შემდეგ ღვთისმსახური ყველას მოუწოდებს გამოაცხადონ, რა იციან ღმერთის შესახებ და რა სწამთ - გამოაცხადონ ჭეშმარიტი სიბრძნე, რომლის შესახებაც საუბრობს მოციქული: "ხოლო სიბრძნესა ვიტყვით სრულთა მათ მიმართ; ხოლო სიბრძნესა არა ამის სოფლისასა" (1 კორ. 2:6), რომელიც ვერ იცნა სოფელმა, ანუ ამ სოფლის ბრძენებმა, რომელთაც გრძნობისმიერ შეცნობაზე მეტი და უმაღლესი არაფერი იცოდნენ და უკეთესი შეცნობის რაობა საერთოდ არ სწამდათ. მოგვიწოდებს, რომ ამ სიბრძნეს გავუხსნათ ყველა კარი - ჩვენი ბაგეები და ყურები. ბრძანებს: "სიბრძნით მოხედეთ".

შეუნელებლივ წარმოთქვით იგი, მოისმინეთ და ეს სიზარმაცით კი არა, გულმოდგინებითა და საკუთარ თავზე დაკვირვებით მოიმოქმედეთ - და ისინი მთელ მრწამსს - რწმენის სიმბოლოს წარმოთქვამენ. შემდეგ მღვდელმსახური ამბობს: "ვსდგეთ კეთილად, ვსდგეთ შიშით". ამის აღმსარებლობისას ნუ შეგვაცბუნებს ერეტიკოსთა ლაქლაქი; ვიდგეთ შიშით, რადგან დიდი საფრთხე ემუქრება მათ, ვინც სულს ამ რწმენასთან დაკავშირებული რაიმე ეჭვით კვებავს. ამრიგად, მტკიცედ ვიდგეთ რწმენაში, - ამბობს იგი, - დაე, ღმერთისადმი ძღვნის შეწირვა გონივრულად აღვასრულოთ. რას ნიშნავს გონივრულად? მშვიდობით, - ამბობს, - წმიდა ამაღლება მშვიდობით შევწიროთ. გახსოვდეთ უფლის სიტყვა: "უკუეთუ შესწირვიდე შესაწირავსა საკურთხეველსა ზედა და მუნ მოგეხსენოს შენ, ვითარმედ ძმაი შენი გულძვირ რაიმე არს შენთვის, დაუტევე შესაწირავი იგი წინაშე საკურთხეველსა მას, მივედ და დაეგე პირველად ძმასა შენსა, და მაშინ მოვედ და შესწირე შესაწირავი შენი" (მათ. 5:23,24). მორწმუნეები კი პასუხობენ: არა მარტო მშვიდობით, არამედ ძღვნის წილ თავად მშვიდობას და სხვა მსხვერპლს შევწირავთ; მშვიდობას მას შევწირავთ, ვინც თქვა, რომ: "წყალობაი მნებავს და არა მსხუერპლი" (ოს. 6:6). ხოლო წყალობა მტკიცე და წმიდა მშვიდობის ნაყოფია, რადგან როდესაც სულს არავითარი ვნება არ აღაშფოთებს, მაშინ მას ხელს არაფერი უშლის, წყალობით აივსოს. და არა მხოლოდ წყალობა, არამედ "მსხვერპლი ქებისა" (ფს. 49:14).

როდესაც ისინი ამას იტყვიან, მღვდელმსახური იმას გამოითხოვს, რაც ყველაზე მეტად ღვთაებრივია და მნიშვნელოვანი: "მადლი უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესი და სიყვარული ღმრთისა და მამისა და ზიარება სულისა წმიდისა იყავნ თქვენ ყოველთა თანა". ხოლო მორწმუნენი იმავეს მღვდელმსახურისთვის გამოითხოვენ, ერთმანეთისთვის ლოცვით მოწოდების მცნების მიხედვით (იაკ. 5:16), მას პასუხობენ: "სულისა შენისა თანა".

ეს ლოცვა ნეტარი პავლეს წერილიდან არის აღებული (2 კორ. 13:13). ის წმიდა სამებისაგან წყალობას გამოითხოვს ჩვენთვის, "ყოველივე მოცემული კეთილი ზეგარდამო არს გარდამოსულ" (იაკ. 1:17); ხოლო წყალობა თითოეული ნეტარი ჰიპოსტასიდან განსაკუთრებული სახელით სახელდება: ძისაგან - მადლი, მამისაგან - სიყვარული, სულისაგან - ზიარება. ვინაიდან ჩვენ ჩვენი არაფერი მიგვიტანია, არამედ განსჯასაც კი დავექვემდებარეთ, ძე თავად იქცა ჩვენს მხსნელად, "რამეთუ ვიდრე-იგი ცოდვილღა ვიყვენით, ქრისტე ჩუენთვის მოკუდა" (რომ. 5:8), ამიტომ მისგან ჩვენი მოხედვა მადლია. რაკი მამა ძის ვნების მეშვეობით კაცობრიობას შეურიგდა და მტრები შეიყვარა, ამიტომ მისი ჩვენდამი სიკეთე სიყვარულად იწოდება (ეფ. 2:4), ხოლო რადგან მეგობრებად ქცეულ მტრებს შეშვენოდათ ღვთაებრივ სიკეთეთა წყალობის მონაწილედ გახდომა, ამიტომ ამას მოციქულებზე გარდამოსული სულიწმიდა აღასრულებს, ამიტომაა, რომ ხალხზე მისი მადლი ზიარებად იწოდება.

მაგრამ შეიძლება ვინმემ თქვას: ყოველი ეს სიკეთე მაცხოვრის მოსვლით უკვე მოცემული გვაქვს, ამიტომ რაღა საჭიროა, იმაზე ვილოცოთ, რაც უკვე მონიჭებული გვაქვს? პასუხი თვალსაჩინოა - კერძოდ, რადგან ეს მადლი მივიღეთ, არ დავკარგოთ, არამედ ამ მონიჭებული მადლით უკუნისამდე ვისარგებლოთ. ამიტომაც არ თქვა: დაე, ყველა თქვენგანს მოგეცეთ, რადგან უკვე მოცემულია, არამედ: "იყავნ თქვენ ყოველთა თანა". დაე, ნუ განგეშორებათ მოცემული მადლი.

ამგვარი ლოცვის ღირსი გახადა რა მორწმუნეები და ამგვარად მათი სულები აღამაღლა რა მიწიდან, მღვდელმსახური მათ გულისწადილს აღამაღლებს და ამბობს: "ზეგვაქვდინ გულნი"; "ზეცისასა ზრახევდით და ნუ ქუეყანისასა" (კოლ. 3:2); ხოლო მორწმუნენი, ეთანხმებიან რა ამას, პასუხობენ, რომ მათი გულები იქ არის, სადაც ჩვენი საუნჯეა, "სადაცა-იგი ქრისტე არს მარჯუენით ღმრთისა მჯდომარე" (კოლ. 3:1) - "გუაქვს უფლისა მიმართ".

რაღა რჩება მას, ვინც ამგვარად კარგად და წმიდად არის განწყობილი, თუ არა მადლიერებით მიმართოს ყოველი სიკეთის მომნიჭებელ უფალს? ამრიგად, პირველი მღვდლის მიბაძვით, რომელმაც ზიარების საიდუმლოს შეტყობინებამდე ღმერთსა და მამას მადლობა შესწირა (ლუკ. 22:17), მღვდელმსახური წმიდა ძღვნის კურთხევის აღსასრულებელი ლოცვების წინ ღმერთისა და უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტეს მამის მიმართ მადლობას შესწირავს: "ვმადლობდეთ უფალსა". და როდესაც ყველანი დათანხმდებიან და გალობენ: "ღირს არს და მართალ", - ის ღმერთს მადლობას თავადაც შესწირავს; მას შემდეგ, რაც აღამაღლებს მას, ქებას შეასხამს მასა და მის ანგელოზებს, გამოთქვამს მადლიერებას ყოველი სიკეთისთვის, რომელიც უფალმა დასაბამიდან მოგვანიჭა, დასასრულს კი, გამოთქვამს რა ჩვენდამი მაცხოვრის გამოუთქმელი და მუდმივი მზრუნველობის შესახებ, ღვთისმსახური პატიოსან ძღვენს აკურთხებს და მთელ მსხვერპლს აღასრულებს. როგორ? აუწყებს იმ საშინელი სერობის შესახებ, ისევე, როგორც მაცხოვარმა ვნების წინ თავის წმიდა მოწაფეებს ასწავლა: როგორ აიღო სასმისი, როგორ მიიღო პური და შესწირა რა მადლიერება, აკურთხა და გამოთქვა ის სიტყვები, რომლითაც აჩვენა, რომ ეს საიდუმლოა. სწორედ ამ სიტყვების წარმოთქმის შემდეგ მღვდელმსახური მიწამდე იხრება, ლოცულობს და ითხოვს, წინამდებარე ძღვნისთვის უფლის მხოლოდშობილი ძის, ჩვენი მხსნელის, ღვთაებრივ გამონათქვამებს იყენებს, რათა ყოვლადწმიდა და ყოვლისშემძლე ღვთის სული გადმოვიდეს მათზე, გარდასახოს პური თავად ქრისტეს პატიოსან და წმიდა ხორცად, ხოლო ღვინო - მის პატიოსან და წმიდა სისხლად.

ამ სიტყვების შემდეგ მღვდელმსახურება დამთავრებული და დასრულებულია; ძღვენი კურთხეულია, მსხვერპლი განმზადებულია, სამყაროს ცოდვებიათვის დაკლული დიადი და წმიდა ტარიგი თვალსაჩინოდ დევს წმიდა ტრაპეზზე. ქრისტეს სხეული პური უკვე აღარ არის მხოლოდ ჭეშმარიტი ძღვნის სახე, იგი არა მხოლოდ რაღაც გამოსახულებაა გამომხსნელი ვნებებისა, როგორც სურათზე, არამედ თავად ჭეშმარიტი ძღვენია, თავად ყოვლადწმიდა მეუფის ხორცია, რომელმაც ჭეშმარიტად მიიღო ყოველი ყვედრება, ცემა, ჭრილობები, ნერწყვა და ნაღველის გემო - ჯვარცმული, ფერდგანგმირული, "რომელმან-იგი წამა პონტოელისა პილატეს ზე კეთილი იგი აღსარებაი" (1ტიმ. 6:13). მსგავსად ამისა, ღვინოც სწორედ განგმირული სხეულიდან გადმოსული სისხლია. ეს ის ხორცი და ის სისხლია, რომელიც სულიწმიდით ერთ, წმიდა ქალწულისგან შობილ, დაფლულ, მესამე დღეს აღდგომილ, ზეცად ამაღლებულ და მამის მარჯვნივ მჯდომარე სხეულთან არის შეერთებული.

რა არის ამის სისწორის თავმდები?

მაცხოვარმა თავად ბრძანა: ეს არის ხორცი ჩემი, ეს არის სისხლი ჩემი; თავად მოუწოდა მოციქულებს, მათი საშუალებით კი მთელ ეკლესიას ამის აღსრულებისკენ. "ამას ჰყოფდით მოსახსენებელად ჩემდა" (ლუკ. 22,19). მაგრამ არ მოგვიწოდებდა ამის აღსრულებას, თუკი არ მოისურვებდა ჩვენთვის ამის აღსასრულებლად ძალების მონიჭებას. რა ძალაა ეს? ეს არის სულიწმიდა - ძალა, რომელმაც ზევიდან აამხედრა მოციქულები, იმის თანახმად, რაც უფალმა გამოუცხადა მათ: "ხოლო თქუენ დასხედით ქალაქსა ამას შინა იერუსალიმსა, ვიდრემდე შეიმოსოთ ძალი მაღლით" (ლუკ. 24:49). ეს არის იმ გარდამოსვლის საქმე: რადგან ერთხელ გადმოსულს, მას არ დავუტოვებივართ, არამედ ჩვენთან სუფევს და ყოველთვის ჩვენთან დარჩება. სწორედ ამისთვის მოავლინა იგი მაცხოვარმა, დაე, ჩვენთან იყოს უკუნისამდე "სული იგი ჭეშმარიტებისაი, რომელი სოფელსა ვერ ხელ-ეწიფების მოღებად, რამეთუ არა ხედავს მას, არცა იცის იგი, ხოლო თქუენ იცით იგი, რამეთუ თქუენ თანა არს და თქუენ თანა იყოს" (იოან. 14:17). სწორედ ის აღასრულებს მღვდელმსახურის ხელებითა და ბაგეებით საიდუმლოებებს.

უფალმა მხოლოდ სულიწმიდა კი არ მოგვივლინა, არამედ თავადაც აღგვითქვა ჩვენთან საუკუნოდ ყოფნა (მათ. 28:20). მაგრამ ნუგეშინისმცემელი ჩვენთან უხილავად იმყოფება, რადგან სხეულს არ დაატარებს; ხოლო უფალი განიჭვრიტება კიდეც და წმიდა და საშინელ საიდუმლოებებში თავის დანახვის ნებასაც გვაძლევს, რადგან ჩვენი ბუნება მიიღო და უკუნისამდე ატარებს.

ამგვარია განმწმენდელი ძალა, ამგვარია მღვდელი: ერთხელ მიძღვნილს და მსხვერპლად შეწირულს, კურთხევა არ შეუწყვეტია, არამედ ის ჩვენთვის ამ მსახურებას უწყვეტად აღასრულებს და ამიტომ ღმერთის წინაშე მუდმივ შუამდგომლად რჩება, რის გამოც ნათქვამია: "შენ ხარ მღუდელ უკუნისამდე წესსა მას ზედა მელქისედეკისსა" (ფს. 109:4).

ამიტომაც მორწმუნეებს ძღვნის კურთხევასა და სხვა საიდუმლოებების მიმართ ეჭვი არ აქვთ, თუმცა ისინი მღვდელმსახურის მხრიდან მიძღვნითა და ლოცვებით აღესრულება.

კმარა ამის შესახებ.