სასიხარულოა, რომ უდიდესი მუსიკალური პოტენციის მქონე ქართველი ერი დღესაც ნაყოფიერად იღვწის და კვლავაც ამბობს ახალ სიტყვას მსოფლიო საკომპოზიტორო ხელოვნებაში.

საქართველოს სახალხო არტისტი ვაჟა აზარაშვილი სამოღვაწეო ასპარეზზე 60-იანი წლების დასაწყისში გამოვიდა. მას ეკუთვნის შვიდი ინსტრუმენტული კონცერტი, სხვადასხვა სოლო საკრავისა და ორკესტრისათვის. კომპოზიტორის შემოქმედებაში მნიშვნელოვანი ადგილი უკავია კამერულ-ინსტუმენტულ ჟანრს, ასევე საოპერო და საბალეტო ჟანრებს. ვ. აზარაშვილი ნაყოფიერად მუშაობს საესტრადო მუსიკის სფეროში. დაწერილი აქვს 250-ზე მეტი საესტრადო სიმღერა. ქართველმა მსმენელმა შეიყვარა და საოცრად გაითავისა მისი "დინამო, დინამო", "მუსიკა", "ხევსურული ბალადა", "ისევ წვიმს", "დღეები მიდიან", "პატარა გოგო", "დაუბერებელი ტანგო", "ბალადა სიყვარულისა", "მზე ჩემი მეგობარია" და უამრავი სხვა სიმღერა. დიდი გატაცებით წერს მუსიკას დრამატული თეატრისა და კინოსათვის ("მზე შემოდგომის", "გაუმარჯოს ქართულ ფეხბურთს", "ხანუმა", "ნუ გეშინია, დედა", "ბერიკონი" და სხვ.).

ბატონი ვაჟა 1998 წლიდან საქართველოს კომპოზიტორთა კავშირის თავმჯდომარეა. იგი არაერთი საპატიო პრემიის ლაურეატი გახლავთ. ბატონი ვაჟა აზარაშვილი დღეს ჩვენი სტუმარია:

- მუსიკა ჩემი ცხოვრებაა. სიმღერაც მაქვს ასეთი: "სიმღერაა მთელი ჩემი ქონება". ამაზე დიდი ბედნიერება რა შეიძლება იყოს: შენი მუსიკა ცოცხლობს ხალხში, ის უყვართ, მოსწონთ. ეს ყველაფერი მახალისებს, მეტ შემოქმედებით იმპულსს მაძლევს და მმატებს რწმენას, რომ თურმე ტყუილად არ მიცხოვრია ამ ქვეყანაზე. მოგეხსენებათ, 1989 წლიდან მოყოლებული, რა სიდუხჭირეში ჩავცვივდით, არც ახლა გვილხინს. ამის მიუხედავად, ყოველთვის, როცა მიჭირს, ინსტრუმენტს მივუჯდები თუ არა, უკვე სხვა სამყაროში ვარ, ეს დამთრგუნველი რეალობა შორს რჩება და ყველაფერი მუსიკის საოცარი ნათლით სხივოსნდება. ეს არის ჩემთვის უდიდესი შვება და ნუგეში. მახსოვს, 1995 წლის ზამთარი იყო. გაყინულ ოთახში პალტომოსხმული ვიჯექი. ამ ვითარებაში დავწერე სონატა ვიოლინოსათვის სოლო (ორ ნაწილად)... ხალხის პატივისცემა, ყურადღება და სიყვარული გავალებს, რაც შეიძლება მეტი მუყაითობა გამოიჩინო და მიაწოდო კარგი ნაწარმოებები.

- არქიმანდრიტი გაბრიელი მუსიკაზე წერს: "მუსიკალური ნიჭი ღვთისგან მოცემული ტალანტია. ყოველ ადამიანს ნაწილობრივ აქვს ეს ტალანტი, მაგრამ ზოგს იმდენად მომეტებულად, რომ თავიანთი სიმღერებითა და მუსიკით ატყვევებენ მსმენელს. ასეთები დიდ გავლენას ახდენენ ადამიანებზე. ამდენად, მათი პასუხისმგებლობაც დიდია ღვთის წინაშე". რამდენად დიდი პასუხისმგებლობაა თქვენთვის ეს ტალანტი?

- ნიჭი უდიდესი პასუხისმგებლობაა. თავდაუზოგავი შრომა, ამავე დროს დიდი სიფრთხილე და ზომიერებაც გმართებს, სულის საცხონებლად მონიჭებული ეს ტალანტი სულის წარსაწყმედლად რომ არ გექცეს. ნიჭიერ კაცს დიდი გავლენის მოხდენა შეუძლია საზოგადოებაზე, როგორც დადებითი, ასევე უარყოფითი თვალსაზრისით. არ შეიძლება ყველაფრის შეთავაზება მსმენელისთვის. ადრე არსებობდა სიმფონიური, კამერული, ინსტრუმენტული, საოპერო და სხვა. მუსიკის სექციები. მე გახლდით საესტრადო მუსიკის სექციის ხელმძღვანელი. მაშინ ჯერ კიდევ ჩვენს შორის იყვნენ: რ. ლაღიძე, გ. ცაბაძე, შ. მილორავა და სხვები. ამ სექციებში განიხილებოდა ამა თუ იმ მუსიკალური ნაწარმოების დონე და ამის შემდეგ სრულდებოდა იგი. რადიოსა და ტელევიზიის შემოქმედებითი საბჭო მუსიკალურ ნაწარმოებებს არჩევდა პროფესიონალური თვალსაზრისით. მდარე და უგემოვნო ნიმუშებს საბჭო არ იწყნარებდა. დღეს ამ მხრივ სრული ქაოსი და განუკითხაობაა, რაც, ვფიქრობ, ყალბად გაგებული დემოკრატიის ბრალია. იმძლავრა მასკულტურამ. ყველაფერი ინდუსტრიად და კომერციად არ უნდა ვაქციოთ.

- ბატონო ვაჟა, თქვენ არა მარტო კარგად გრძნობთ ვოკალის ბუნებას, არამედ შესანიშნავად უსადაგებთ მას პოეტურ ტექსტებს. როგორ იბადება თქვენი სიმღერები?

- თითოეულ სიმღერას თავისი ისტორია აქვს. 70-იანი წლებია და მე და ჩემი მეგობარი, მუსკომედიის თეატრის მსახიობი ნოდარ პიპინაშვილი უკრაინაში გავემგზავრეთ "ზაპოროჟეცით" ნოდარის ბიძასთან. ჩვენი სტუმრობა ძალიან გაუხარდა. პურ-მარილიც გაიშალა. იმ კაცის ნამღერი ქალაქური სიმღერები ახლაც ჩამესმის. იქიდან მომავალმა მანქანაში დავწერე მელოდია. მერე პეტრე გრუზინსკიმ დაწერა ამ მელოდიისთვის ლექსი: "სიმღერაა მთელი ჩემი ქონება". გადავწყვიტეთ, რომ ეს ყოფილიყო აღმოსავლური, ქალაქური სიმღერა. მაშინ პოპულარობის ზენიტში იყო ვოკალურ-ინსტრუმენტული ანსამბლი "ორერა". ეს სიმღერა შეასრულა ქალბატონმა ნანი ბრეგვაძემ "ორერას" ბიჭებთან ერთად. ქალბატონ ნანისთან დიდი ხნის შემოქმედებითი მეგობრობა მაკავშირებს. ჩვენ ერთ კურსზე ვსწავლობდით: ნანი - საფორტეპიანო, მე კი საკომპოზიტორო სპეციალობაზე. სწორედ ნანიმ შეასრულა ჩემი პირველი სიმღერა, რომელიც შეიქმნა გალაკტიონ ტაბიძის ლექსზე: "შენ მეგულები". ეს სიმღერა გამოიყენეს ფილმში "ორერა" - სრული სვლით". წლების განმავლობაში ნანისთვის დაწერილი მაქვს სიმღერები: "ისევ წვიმს", "მზე ჩემი მეგობარია", "დაკარგული სიყვარული", "ლოცვა", "ხევსურული ბალადა" და სხვ.

ფეხბურთის დიდი გულშემატკივარი ვარ. როდესაც ჩვენებმა მოუგეს "არარატს" 3:0, მღელვარებისაგან მთელი ღამე არ მძინებია. იმ დროს სამზარეულოში დავწერე "დინამო", რომელიც შემდგომ ქართული ფეხბურთის თავისებურ მუსიკალურ ემბლემად იქცა. ფეხბურთის სიყვარულით დაიწერა ასევე სიმღერა ფილმისთვის "გაუმარჯოს ქართულ ფეხბურთს", რომლის ტექსტის ავტორი ბატონი მ. ფოცხიშვილი გახლავთ. სხვათა შორის, ამ ფილმმა მერე გრან-პრი აიღო იტალიაში. შეკვეთითაც ვწერ სიმღერებს. უმთავრესად მ. ფოცხიშვილისა და პ. გრუზინსკის ლექსებს მივმართავ. 1984 წელს მე და მორის ფოცხიშვილს შეგვიკვეთეს სიმღერა "ქსოვრელები მღერიან", რომელიც დღეს დიდი პოპულარობით სარგებლობს. თამარ გვერდწითელისთვის მ. ფოცხიშვილის ლექსზე დავწერე სიმღერა: "მუსიკა - ლოცვა", რომელმაც ძალიან ბევრ კონკურსში გაიმარჯვა. არაერთი სიმღერა მაქვს დაწერილი ეთერ კაკულიასთვის, ნანული აბესაძისთვის... ჩემს სიმღერებს ასრულებენ სხვა ცნობილი მომღერლებიც: ვ. კიკაბიძე, გ. ჩოხელი, ე. სეფაშვილი, თ. წიკლაური, ლ. წურწუმია, ლ. ბაგრატიონი, მ. სეფაშვილი... ზოგჯერ თავადაც ვასრულებ მათ (ისე, კომპოზიტორის კვალობაზე, მგონი, არცთუ ისე ურიგო მომღერალი ვარ.). ბევრი სიმღერა მივუძღვენი ჩემს მშობლიურ თბილისს: ახლახან გამოიცა ჩემი სიმღერების ოთხი კომპაქტდისკი. სამწუხაროდ, კომპოზიტორებს ჩვენი მწირი სახსრებით არ გვაქვს შესაძლებლობა, ახლიდან ჩავწეროთ სიმღერები. ის ძველი ჩანაწერები უკვე ხარვეზიანია და ტელევიზია მათ აღარ უშვებს... უსაზღვროდ მადლიერი ვარ აჭარის ტელევიზიისა. მათ ჩაწერეს ჩემი 6 საუკეთესო სიმღერა. მოხარული ვარ, რომ ახალგაზრდა თაობა მღერის ძველ სიმღერებს თუნდაც ახალი არანჟირებით. ეს სიმღერის ახალი სიცოცხლეა.

- ბატონო ვაჟა, რამდენად ითვალისწინებთ თქვენს შემოქმედებაში დღევანდელი ეპოქის სულს?

- ვფიქრობ, მუსიკალურ ნაწარმოებში აუცილებლად უნდა იგრძნობოდეს დღევანდელი ეპოქის სუნთქვა. ვცდილობ, ჩემი მუსიკა იყოს თანამედროვე, ქართული, მელოდიური, ჰარმონიული და, რაღა თქმა უნდა, ჩემი სტილი მქონდეს.

- როგორც ვიცი, ამჟამად მუშაობთ თქვენი შემოქმედებითი მოღვაწეობის ამსახველ ალბომზე, რომელიც მალე უნდა გამოიცეს. რა მასალა იქნება თავმოყრილი ამ ალბომში?

- ალბომში იქნება შესული ფოტომასალა, უამრავი რეცენზია, პროგრამები, აფიშები, გამონათქვამები; მწერალთა, მუსიკოსთა და სხვადასხვა პროფესიის ადამიანთა შეფასებები ჩემი შემოქმედების შესახებ, მოგონებები ჩემს პედაგოგებზე. ამჟამად ამ ალბომზე ვმუშაობ. მეოთხე წელია, დიდი სიმფონიური ორკესტრისთვის დაწერილი მაქვს კონცერტი, რომელიც ჯერ არ შესრულებულა. ასევე მზად მაქვს 6 პრელუდია ჩელოსა და ფორტეპიანოსათვის, კვინტეტი - სიმებიანი საკრავისთვის, ვოკალური ციკლი ტარიელ ჭანტურიას ლექსებზე და არაერთი სიმღერა.

- ბატონო ვაჟა, გვიამბეთ თქვენს ოჯახზე.

- მამაჩემი კონსერვატორიაშიც სწავლობდა. მეტად შთამბეჭდავი ხმა ჰქონდა. ჩემი ქალიშვილი ნათია კონცერტმაისტერი გახლავთ. ჩემი მეუღლე, მანანა დანგაძე მუსიკის პედაგოგია. ამავე დროს წერს შესანიშნავ ლექსებს. არის მწერალთა კავშირის წევრი. ორიოდე წლის წინ გამოიცა მისი ლექსების კრებული, მის ლექსებზე სიმღერები აქვთ დაწერილი ნუნუ დუღაშვილს, მარიკა კვალიაშვილს, გოგი ჩლაიძეს, მერაბ მერაბიშვილს, შალვა დავითაშვილს... მეც შევქმენი ვოკალური ციკლი მანანას ლექსებზე. ჩემი შვილიშვილი თეკლა ათი წლისაა. აქტიურად მეცადინეობს მუსიკაში. მღერის, კარგად უკრავს ფორტეპიანოზე. ცოტა ხნის წინ სიმფონიურ ორკესტრთან ერთად დაუკრა. მეორე შვილიშვილსაც ველოდებით.

- ბატონო ვაჟა, სარწმუნოებას რა ადგილი უჭირავს თქვენს ცხოვრებასა და შემოქმედებაში? რა გაძლევთ უკეთესი მომავლის იმედს?

- დედაჩემი მორწმუნე ქალი იყო. საეკლესიო დღესასწაულები, მიცვალებულთა მოხსენიების დღეები და მათთან დაკავშირებული რიტუალების ზედმიწევნით შესრულება მისთვის ჩვეული რამ გახლდათ. შინ ყოველთვის იყო ნაკურთხი მარილი და ზეთი. ჩვენ სკოლიდანვე მოწამლულები ვიყავით ათეისტური იდეოლოგიით, მაგრამ ამის მიუხედავად უკადრებელი არასოდეს გვიკადრებია და ნურც გვაკადრებინოს ღმერთმა.

ერთიანი საქართველო თუ გვინდა, ყველა ერთმანეთს მხარში უნდა ამოვუდგეთ, ერთგულება, პატივისცემა უნდა გამოვხატოთ ერთმანეთის მიმართ. ხომ იცით, "რაც მტრობას დაუნგრევია, სიყვარულს უშენებია". უნდა შევრიგდეთ დაპირისპირებული მხარეები. ხომ არ შეიძლება, სულ ვიდავოთ, ვიომოთ?! მთელმა ერმა უნდა ავირჩიოთ გზა შერიგებისა, ქრისტიანობისა, გზა - ჩვენი პატრიარქისკენ, რომელიც დღესა და ღამეს ასწორებს საქართველოს კეთილდღეობისთვის ზრუნვაში. ნუ ჩავიდენთ ბოროტებას, ვაკეთოთ კეთილი საქმეები, ხელი გავუმართოთ გაჭირვებულ ადამიანებს, შევეწიოთ მოყვასს, მივუტევოთ მტერს, ვიყოთ ჭეშმარიტი მართლმადიდებლები და ღმერთიც მოგვხედავს. ღმერთი იქნება ჩვენთან, თუკი ჩვენ ვიქნებით მასთან. ამას ქადაგებს ჩვენი დალოცვილი სარწმუნოება. ასე მწამს მეც. მინდა დავამთავრო ანდრეი ბელის შთამაგონებელი სიტყვებით: "ჩვენ აღარ შეგვიძლია ფრენა: ჩვენ მძიმედ ვაზროვნებთ, აღარ გვაქვს საგმირო საქმეები და ჭკნება ჩვენი სასიცოცხლო რიტმი: ჩვენ გვჭირდება ღვთიური რომანტიკის სიმსუბუქე და სიჯანსაღე. მაშინ მოვიპოვებთ ვაჟკაცობას. გავიმღეროთ ჩვენი ცხოვრება, რამეთუ თუ ცოცხალი სიცოცხლე სიმღერა არაა, მაშინ სიცოცხლე სიცოცხლე არაა სულაც".