წმიდათათვის არის ნებადართული. წმიდას აქ არა მხოლოდ სათნოებებში სრულყოფილებს უწოდებს, არამედ ყველას, ვინც ამ სრულყოფილებისკენ მიისწრაფვის, თუმცა ჯერ კიდევ ვერ მიაღწია მას. ამით წმიდა საიდუმლოთა ზიარებით განწმედას და ამ მხრივ წმიდად ყოფნას არაფერი ეღობება წინ. ისევე როგორც მთელი ეკლესია იწოდება წმიდად, ასევე წერს ნეტარი მოციქული მთელ ხალხს: "ძმანო წმიდანო, ჩინებისა მის ზეცათაისა ზიარნო" (ებრ. 3:1). ისინი წმიდად იმ წმიდის გამო იწოდებიან, რომელთანაც ურთიერთობა აქვთ და რომლის ხორცსა და სისხლს ეზიარებიან, ვინაიდან ისინი - მისი სხეულის ნაწილები, მისი ხორცის ხორცი და მისი ძვლების ძვლები არიან. ამრიგად, სანამ მასთან ერთობაში ვართ და კავშირს ვინარჩუნებთ, წმიდა ცხოვრებით ვცხოვრობთ, საიდუმლოს მეშვეობით განწმედას ვიღებთ იმ თავიდან და გულიდან. მაგრამ თუ ყოვლადწმიდა სხეულის ერთიანობას განვშორდებით და მოვწყდებით, მაშინ წმიდა საიდუმლოს უსარგებლოდ ვიღებთ, რადგან სიცოცხლე მკვდარ და მოკვეთილ ნაწილებს ვერ გადაეცემა.

რა მოჰკვეთს წმიდა სხეულის ამ ნაწილებს? "მხოლოდ თქვენი უკეთურებანი - იყო გამყოფი თქვენსა და თქვენს ღმერთს შორის" (ეს. 59:2).

განა ყოველი ცოდვა მკვდრად აქცევს ადამიანს?

არა, მხოლოდ მომაკვდინებელი ცოდვა; ის მომაკვდინებლად იმიტომ იწოდება, რომ, ნეტარი იოანეს სიტყვით, არსებობს არამომაკვდინებელი ცოდვაც (1 იოან. 5:17). ამიტომ მათ, ვინც საიდუმლოს ეზიარა, თუ რაიმე ისეთი ცოდვა არ ჩაუდენია, რომელიც ქრისტესგან განაცალკევებს და სიკვდილს მიანიჭებს, არაფერი უშლით ხელს, საიდუმლოს ზიარებით, საქმითაც და სახელითაც განწმედის მონაწილენი იყვნენ, რადგან ჯერ კიდევ ცოცხალი და თავთან შეერთებული ნაწილები არიან.

ამიტომაც მღვდელმსახურის წარმონათქვამს "წმიდა წმიდათა" მორწმუნეები პასუხობენ: "ერთ არს წმიდა, ერთ არს უფალი იესუ ქრისტე, სადიდებელად ღმრთისა მამისა", რადგან არავის თავისით არ შეუძლია განწმედა და ეს არ არის ადამიანის სათნოებათა საქმე, არამედ ყველაფერი - მისგან და მის მიერაა. ეს იმას ჰგავს, მზისგულზე ბევრი სარკე რომ დავალაგოთ. ისინი ანათებენ და სხივებს აფრქვევენ. გეჩვენება, თითქოს უამრავ მზეს ხედავ, თუმცა სინამდვილეში თითოეულში ერთი მზე აირეკლება. ერთი წმიდა მორწმუნეებზე გადმოდინებისას მრავალ სულში ცხადდება და მრავალს წმიდად წარმოგვიჩენს, მაგრამ, ამისდა მიუხედავად, წმიდა მხოლოდ ერთია, ამასთან, წმიდაა მამის სადიდებლად. ვინაიდან ღმერთი მისი დიდების შესაბამისად არავის განუდიდებია, ამიტომაც ამბობდა იუდეველთა გაკიცხვისას: "თუ მამა ვარ, სად არის ჩემი პატივისცემა?" (მალ. 1:6). მაგრამ ერთმა მხოლოდშობილმა განადიდა შესაფერისი დიდებით, ამიტომაც თქვა მოახლოებული ვნებისას: "მე გადიდე შენ ქუეყანასა ზედა" (იოან. 17:4). როგორ განადიდა მან? მხოლოდ და მხოლოდ ხალხისთვის თავისი სიწმიდის ჩვენებით, იმგვარი სიწმიდის გამოვლინებით, როგორი წმიდაც თავად მამაა. ვინაიდან თუ ღმერთს ამ წმიდის მამად წარმოვიდგენთ, ძის ნათელი მამის დიდებაა; ქმნილების ღირსება ან სათნოება, რასაკვირველია, შემოქმედის დიდებაა.

მორწმუნეთა საიდუმლო სერობაზე ამგვარად მოწვევის შემდეგ მღვდელი პირველად თვითონ, ყველა მისი თანაბარი ხარისხის მქონესა და საკურთხევლის ყველა მსახურთან ერთად ეზიარება; მაგრამ, ჯერ ბარძიმში თბილ წყალს ასხამს ეკლესიაზე სულიწმიდის გარდამოსვლის ნიშნად. მაშინ სული გარდამოვიდა; მხსნელის მნეობის დასრულების შემდეგ და ახლაც მსხვერპლის შეწირვისა და ძღვნის კურთხევის შემდეგ გადმოდის მათზე, ვინც ზიარების ღირსია.

ვინაიდან ევქარისტიის წმიდა საიდუმლოში ქრისტეს მნეობა პურზე, როგორც დაფაზე, სრულად გამოისახება (ვინაიდან ჩვენ ქრისტეს ხატებას ვჭვრეტთ ყრმადაც, სიკვდილზე მიმყოლადაც, ჯვარცმულადაც, ფერდგანღებულადაც და შემდეგ თავად ამ პურსაც იმ ყოვლადწმიდა სხეულად გარდაქმნილს ვხედავთ, რომელმაც ჭეშმარიტად ყოველივე მოითმინა, აღდგა, ამაღლდა და ღვთის მარჯვნივ ზის), ამიტომ იყო საჭირო ამ ყველაფრის აღსრულების შემდეგ განსაზღვრულიყო ამ ყოველივეს მიზანი ჩვენი ხსნის მნეობის მთელი საქმის დაგვირგვინებით, რათა საიდუმლოს აღსრულება მთლიანი ყოფილიყო.

რა ნაყოფი და დასასრული აქვს ქრისტეს ვნებას, სწავლებასა და საქმეს? მათ ჩვენთან მიმართებით თუ განვიხილავთ, სხვა არაფერი, თუ არა ეკლესიაზე სულიწმიდის გარდამოსვლა. ამიტომაც ამის შემდეგ ამ გარდამოსვლის გამოხატვაც გვმართებდა. და ეს, მართლაც, საიდუმლოში თბილი წყლის ჩასხმით მიენიშნება.

რადგან ეს წყალი ერთდროულად წყალიც არის და ცეცხლის თანაზიარიც, სულიწმიდას აღნიშნავს, რომელიც წყლადაც იწოდება (იოან.7:38) და ცეცხლადაც მოევლინა ქრისტეს მოციქულებზე გარდამოსვლისას (საქ. 2:3-4).

და ეს დრო (როდესაც წყალი ისხმება) იმ დროს აღნიშნავს: ვინაიდან მაშინ სული ყოველივეს, ქრისტესთან დაკავშირებულის, აღსრულების შემდეგ გარდამოვიდა, ახლაც ეს წყალი ძღვენის აღსრულების შემდეგ ისხმება.

ხოლო საიდუმლოებები ეკლესიასაც აღნიშნავენ, რადგან ის არის "ხორცნი ქრისტესნი და ასონი ასოთა მისთაგანნი" (1 კორ. 12:27). მაშინ ეკლესიამ სულიწმიდა ქრისტეს ამაღლების შემდეგ მიიღო, ახლა კი სულიწმიდის მადლს ძღვნის ზეციურ სამსხვერპლოზე მიღების შემდეგ იღებს, რადგან ძღვნის მიმღები ღმერთი, სამაგიეროდ, როგორც ზემოთ ითქვა, სულიწმიდას გარდამოგვივლენს: მაშინაც და ახლაც შუამდგომელი ერთია და ერთი და იგივე სულია.

ხოლო ეკლესია საიდუმლოებებით, როგორც სიმბოლოებით, კი არ მოესწავება, არამედ ისე, როგორც გულით მოესწავება ასოები, როგორც ხის ფესვით - ტოტები და, როგორც უფალმა თქვა, ვენახით - რტონი (იოან. 15:5). აქ მხოლოდ სახელთა ერთნაირობა როდია, არც მხოლოდ მსგავსებაა, არამედ საქმის იგივეობაა, რადგანაც საიდუმლოებები არსობრივად ქრისტეს ხორცი და სისხლია.

ქრისტეს ეკლესიისთვის ისინი ჭეშმარიტი საზრდელი და სასმელია (იოან. 6:55). მისი ზიარებით ეკლესია მათ ადამიანურ სხეულად კი არ აქცევს, როგორც რაიმე სხვა საზრდელს, არამედ თავად გარდაიქცევა საიდუმლოდ, რადგანაც უკეთესი უარესს გადაძლევს. ასეა რკინაც, ცეცხლთან შეერთებული, თავადაც ცეცხლად იქცევა და არა ცეცხლი - რკინად. გავარვარებულ რკინაში ჩვეულებრივ რკინას კი არა, ცეცხლს ვხედავთ, რადგან რკინის თვისებები მთლიანად ცეცხლით იჩრდილება. ვინმეს რომ შესძლებოდა ქრისტეს ეკლესიის იმ სახით დანახვა, როგორ არის იგი ქრისტესთან შეერთებული და მის სხეულში როგორ მონაწილეობს, მაშინ მას რაიმე სხვა სახით კი არა, მხოლოდ უფლის სხეულად დაინახავდა. ამავე მიზეზით პავლე წერს: "თქუენ ხართ ხორცნი ქრისტესნი და ასონი ასოთა მისთაგანნი" (1 კორ. 12:27) და იმისთვის კი არ უწოდა პავლემ მას - თავი, ხოლო ჩვენ - სხეული, რომ ქრისტეს ჩვენდამი მზრუნველობა, მისი გამზრდელობა და ხელმძღვანელობა და ჩვენი მისდამი მორჩილება აღენიშნა, - მსგავსად იმისა, როგორც ჩვენ, გრძნობა უფრო მძაფრად რომ გამოვხატოთ, ნათესავებს ან მეგობრებს შვილებს ვუწოდებთ, - არამედ სწორედ იმის გამოსახატავად, რაც თქვა: მორწმუნეები ამ სისხლით ჭეშმარიტად შეერთებულნი არიან იმ თავთან და შემოსილნი არიან იმ სხეულით, უკვე ქრისტესმიერი ცხოვრებით ცხოვრობენ.

ამიტომაც არაფერია არაბუნებრივი იმაში, რომ აქ ეკლესია საიდუმლოებებით მოესწავება.