მართლაც რაოდენ ძლიერი და მიუწვდომელია ღვთის განგება. ადამიანის ხელით საკვირველად ბევრ სიკეთეს აკეთებს. ღვთის მადლით და წყალობით, დღეს მრავალი ეკლესია-მონასტერი აღდგა და აშენდა. მრავალი - შენდება. როგორც დავით მეფსალმუნე ბრძანებს: "დადგა ჟამი მსახურებად ღვთისა". ღვთის მადიდებელ ერს კი გადაშენება არ უწერია.

ზაჰესში, ერთ-ერთ გორაკზე შენდება დედათა მონასტერი. უწმინდესისა და ავჭალის წმინდა ქეთევან დედოფლის სახელობის ტაძრის წინამძღვრის მამა გიორგი რაზმაძის ლოცვა-კურთხევით, მონასტრის მშენებლობა ცოტა ხნის წინ დაიწყო. ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ყოველთა დედოფლის "პანტანასას" სახელობის დედათა მონასტერში რვა მცირე და დიდი ზომის ტაძრის მშენებლობაა განზრახული. ღვთისმშობლის ტაძარი თითქმის დასრულებულია. ღვთის მადლით, მალე დაიწყება დედების სენაკების, სატრაპეზოს და სასტუმრო ოთახების მშენებლობა.

"პანტანასას" ღვთისმშობელი ცნობილია, როგორც ონკოლოგიურ ავადმყოფთა შემწე. მრევლის და ონკოლოგიურ დაავადებათა რესპუბლიკური ცენტრის ექიმებისა და პაციენტების თხოვნით, ათონის წმინდა მთაზე, ვათოპედის მონასტერში დაიწერა "პანტანასას" ხატი. მადლიანმა მამებმა ხატი საგანგებოდ შექმნეს ავჭალის წმინდა ქეთევან წამებულის ტაძრისთვის. ვათოპედის მონასტერში ყოველთა დედოფლის ხატის ორიგინალია დაბრძანებული. მისი მსგავსი კი საქართველოშია, წმინდა ქეთევანის ტაძარში. ტაძრის წინამძღვარი, მამა გიორგი შეჭირვებული ადამიანებისთვის კვირაში ორჯერ - ოთხშაბათს და პარასკევს ჯანმრთელობის პარაკლისებს იხდის. უსასყიდლოდ გაიცემა ღვთისმშობლის კანდელიდან ამოღებული სამკურნალო ზეთი. ხატთან დღემდე სასწაულები ხდება.

- მონასტრული ცხოვრება ფესვია ჩვენი ეკლესიისა. თუ ძლიერია ბერმონაზვნური ცხოვრება, ის ერიც ძლიერია შემართებით და სულიერი ცხოვრებით, - მიამბობს მამა გიორგი, - საქართველოს ისტორიაში მრავლადაა მაგალითები ბერმონაზვნური ცხოვრების შესახებ. ერთ დღეს ერთ მონასტერში მოღვაწე ექვსი ათასი ბერი ეწამა უფლისთვის და, წარმოიდგინეთ, როგორი ძლიერი იყო მაშინ საქართველოში სულიერი ცხოვრების ღვაწლი. მონასტერი მუდამ იყო საძირკველი სულიერი და საერო ცხოვრების შენებისა. სულიერი და საერო ცხოვრება ერთმანეთისგან არ განსხვავდება. ქრისტიანი ერისკაცი ეკლესიის წიაღში განუწყვეტლივ უნდა ტრიალებდეს. ადამიანი ყოველთვის უნდა აცნობიერებდეს ღვთის ძალას და შეწევნას საკუთარ თავზე. მონასტერში ამას განსაკუთრებით ბერ-მონაზვნები გრძნობენ, რომლებიც ცდილობენ განმარტოებულ ცხოვრებას და უფალთან სიახლოვეს.

დღეს ურწმუნო ადამიანებისგან ხშირად ვისმენთ - რა სარგებელი მოაქვს მონასტერში მყოფს ერისთვის, ის არც მრავლდებაო. ლოცვაზეა დამყარებული წუთისოფელი. წმინდა მამა ეფრემი ამბობს: თუ ლოცვა შეწყდება, დედამიწა აღარ იარსებებს - თუ ადამიანი სულიერი თვალით შეხედავს და გააცნობიერებს, რა შეუძლია მონაზვნის ლოცვას წუთისოფლისთვის, მაშინ ყველაფერი სხვაგვარად წარიმართება. ჩვენც უნდა მივხვდეთ იმას, რომ ჩვენი ცხოვრების წესით მოვუმზადოთ ნიადაგი მომავალ თაობას, რათა დაუბრუნდნენ მონასტრულ ცხოვრებას. ბოლშევიკების ბატონობა ურთულესი იყო ჩვენი ქვეყნისთვის. მრავალი ეკლესია-მონასტერი დაიხურა და მონასტრიდან გამოძევებული მრავალი ბერი დახვრიტეს. გაწყდა ჯაჭვი... ღვთის წყალობით, ყველაფერი აღდგა და მრავალი ეკლესია-მონასტერი გაიხსნა. ბევრი ცდილობს, წინაპრების სულიერ ფესვებს დაუბრუნდეს. სხვაგვარად ერი ვერ გადარჩება და ეკლესიაც ვერ იქნება ძლიერი.

შინაგანი ლოცვა საწინდარია სულიერი ცხოვრების დასაბამისა. მონაზვნის ცხოვრება განმარტოებაა. როცა ადამიანი განმარტოვდება და საკუთარ თავთან რჩება, სულიერი პრობლემები წამოიწევს ხოლმე და უფლისგან შენდობას ითხოვს. მახსენდება პახუმი დიდის ცხოვრება, როცა მას ანგელოზი გამოეცხადა და ღვთის განგებით უბრძანა, როგორ შეექმნათ საერთო საცხოვრებელი. პირველი ასეთი საერთო საცხოვრებელი, რომელსაც კინოვიალური ცხოვრების წესი ჰქვია, პახუმი დიდის პერიოდიდან მომდინარეობს. ანგელოზის ბრძანებით იქნა მიღებული მონასტრული ტიპიკონი. მთავარი ყურადღება მაინც ლოცვაზე იყო მიპყრობილი. ეს გახლდათ პირადი ლოცვები, საერთო ლოცვები, რომელიც ანგელოზმა განუცხადა პახუმი დიდს. ათონელი მამები დღესაც ცდილობენ ამ ტიპიკონით იხელმძღვანელონ. თუმცა არიან ისეთი მამები, რომლებიც სკიტებში მოღვაწეობენ.

როცა ადამიანი მონასტერში მიდის, საკუთარი ნება უნდა მოიკვეთოს. იქ მისული თუ დაიწყებს თავის მართლებას, ის მონაზვნობას ვერასდროს შეძლებს. მონაზონი მუდამ საკუთარ თავს უნდა ადანაშაულებდეს. თუ ამგვარი შეგნებით მიდის მონასტერში, ის უკვე ბედნიერია. რამდენიმე წლის წინ ათონის ერთ-ერთი მონასტრის წინამძღვარმა თავის სულიერ შვილს უბრძანა, სახედარი თავის სენაკში დაებინავებინა. ისიც უდრტვინველად დაემორჩილა სულიერი მამის კურთხევას და ბედნიერად გრნობდა თავს. როცა ადამიანი ასრულებს მორჩილებას და ამ დროს გადის წუთისოფლიდან, მისი სული უფალთან მიდის. მონასტერში წამსვლელმა უნდა დაუტეოს ყოველივე საკუთარი ნების საწინააღმდეგოდ და სულიერი მოძღვრის ლოცვა-კურთხევით გააგრძელოს ცხოვრება.

ათონის მთაზე ბერ-მონაზვნები ვალდებულნი არიან სულიერი მოძღვრის წინაშე გულგახსნილად ისაუბრონ. სულიერი მოძღვარი ვალდებულია, აღსარებიდან გამომდინარე იზრუნოს მონასტრული ცხოვრების განგებულებაზე, ყოველდღიური გულის გახსნა უპირველესია მონასტერში.

პირველ რიგში ადამიანი მოწოდებული უნდა იყოს ბერმონაზვნური ცხოვრებისთვის. ხშირად ადამიანი მიდის საღვთო მოშურნეობით, მაგრამ დიდხანს ვეღარ ჩერდება და უკან ბრუნდება. სამზადისი არა მარტო ადამიანის ნებელობას უნდა ახასიათებდეს, არამედ ეს უნდა იყოს მოწოდებაც. ადამიანმა ყოველთვის უნდა იგრძნოს ღვთის ნება... გარეგნულად ძალიან ლამაზად ჩანს ბერმონაზვნური ცხოვრება, შინაგანად კი ეს ყოველდღიური ბრძოლაა საკუთარ ვნებებთან.

უწმინდესის ლოცვა-კურთხევით, მზადება დავიწყეთ დედათა მონასტრის დასაფუძნებლად. საბერძნეთში ვათოპედის მონასტრის წინამძღვრის, გერონდა ეფრემის რჩევით, ჩემი სულიერი შვილები ცხოვრობენ პელეპონესის ნახევარკუნძულზე მთავარანგელოზთა სახელობის დედათა მონასტერში. გერონდა ეფრემი თავისი სულიერი ცხოვრებით ცნობილია ათონის მთაზე. მას ჰყავდა უაღრესად დიდი სულიერი მოძღვარი გერონდა იოსები, რომელიც რამდენიმე დღის წინ გარდაიცვალა. რამდენჯერმე მინახავს გერონდა იოსები, მისაუბრია კიდეც. შეხვედრის წინ ვფიქრობდი, რა უნდა მეკითხა მისთვის. ვიდრე მისი სენაკის კარს შევაღებდი, ასეთი კითხვა გამიჩნდა - როგორ შეიძლება თანამედროვე ადამიანის ერში ცხონება. მივედი თუ არა მასთან, კურთხევა ავიღე. სკამზე დამსვა და ცივი წყალი დამალევინა, თან მეუბნება, - თუ სინანული და სულიერი მოძღვრის მორჩილება ექნებათ ადამიანებს, ყველა გადარჩება. შინაგანად რაც გაწუხებდა, ყველაფერს კითხულობდა მამა იოსები.

გერონდა ეფრემის ლოცვა-კურთხევით და რჩევით ჩემი სულიერი შვილები გავუშვით პელეპონესის ნახევარკუნძულზე, მთავარანგელოზთა დედათა მონასტერში. ისინი ცდილობენ შეისწავლონ მონაზვნური ცხოვრება. ხუთი წელი დარჩებიან იქ, იქაური დედების გამოცდილებას შეითვისებენ და შეეცდებიან, საქართველოში სხვებსაც გაუზიარონ ცოდნა.

ეს მონასტერი ათენიდან არც ისე შორსაა. პელეპონესის ნახევარკუნძულზე არის საპორტო ქალაქი ნაპიო. ძალიან ლამაზი და ტყიანი ადგილია, აქედან ხელისგულივით ჩანს ზღვა და ეგინას კუნძული, სადაც წმინდა ნექტარიოს პენტაპოლელის საფლავია. IX საუკუნეში ამ ადგილას მამათა მონასტერი დაუარსებია წმინდა ნიფონს. ეს წმინდა მამა IX საუკუნეში მოღვაწეობდა ათონის მთაზე და საფუძველი ჩაუყარა დიონისეს მონასტრის მშენებლობას. მისი წმინდა ნაწილები დიონისეს მონასტერშია დაბრძანებული, მარჯვენა ხელის ნაწილი კი მთავარანგელოზთა სახელობის დედათა მონასტერში. გარკვეული ხნის შემდეგ ამ ადგილას შენელდა ბერმონაზვნური ცხოვრება და დედათა მონასტერი დაფუძნდა. ამ მონასტერში მოღვაწე თითოეულ დედას უდიდესი სულიერება აქვს. მონასტრის იღუმენია გერონდისა მაკარიას ძალიან დიდი სულიერი გამოცდილება აქვს და უდიდეს სიყვარულს და სითბოს ამჟღავნებს ქართველი ქალებისადმი. ყოველთვის ცდილობს დამოძღვროს, დედაშვილური სიყვარული აჩვენოს და გააძლიეროს ბერმონაზვნურ ცხოვრებაში.

მონასტრის ტიპიკონი ასეთია: დაახლოებით 5 საათზე იწყება შუაღამიანის მსახურება, რომელსაც მოსდევს ცისკარი, შემდეგ არის მცირე ტრაპეზი და მორჩილებები. გარკვეული პერიოდის განმავლობაში პირადი კანონების ხარჯზე თავიანთ სენაკებში მარტოვდებიან. იქ ასრულებენ კანონებს - იესოს ლოცვას, ის დღის განმავლობაში დაახლოებით სამი ათასამდეა. შემდეგ ასრულებენ 80 დიდ მეტანიას. მცირე ხნით ისვენებენ, რასაც კვლავ მოსდევს მორჩილებები. ქართველებს ასწავლიან ხატწერას, ქარგვას და კერვას. გარდა ამისა, მონასტერში მრავალი მორჩილებაა. ბოლოს, ისევ იწყება ლოცვა - მწუხრის მსახურება. მერე ტრაპეზი და ზარის რეკვის ხმა სერობის ლოცვას ამცნობთ. ამ ლოცვას მონასტრის ყველა წევრი ესწრება, რის შემდეგაც ერთმანეთს შენდობას სთხოვენ. რამდენიმე წუთში ირეკება ზარი და მონასტერში მდუმარება ისადგურებს - განმარტოვდებიან თავიანთ სენაკებში და ისევ იწყება კანონების შესრულება და მზადება მეორე დღის შუაღამიანის ლოცვისა. მთელი დღეები ასე ლოცვაში გადის...

ათონის სხვადასხვა მონასტრის წინამძღვრები სულიერ ხელმძღვანელობას უწევენ დედათა მონასტრებს. იმ ეპარქიას, სადაც ჩვენები ცხოვრობენ, უძღვება მეუფე იაკობი. ის ათონის მთაზე გაიზარდა და აქვე განვლო მთელი სულიერი ცხოვრება. შემდეგ ეპისკოპოსად დაადგინეს არგოსის ეპარქიაში. ვათოპედის მონასტრის წინამძღვარი მამა ეფრემი მთავარანგელოზთა დედათა მონასტრის სულიერი მოძღვარიცაა. იმიტომაცაა იქ დედათა მონასტრები ძლიერი, რომ ათონელი მამების ღვაწლით და გამოცდილებით საზრდოობენ და მათ ლოცვა-კურთხევას ემორჩილებიან.

მონაზვნური ცხოვრების ღვაწლი ადამიანში წლების განმავლობაში გროვდება. ასაკს ძალიან დიდი სულიერი გამოცდილება მოაქვს. მერე შეუძლია გახდეს მოძღვარი და მასწავლებელი სხვა ადამიანისა.

ბერ-მონაზვნებს განსაკუთრებული ღვაწლი აქვთ აღებული ღვთის წინაშე. ნათქვამია, რომ მონაზონი ყველაზე ადრე უნდა იღვიძებდეს და ყველაზე ადრე ადიდებდეს უფალს. ამიტომაა, რომ შუაღამიანით იწყება ღვთის დიდება. როცა მონაზვნები ამთავრებენ ლოცვას, მერე იღვიძებენ ტყეში ჩიტები. დავით მეფსალმუნე როცა ამბობს, "ყოველი სული აქებდით უფალსა", ზუსტად ფრინველები ამით ადიდებენ ღმერთს. ადამიანი იმიტომ არის გონიერი არსება, რომ მან, უპირველესად, ღმერთი უნდა განადიდოს საკუთარი სულიერი ცხოვრებით. ღამისთევის ლოცვები, ყოველდღიური ბრძოლა ვნებებთან ადამიანს ძალიან დიდ სულიერ გამოცდილებას აძლევს.

მონასტრული ცხოვრების წესით ადამიანებს ენიჭებათ სულიერი გამოცდილება. ათონის მთაზე ახალნაკურთხ მღვდელმონაზონს პირველად არ აძლევენ ჯვარს, არც აღსარების უფლებას. როცა ჯვრით მოსიარულე მოძღვარს დაინახავენ, ეს იმას ნიშნავს, რომ მოძღვარი გამოცდილია და უკვე აღსარების, სხვა საიდუმლოებების აღსრულების და სულიერი რჩევის უფლება აქვს.

საქართველოში დედათა მონასტრის დაარსებაც ღვთის წყალობით მოხდა. დედათა სავანე ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის - "პანტანასას" სახელზე ვაკურთხეთ. მთავარი ტაძარი იქნება ღვთისმშობლის მიძინების სახელობისა. ამ კომპლექსში იქნება რვა ეკლესია. ერთ-ერთი წმინდა გიორგის სახელზე აიგება. სატრაპეზოსთან და მონასტრის წევრების საცხოვრებელთან ერთად აშენდება სასტუმრო სენაკები. სტუმრებს საშუალება მიეცემათ, ჩაერთონ მონასტრულ ცხოვრებაში და სულიერი კურნება მიიღონ. სხვა დანარჩენს მომავალი გვიჩვენებს. ძირითადი ყურადღება ლოცვისკენ იქნება მიმართული. მონაზვნისთვის უმთავრესია შინაგანი ლოცვა და ღვთის დიდება. დედები განსაკუთრებით ილოცებენ იმ ონკოლოგიური ავადმყოფებისთვის, რომლებიც შვებას და ნუგეშს მხოლოდ უფალში ხედავენ. მონასტრის პროექტი დამტკიცდა საპატრიარქოს ხუროთმოძღვრების ცენტრში ალავერდელი მიტროპოლიტის დავითის (მახარაძე) მიერ. მოიწონეს ჩვენი პროექტი და უწმინდესის ლოცვა-კურთხევით მშენებლობა მიმდინარეობს. ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ტაძარი უკვე დასრულდა. მოსაპირკეთებელი სამუშაოებია დარჩენილი... ახლა ვიწყებთ სატრაპეზოსა და სენაკების მშენებლობას.

ღმერთი შეგვეწიოს ამ მონასტრის მშენებლობაში. მომავალ დედებს, მონაზვნებს შეეწიოს უფალი. ღმერთმა ასწილად მიაგოს იმ ბერ-მონაზონს და სულიერ ადამიანს, რომლებმაც დაუტევეს ყოველივე ღვთის, მოყვასის სიყვარულისთვის და ლოცულობენ მთელი მსოფლიოსთვის.