ლიტია და პურის კურთხევა
დასაწყისი იხ. "კარიბჭე" #N21
როგორც უკვე ვთქვით, ღამისთევის ლოცვა შედგება დიდი მწუხრისგან, ლიტიასთან და პურის კურთხევასთან ერთად, დიდი ცისკრისა და პირველი ჟამისგან.
დიდ დღესასწაულებზე ღამისთევის ლოცვებში ჩართულია შუა ტაძარში შესასრულებელი რიგი ლოცვები და მოქმედებანი, რომელთაც ეწოდება ლიტია და პურის კურთხევა. ლიტია გაძლიერებული ლოცვაა ეკლესიის გარეთ ანუ სტოაში (სტოა ეკლესიის კარიბჭის წინა ადგილია, სადაც ადრე იდგნენ მონანულნი და კათაკმეველნი).
ტაძრის შესასვლელში ასე მდგარი მღვდელმსახურნი გამოხატავენ ჩვენს მორჩილებას ღვთის წინაშე. მსგავსად ადამისა, რომელიც განიდევნა სამოთხიდან, ანდა უძღები შვილისა, რომელიც მამისაგან გადაიხვეწა უცხოობაში. გამოდიან ისინი საკურთხევლიდან და სახარებისეული მებაჟის მორჩილების მსგავსად სალოცავად დგებიან სტოაში.
ლიტიაზე წმინდა ეკლესია შესთხოვს უფალ ღმერთს ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლისა და ყველა წმინდანის ლოცვითა და შუამდგომლობით ღვთივდაცული ერის, პატრიარქის, სამღვდელოების, ერისკაცთა და ყველა მართლმადიდებლის შეწყალებას და კეთილდღეობას, ტყვეთა განთავისუფლებას, სნეულთა განკურნებას, ქვეყნიერების დაცვას ცეცხლის, მიწისძვრისა და სხვა უბედურებათაგან. ეს ლოცვები ძლიერდება მრავალგზის "უფალო, შეგვიწყალეთი". ლიტიას მღვდელი ამთავრებს ლოცვით: "მეუფეო მრავალმოწყალეო...", რომელსაც მლოცველნი მოისმენენ თავდახრილნი.
ლიტიის შემდეგ ღვთისმსახურნი, თითქოსდა ცისკენ აღმავალნი, მიემართებიან აღსავლის კარისკენ. გუნდი გალობს სტიქარონსა ზედა დასდებლებს (ე.ი. მუხლებს ფსალმუნებიდან), რომლებიც იუწყება სადღესასწაულო წმინდა ამბავს. შემდეგ გუნდი გალობს: "აწ განუტევე მონაი შენი, მეუფეო..." ეს საგალობელი იუწყება ღვთის აღთქმის აღსრულებას დედამიწაზე მაცხოვრის მოვლინების შესახებ. ის იგალობა სვიმეონ მიმრქმელმა - ძველი აღთქმის უკანასკნელმა წინასწარმეტყველმა, რომელიც სიცოცხლის უკანასკნელ დღეებში ღირსი გახდა, ეხილა მაცხოვარი - უფალი იესო ქრისტე.
ამას მოჰყვება სამწმიდაო: "წმიდაო ღმერთო, წმიდაო ძლიერო, წმიდაო უკვდავო, შეგვიწყალენ ჩვენ. ყოვლადწმიდაო სამებაო" - და უფლის ლოცვა: "მამო ჩვენო" - ეს არის "ღვთაებრივი ბეჭედი, რომლითაც იწყება და მთავრდება ღვთისმსახურება.
მღვდლის ასამაღლებლის შემდეგ: "რამეთუ შენი არს სუფევა..." გუნდი გალობს "ღვთისმშობელო ქალწულოს" -- მთავარანგელოზ გაბრიელისა და მართალი ელისაბედის ხარების სიტყვებს.
ლიტიის აღსრულების შემდეგ იკურთხება პური: სამღვდელოება გადაინაცვლებს შუა ტაძარში პატარა მაგიდასთან, რომელზედაც მოთავსებულია საკურთხებელი ხუთი პური, ხორბალი, ღვინო და ზეთი. პურის კურთხევით ვიხსენებთ მაცხოვრის მიერ ხუთი პურით ხუთი ათასის დაპურების სასწაულსა და ქრისტიანთა უძველეს ჩვევას ეკლესიაში პურის, ღვინისა და ზეთის მიტანისა, რომელიც ლოცვის შემდეგ უნაწილდებოდა მორწმუნეებს. ამიტომაცაა, რომ დღესაც ნაკურთხი პური ლოცვის დასასრულს ურიგდება მლოცველთ, ნაკურთხი ზეთი კი გამოიყენება ცისკარზე, წმინდა სახარების წაკითხვის შემდეგ მორწმუნეთა საცხებლად.
პურის კურთხევის შემდეგ გუნდი გალობს: "იყავნ სახელი უფლისა კურთხეულ ამიერითგან და უკუნისამდე". ეს საგალობელი და მისი მომდევნო 33-ე ფსალმუნი, რომლიდანაც იგალობება ყველაზე საზეიმო მუხლები, წარმოადგენს ერთგვარ გარდამავალ საფეხურს მწუხრის ცისკრის მსახურებაზე გადასვლისა. 33-ე ფსალმუნის სიტყვებით ეკლესია მადლობს უფალს გასული დღისთვის და აიმედებს თავის ერთგულ შვილებს, რომ ღვთის წყალობის ყველა მაძიებელი მიიღებს მას ამქვეყნიურ ცხოვრებაშიც და მარადისობაშიც. უფლის კურთხევით სრულდება მწუხრი.
გაგრძელება იქნება