ალბათ ბევრ თქვენგანს არაერთხელ ჩაუვლია წერეთლის გამზირზე მდებარე ღვთისმშობლის შობის სახელობის ტაძართან, მაგრამ ცოტამ თუ იცის ისტორია ღვთისმშობლის სასწაულმოქმედი ხატისა, რომელიც ამ ტაძარშია დავანებული.

ვლადიმირის ღვთისმშობლის ხატი გადმოცემით ლუკა მახარებლის მიერ იმ მაგიდის დაფაზეა დაწერილი, რომელზედაც იესო ქრისტე თავის დედასთან მარიამთან და მართალ იოსებთან ერთად ტრაპეზობდა.

VIII საუკუნეში მართლმადიდებლური სამყარო უძლიერესმა ერესმა - ხატმებრძოლობამ მოიცვა - ქრისტიანებს კერპმსახურებაში ადანაშაულებდნენ.

სამხელა ხატის ისტორია შერწყმულია წმინდა იოანე დამასკელის ცხოვრებასთან. ლევონ ისავარნის-ხატმებრძოლის მეფობის დროს, VIII საუკუნეში, წმინდა იოანეს ღვთისმშობლის ხატმა მოკვეთილი ხელი სასწაულებრივად გაუმთელა.

22 მაისს, დილიდან, ამერიკიდან ჩამობრძანებულ ღვთისმშობლის მირონმდინარე ხატს წმინდა ნიკოლოზის ეკლესიაში (ვორონცოვზე) მიაბრძანებენ, შუადღიდან დღის ბოლომდე კი - სამების საკათედრო ტაძარში. საპატრიარქოს ინფორმაციით, 23 მაისს, გამთენიისას, 03:00 საათზე, ღვთისმშობლის ხატი და ჩამოსული სტუმრები საქართველოს დატოვებენ.

"ნუ სცთებით, ღვთისმბრძოლნო, ჩუენდა მომართ. დაღაცათუ ხელით უქმნელ არს საშინელი ესე ბეჭედი".
დღეს დიდი ინტერესია ანჩის მაცხოვრის ხელითუქმნელი, სასწაულმოქმედი ხატის ირგვლივ.

ოდესღაც კონსტანტინოპოლის შემოგარენში, ეგრეთ წოდებულ ოქროს კარიბჭესთან, მიწაყრილის სიახლოვეს, იყო ჭადრებითა და კვიპროსებით დაჩრდილული ადგილი, რომელიც უხსოვარი დროიდან ღვთისმშობლისათვის მიეძღვნათ.

ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის მრავალი ხატი იწერება დღეს საქართველოში, მრავალი სასწაულმოქმედი ხატის ასლიც ჩამობრძანდა დედა ღვთისას წილხვედრ მიწაზე, მაგრამ რატომღაც მივივიწყეთ ჩვენს წინაპართა მიერ განდიდებული ხატები.
ასეთია აწყურის ღვთისმშობლის ხატიც - ყოვლადწმინდა ქალწულის პირველი გამოსახულება, რომელიც შემობრძანდა და დაემკვიდრა საქართველოში, რომლის მეშვეობითაც ივერიელებმა პირველად ვიხილეთ მფარველი და პატრონი ჩვენი ქვეყნისა.

"XX საუკუნემ თავისი მატერიალურ-ტექნიკური მიღწევებით, მსოფლიო ომებით, ლოკალური კონფლიქტებით, ახალი გადანაწილების სურვილითა და სხვა პრობლემებით ადამიანში პესიმიზმი და ხვალინდელი დღისადმი შიში დანერგა", - ბრძანებს საქართველოს პატრიარქი ილია II ერთ-ერთ ეპისტოლეში.