ზოგჯერ გასაოცარიცაა მზაკვრობა ბოროტის გამოცდისა. გახსოვს, ერთხელ როგორ შეეჯიბრე მორჩილებაში მეგობარს? როგორი აღფრთოვანებული მოხვედი მაშინ! შენ ხომ მას აჯობე! მაშინვე ვიგრძენი, რომ ეს კარგს არაფერს მოიტანდა. ჩემი ეჭვი დადასტურდა, მაშინ ხარობდი არა როგორც კეთილი თესლის მთესველი, არამედ როგორც მოწინააღმდეგეზე გამარჯვებული.

გახსოვს, როგორ გამინაწყენდი, როდესაც მორჩილებას ჩამოგაშორე? ეს დიდი ხნის წინ იყო, ახლა სხვანაირი ხარ, მაშინ სულიერი აღზრდის ასეთი მეთოდი შენთვის აუცილებელი იყო.

ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ მხედველობიდან არ გამოირჩეს ამპარტავნების აღმოცენების მომენტი. მაშინ გავიფიქრე: თუ ახლავე არ მოუგრეხ კისერს ამპარტავნებას, მერე უკვე გვიან იქნება. ახლა, რა თქმა უნდა, მადლობელი ხარ, მაგრამ მაშინ როგორ მებრძოდი?

სულიერი შვილები არცერთ ვნებაზე ისე არ რეაგირებენ, როგორც ამპარტავნებასა და პატივმოყვარეობაზე. ამ ცოდვის გამოაშკარავებას პირად შეურაცხყოფად იღებენ და ბრაზდებიან. ამიტომ საჭიროა, გონიერებას მოვუხმოთ და ცხოვრებისეული გამოცდილება გამოვიყენოთ, ანუ მიზეზის განუმარტავად მოვიყვანოთ მორჩილებაში; საჭიროა, კაცი განვაშოროთ იმას, რაც მასში ამპარტავნების ვნებას იწვევს. დროთა განმავლობაში ადამიანი ხვდება, რა ხდება და რა იწვევს ყოველივეს.

ერთმა ჩემმა სულიერმა შვილმა სამწუხარო ამბავი მომითხრო - თუ როგორ ჩააგდო ბოროტმა ძალამ ამპარტავნებაში და როგორ ეხმარებოდა მფარველი ანგელოზი ამ ბრძოლების ამოცნობა-დაძლევაში.

სამსახურში მას საპასუხისმგებლო თანამდებობა ეკავა და დიდ მეცნიერებთან ჰქონდა ურთიერთობა. ერთხელ ერთმა პროფესორმა თქვა:

- მეცნიერებამ რომ აღმოაჩინოს, რა პროცესები ხდება აქა და აქ, მაშინ ამისა და ამის გაკეთება იქნებოდა შესაძლებელი; მოხერხდებოდა ელექტროენერგიის კოლოსალური ეკონომია!

ჩემმა სულიერმა შვილმა კი უპასუხა, - აი, რა ხდებაო... გაუაზრებლად, თითქოს სიზმარშიაო, ისე ლაპარაკობდა, თან შიშით ფიქრობდა: თურმე როგორი ვარ! ვინ ლაპარაკობს ჩემში? რას ვამბობ? ახლა ყველა გაიგებს, რომ სულიერებაში ვარ, როგორ შეხედავს ამას ხელმძღვანელობა? გამათავისუფლებენ!

შერცხვა და შეშინდა, შეჩერება სურდა, მაგრამ არ შეეძლო. ბოლოს თქვა, - ეს ყველაფერი შეგიძლიათ გამოცდილებით შეამოწმოთ, თვითონვე დარწმუნდებითო!

ერთი თვის შემდეგ კი, როდესაც მისი სიტყვები დადასტურდა, ისე განადიდეს, რომ ხუთი წლის განმავლობაში შიშით სული სძვრებოდა.

მას ურთულესი პრობლემების გადაწყვეტას სთხოვდნენ. ისეთი ნათელი გონება ჰქონდა, რომ თავიდან თვითონვე უკვირდა და ეშინოდა, შემდეგ კი მიეჩვია და ხუთი წლის შემდეგ, თავისთვისვე შეუმჩნევლად, საკუთარ აზრს დიდება მიაწერა და დაიწყო კიდეც მისი დაცემა. ზემოდან დაუწყო ყურება სხვებს, უკვირდა განსწავლულ ადამიანთა და ადმინისტრატორთა "უგუნურება", ზოგჯერ ზიზღიც კი მოერეოდა... ის ადამიანში ღვთის ხატებას ვეღარ ხედავდა, უსამართლობის გამძაფრებული შეგრძნება გაუჩნდა, გარშემომყოფთა ნაკლოვანებებს მკვეთრად გამოხატავდა და აღშფოთებული იყო მათი "უღირსი" საქციელით. "მდაბიო" ხალხის ფონზე აშკარად გრძნობდა საკუთარ უპირატესობას და გამუდმებით ამეტებდა მათ თავს.

მის წარმოდგენაში ადამიანები ორ კატეგორიად იყოფოდნენ - ცუდებად და კარგებად. "ცუდ" ადამიანებს გაურბოდა და ზურგს აქცევდა. "კარგებთან" ალერსიანი, თავაზიანი, ყურადღებიანი იყო, მამასავით ანდა ძმასავით ზრუნავდა მათზე, უყვარდა და საპასუხოდაც იმავეს იღებდა: მათ შორის, როგორც იტყვიან, მშვიდობა და სიწყნარე, ღვთის მადლი სუფევდა, განწყობილება ყოველთვის ამაღლებული ჰქონდა, მხიარული იყო და თავს კარგად გრძნობდა.

შენიღბულ მტერს სულ უფრო შორს მიჰყავდა და გამარჯვებისკენ ისწრაფოდა. თავბრუდამხვევი სისწრაფით ყოყოჩდებოდა. საკუთარ თავში სხვათა დამოძღვრის ნიჭს ხედავდა, შესაძლებლობას იმისა, რომ ისინი ეცხოვნებინა. სწორედ ამ დროს დაემართა ისეთი რამ, რამაც საშინელ სასოწარკვეთილებაში ჩააგდო. მოულოდნელად ეშმაკი ორივე მხრიდან დაესხა თავს: საკუთარი ამპარტავნების სიღრმე დაანახა და ხორციელი ვნებები აღუძრა. მომდევნო ხუთი წლის განმავლობაში ის მას გმობისა და მრუშობის აზრებით ტანჯავდა.

- ვერ გეტყვით, რით დასრულებოდა ეს ყოველივე, - დაასრულა თხრობა მოსაუბრემ, - სულიერ მოძღვარს რომ არ შევხვედროდი. ვფიქრობ, ჯოჯოხეთის ტანჯვა არ ამცდებოდა. მაგრამ მოწყალე ღმერთმა, რომელსაც ცოდვილის სიკვდილი არ ნებავს, შემიბრალა და მიჩვენა სულიერი გზა, როგორც ცხოვნების ღუზა. მიხსენით ამპარტავნებისგან! ო, როგორ მეშინია ამ ვნების! ხომ შეიძლება, გაამაყდე ასეთი ფიქრით: "მე თავმდაბალი ვარ!"

ხედავ, როგორი კაცთმოყვარეა ღმერთი! მან კაცის მძიმე ცოდვებში ჩავარდნა დაუშვა, მაგრამ ეს მისთვის თავის დამდაბლების საშუალებაა. ნათქვამია, ვისაც მწარე არ უგემია, ის სიტკბოს ვერ შეიგრძნობსო. მას ძალიან უხდება ეს ანდაზები. ახლა, რასაკვირველია, საკუთარი თავის შეფასებისას სიფრთხილეს გამოიჩენს.

გულწრფელად გეტყვი, სულს უხარია, როცა ხედავ, რომ უფალს ასეთი გზით მიჰყავს, ანუ ცოდვილი მწუხარებით მიდის სინანულამდე. გადატანილი განსაცდელები მყარი კედელივით იცავს ქრისტიანს მტრის ახალი გამოცდისგან, განსაკუთრებით საკუთარი თავის გადამეტებული შეფასებისგან. ეს კი მთავარია. ზოგიერთი, ალბათ, ფიქრობს, - რა მკაცრი მოძღვარიაო... ერთხელ ახალდაქორწინებული სულიერი შვილები მოვიდნენ. ქმარი ცოლის თანდასწრებით ჩიოდა და ამბობდა:

- მამაო, ჩემს ცოლს ვერაფერს მოაწონებ, ამპარტავანი, ჭირვეული, ბუზღუნაა. მაიძულებს, ყველაფერი მისი შეხედულებით გავაკეთო, ანგარიშს არ მიწევს, არაფერზე მეთანხმება, ცოდვაში მაგდებს... რა ვქნა?

- ცოლი ისე გიყვარდეს, როგორც შენი სული, - ვუპასუხე, - მაგრამ მსხლის ხესავით შეანჯღრიე იგი, როდესაც სათნოებას განგაშორებს. მოიქეცი ასე და ასე...

ქალი გამინაწყენდა და, ალბათ, გაიფიქრა: "დახეთ მოძღვარს!.. როგორია!.."

ზოგჯერ ასეთნიც ვართ, რათა შემდეგ ყველა ბედნიერი იყოს მიწაზეც და ზეცაშიც.

კიდევ ერთ მაგალითს მოვიყვან სულიერ შვილთა ცხოვრებიდან, თუ როგორ დათესა ბოროტმა მტრობა ორ გოგონას შორის და როგორ დაძლიეს მათ ეშმაკი იმით, რომ თავიანთ ჯვარს ემთხვეოდნენ.

თავიდან ისინი დიდი მეგობრები იყვნენ, მაგრამ ეშმაკ და მზაკვარ მტერს შეშურდა და მათ სულში შფოთი შეიტანა. ერთმა მეორეს უთხრა:

- შენ ამპარტავანი ხარ!

- შენ კი მეტისმეტი ყოყოჩა, - მიუგო მეორემ.

რასაკვირველია, მტრობა ჩამოვარდა. საღებავები გაფერმკრთალდა, ყველაფერს სხვა ელფერი მიეცა. ყველა სიტყვა უკუღმა ესმოდათ. თითოეული მათგანი ფიქრობდა: აი, როგორ შეიძლება შეცდე ადამიანში! მე კი მეგონა, მასზე კარგი ქვეყნად არავინაა-მეთქი.

ერთმანეთს გაურბოდნენ, რამდენადაც ამის საშუალებას საერთო მორჩილება იძლეოდა. და ორივე მწერდა: "მამაო, რა ვქნათ? ვიღუპებით! დაგვაშორეთ".

ერთს ვკითხე, თუ ემთხვევი ჯვარს შენი მეგობრის სახელზე-მეთქი. არაო.

- რატომ? ნუთუ არ იცი, რომ შენს ჯვარს უნდა ემთხვიო იმისათვის, ვინც სიმძიმედ გაწევს?

- შემინდეთ, მამაო, დამავიწყდა.

- აი, ბოროტმა ძალამ თქვენი სისუსტით ისარგებლა და თავის ნებაზე გატრიალებთ. მის სახელზე ჯვარს ხუთჯერ ემთხვიე ხოლმე დილასა და საღამოს, ილოცე და გულწრფელად ითხოვე მისი ცხონება. ისიც ასე მოიქცევა. ამით მტერს დაამარცხებთ და თქვენ შორის კვლავ მშვიდობა და სიყვარული დამყარდება.

მათ ჯვარზე მთხვევა და ერთმანეთისთვის ლოცვა დაიწყეს. შემდეგ კი ერთ-ერთმა მათგანმა მითხრა:

- ვხედავ, როგორ ტირის ჩემი მეგობარი, ძალიან მებრალება! ვფიქრობ, მას ხომ მე ვაწვალებ, მხეცზე უარესი ვარ... და თვითონაც ცრემლად ვიღვრები... ვუყურებ მას და ვტირი, არაფრის თქმა კი არ შემიძლია, მრცხვენია. ვფიქრობ: არ დამიჯერებს, იფიქრებს, ფარისეველიაო. ვდუმვარ. გადის ერთი კვირა, მეორე... ვდუმვართ, ზოგჯერ ვტირი, განსაკუთრებით ტაძარში, და შეფარვით ვუყურებთ ერთმანეთს. ერთხელ მისი მზერა დავიჭირე. მასში იმდენი განცდა, ისეთი სიყვარული იყო, რომ თავი ვერ შევიკავე და კისერზე ჩამოვეკიდე ქვითინით: "დაიკო, საყვარელო, ღვთის გულისათვის, შემინდე, გულწრფელად და ღრმად მიყვარხარ... თვითონაც არ ვიცი, რა დამემართა. მერწმუნე, გულწრფელად გეუბნები!"

ისიც მეხვეოდა, მკოცნიდა, შემდეგ კი თვალებგაბრწყინებულმა მითხრა: "მჯერა, მჯერა, დაიკო! სწორედ იმიტომ ვტიროდი, რომ ვხედავდი, როგორ იტანჯებოდი ჩემ გამო... როგორი სულელები ვართ ჩვენ, დიდები, ბავშვებზე უარესნი!"

ამ შემთხვევის შემდეგ მათ ერთმანეთი უფრო მეტად უყვართ. სასიამოვნოა მათი ყურება. ყოველთვის მშვიდნი, მზრუნველნი, ენერგიულნი არიან...

ხედავ, რა ძალა აქვს ღვთის ცხოველსმყოფელ ჯვარს! როგორც იტყვიან, ამპარტავნება ის-ის იყო, დაიბადა, მათ კი საფუძველშივე დაამარცხეს იგი. თავი დაიტანჯეს, სამაგიეროდ, ახლა კარგად არიან. ერთმანეთს რომ დაშორებოდნენ, ცოდვა ფარულად განაგრძობდა მათში არსებობას და გაიზრდებოდა, დროდადრო დატანჯავდა მათ. ისინი ერთმანეთზე ცუდი აზრის იქნებოდნენ და ძველ ცოდვებს ახლები დაემატებოდა. ახლა კი დარწმუნდნენ, რომ თუ ადამიანი ბოროტ ძალას არ ებრძვის, თვითონვე ბოროტდება. დაგვიფარე, უფალო!

აი, რა სასარგებლოა განსაცდელები და მათთან ბრძოლა! მათი საშუალებით ადამიანი საკუთარ თავს შეიცნობს, ხოლო როდესაც ჯვარს ემთხვევა, მაშინ ბოროტის მახესაც კარგად ხედავს. ამიტომ თითოეული განსაცდელის შემდეგ სულ უფრო გამოცდილი ხდება. მხოლოდ არ უნდა დაგვავიწყდეს ჯვარზე მთხვევა და ლოცვა მათზე, ვინც გვამძიმებს და მაშინ ყველაფერი კარგად იქნება, ბოროტი ძალა ვერაფერს დაგვაკლებს.