პასექი და ებრაელთა გამოსვლა ეგვიპტიდან

ქორების მთაზე ღმერთის მოწოდების შემდეგ მოსე დაუყოვნებლივ წავიდა ეგვიპტეში, წაიყვანა თავისი ძმა, აარონი და განუცხადა ფარაონს ღვთის ბრძანება, - ებრაელები გაეთავისუფლებინა.

ფარაონმა ჯერ უარი უთხრა, მაგრამ ბოლოს იძულებული გახდა, დათანხმებულიყო, რადგან ღმერთმა ურჩობისათვის დასაჯა იგი და მთელი ეგვიპტე.

მეფის სიჯიუტემ ათი სხვადასხვა სასჯელი მოუვლინა ეგვიპტელებს. უკანასკნელი და უმძიმესი - უფროსი შვილების უეცარი სიკვდილი იყო.

ეს ამბავი ასე მოხდა: მოსემ მოიხმო ისრაელელთა თავკაცები და გამოუცხადა ღვთის ბრძანება, რომ თითოეულ ოჯახს დაეკლა თითო წლის უმანკო ტარიგი (კრავი), სისხლი კარებზე ეცხო, ხორცი მთლიანად შეეწვა და შეეჭამა ხმიადი პურით და მწარე ბალახით, ძვლები კი არ დაემტვრია, თანაც მზად ყოფილიყვნენ სამგზავროდ.

- ღამით, - უთხრა მოსემ, - ჩამოივლის ანგელოზი და პირმშოებს დახოცავს იმ ოჯახებში, რომელთა კარებზეც სისხლი არ ეცხება.

ხალხმა შეასრულა მოსეს ბრძანება. დანიშნულ დროს, შუაღამისას, საზარელი გოდება გაისმა მთელ ეგვიპტეში - ყველა ეგვიპტელს, მეფით დაწყებული, პირმშო მოჰკვდომოდა.

ფარაონმა საჩქაროდ დაიბარა მოსე და აარონი და უბრძანა: - დაუყოვნებლივ გაეყვანათ ისრაელელნი ეგვიპტიდან.

ისრაელელთ არ ეძინათ და მზად იყვნენ სამგზავროდ. ექვსასი ათასი კაცი გამოიყვანა მოსემ ეგვიპტიდან, ქალებისა და ბავშვების ჩაუთვლელად, და, ღვთის ბრძანებით, წაიყვანა ქანაანის ქვეყანაში, საიდანაც იაკობი გადმოსახლდა ეგვიპტეში.

ქანაანის ქვეყანა ერთ დროს ღმერთმა აბრაამს აღუთქვა და ამიტომ მას აღთქმის ქვეყანაც ეწოდება.

ეგვიპტიდან გამოსვლის დღე ებრაელებმა დღესასწაულად აქციეს და პასექი უწოდეს (ე.ი. ჩაიარა ან გაიარა, რადგან ანგელოზმა უვნებლად ჩაუარა იმ სახლებს, რომლებსაც სისხლი ეცხო).


ისრაელელთა მოგზაურობა

როცა ეგვიპტელებმა პირმშოები გამოიტირეს, ფარაონს დაენანა ებრაელთა გაშვება, შეკრიბა დიდძალი ჯარი და უკან დასაბრუნებლად დაედევნა. ისრაელელთ მეწამული ზღვის პირას დაეწივნენ. მათ შეეშინდათ და მოსეს ყვედრება დაუწყეს ეგვიპტიდან გამოყვანისათვის.

მაშინ მოსეს ლოცვით სასწაულებრივად ზღვა შუაზე გაიპო, წყლის ნადგომი გაშრა და ხალხი მშვიდობით გავიდა გაღმა ნაპირზე.

ფარაონს ეგონა, თვითონაც ასე გავიდოდა ზღვაში, მაგრამ შუამდე რომ მიაღწიეს, წყალი შეერთდა და ფარაონი, თავისი ამალით, ზღვის უფსკრულში ჩაინთქა.

მეწამული ზღვიდან ისრაელელნი ქანაანის ქვეყნისაკენ გაემართნენ, ღმერთი ცხადად ეხმარებოდა მათ ამ მოგზაურობის დროს: გამოვიდნენ თუ არა ეგვიპტიდან, ჰაერში გამოჩნდა ღრუბლის სვეტი, რომელიც დღისით მზისგან იფარავდა მგზავრებს, ღამით კი გზას უნათებდა;

როცა ხორცი და პური შემოაკლდათ, ღმერთმა მანანა (თეთრი თაფლნარევი პურის მსგავსი ნამცეცები, რომლებიც ცვიოდა ზეციდან ყოველდღე, გარდა შაბათისა.

ამით იკვებებოდნენ ისრაელელნი აღთქმის ქვეყანაში შესვლამდე) და მწყრები მოუვლინა; როცა წყალი შემოაკლდებოდათ ხოლმე, მოსე, სასწაულის ძალით, უხმარ წყალს სახმარად აქცევდა ან კლდიდან გადმოადენდა. გზაში ისრაელელთ თავს ესხმოდნენ უცხო ტომები, მაგრამ ისინი ღვთის შეწევნით სძლევდნენ მათ.

ორმოცი წელიწადი უდაბნოში

უდაბნოში გატარებული ორმოცი წელიწადი (ერთი თაობის დრო) მძიმე, სასტიკი განსაცდელი იყო ხალხისათვის, რომელიც მიჩვეოდა "მონობის სახლში" უსაფრთხო და მაძღარ ცხოვრებას. ზურგი უნდა შეექცია ასეთი აწმყოსათვის უცნობი მომავლის იმედით, რასაც უფალი ჰპირდებოდა მოსეს პირით, მაგრამ ხალხი ნატრობდა ხორცით სავსე ქვაბებს: "ნეტავ უფლის ხელით გავმწყდარიყავით ეგვიპტის ქვეყანაში, როცა ხორცით სავსე ქვაბებს ვუსხედით და ძღომამდე ვჭამდით პურს! მოგვიყვანე ამ უდაბნოში, რათა შიმშილით ამოგვწყვიტო!" (გამ. 16:3).

ხალხი, რომელმაც სიხარულით და ზარ-ზეიმით დააღწია თავი ეგვიპტეს, გზაში მოუთმენლობას და სულმოკლეობას იჩენდა; ის "ქედფიცხელი", ჯიუტი და თვითრჯული აღმოჩნდა და მოსე ხშირად მზად იყო, სასოწარკვეთილს უარი ეთქვა თავის მისიაზე.

"უთხრა მოსემ უფალს: რისთვის ტანჯავ შენს მსახურს? რისთვის ვერ ვპოვე მადლი შენს თვალში, ტვირთად რომ დამაკისრე ეს ხალხი? მე ხომ არ მიტარებია მუცლით ისინი? მე ხომ არ მიშობია, რომ მეუბნები, შენი უბით წაიყვანეო, - როგორც გამზრდელი ატარებს ძუძუთა ბავშვს, - იმ მიწისკენ, რომელიც მის მამა-პაპას აღუთქვი ფიცით? სადა მაქვს ხორცი, რომ მივცე მათ? რადგან შემომტირიან და ამბობენ: მოგვეცი ხორცი, რომ ვჭამოთ! მარტო მე ვერ წავიყვან მთელ ამ ხალხს, რადგან მძიმეა ჩემთვის. თუ ასე მექცევი, მომკალი ბარემ, თუ მადლი მიპოვია შენს თვალში, რომ არ ვუყურებდე ჩემს სატანჯველს" (რიცხ. 11:11-15).

მოსეს უმძიმდა ამ რჩეული ხალხის წინამძღოლობა და თავისი რჩეულობაც. რატომ მაინცდამაინც მოსე აირჩია უფალმა ხალხის წინამძღოლად? ის ხომ უცხო იყო თავისიანებისთვის - მშობელი ხალხის წიაღს მოწყვეტილი ფარაონის კარზე იზრდებოდა? უცხოდ თვლიდნენ, არავინ იცნობდა. ასე იხსენიებდნენ - "ის კაცი მოსე".

შესაძლებელია, მან თავისი ხალხის ენაც არ იცოდა სრულყოფილად (ალბათ, ამაზე უნდა მიგვანიშნებდეს მისი ენაბრგვილობა. ის შეიძლება სრულიად გათქვეფილიყო ეგვიპტელებში, როგორც მთელი მისი ხალხი; მაგრამ მან დატოვა ფარაონის კარი, ფუფუნება, რაც მთელი ხალხის ეგვიპტიდან გამოსვლის საწინდარი უნდა გამხდარიყო, იწვნია ხალხის სიმდაბლე და გაუტანლობა). თვისტომის გამოსარჩლებისას ეგვიპტელი შემოაკვდა და თვისტომმავე წამოაძახა ეს.

ის მაინც უფლის შთაგონებით, ცხვრის ფარასავით მიერეკებოდა მათ საუკეთესო საძოვრებისაკენ, ხოლო თვისტომნი ურჩობდნენ, უკან, ეგვიპტისკენ იწევდნენ სულმოკლეობით. ის კი იტანდა მათ სიჯიუტესა და ქედფიცხელობას, მზად იყო, თავიც გაეწირა მათი გულისთვის. "ახლა მიუტევე ცოდვა, - ემუდარებოდა უფალს, - არადა, ამომშალე შენი დაწერილი წიგნიდან" (გამ. 32:31). თუმცა ამბობდა, მე ხომ არ მიშობია ეს ხალხიო, მაგრამ ეს ხალხი სწორედ მას უნდა ეშვა სულიერად.

მოსე იყო მოვლენილი სული, რომელსაც უნდა გაეღვიძებინა ამ ხალხში ეროვნული შეგნება და მიეწვდინა მათთვის მამა-პაპის ღვთის სიტყვა. აქ იჩენს თავს უდაბნოს ერთი ასპექტი, რომელმაც განსაზღვრა ხალხის ეთნოგენეზი და მომავალი.

უდაბნო იმისთვის იდო მათ გზაზე, რომ მარტო დარჩენილიყვნენ თავიანთ თავთან, რომ შეეცნოთ საკუთარი თავი არა სხვა ხალხების გარემოცვის ფონზე, არა მათთან შედარებით, არამედ უშუალოდ, სწორედ ისევე, როგორც აბსოლუტური, შეუდარებელი, ერთადერთი იყო ის ღმერთი, რომლის იდეალების მისაღებად უნდა გარდაქმნილიყო მისი შეგნება. ის ისევე უნდა დარჩენილიყო მარტოდმარტო უხილავი ღვთის წინაშე, როგორც თავის დროზე აბრაამი, რომლის ცხოვრებაში იყო გამოსვლის გადამწყვეტი ეპიზოდი (ოღონდ ინდივიდუალური - გამოსვლა ქალდეველთა ურიდან), და როგორც მოსე, მათი თანამედროვე (განსაცდელი სინაის მთაზე. გამ. 3).

უდაბნო, როგორც გზა ("ზნეობა"), სულიერებით იყო აღბეჭდილი და უპირისპირდებოდა ხორციელ ეგვიპტეს, რომელშიც ქრისტიანულმა ტრადიციამ წუთისოფლის სიმბოლო დაინახა. "საბრხე შეიმუსრა, ხოლო სირი აღფრინდა, დაუტევა ეგვიპტე, რომელ არს ცხოვრება ესე ნივთიერი და შევიდა ქუეყანასა მას აღთქუმისასა", - წერდა ერთი ქართველი ათონელი ჰაგიოგრაფი ქართველი მოღვაწის გარდაცვალებაზე.

ხალხს უნდა "ჩამოეფერთხა" ეგვიპტის ხორცი, რომ შესულიყო აღთქმის ქვეყანაში მის დასამკვიდრებლად.


სჯულის დადება სინას მთაზე

გავიდა 50 დღე ეგვიპტიდან გამოსვლის შემდეგ და ისრაელიანნი მიადგნენ სინას მთას, სადაც დროებით დაბინავდნენ. აქ ღმერთმა მისცა მათ ათი მცნება, თუ როგორ უნდა უყვარდეს ადამიანს ღმერთი და მოყვასი.

ეს მცნებები დაწერილი იყო ორ ქვის ფიცარზე. მოსემ ფიცრები ძვირფას ყუთში ჩაასვენა, რომელსაც შემდეგ აღთქმის კიდობანი დაერქვა. აღთქმის კიდობანში შენახული იყო აგრეთვე მანანით სავსე ჭურჭელი და აარონის კვერთხი.

შემდეგ მოსემ, ღვთის ჩვენებით, მოაწყო მოძრავი ტაძარი. რადგან ისრაელელნი გზაში იყვნენ და კარავიც თან უნდა ეტარებინათ, ამიტომ მოსემ გააკეთა იგი ძვირფასი ქსოვილებისაგან, რომლებიც გაფენილი იყო ხის სვეტებზე. კარავი განიყოფებოდა სამ ნაწილად: - ეზო, წმინდათა და წმინდა წმინდათა. ეზოში ლოცულობდნენ და მსხვერპლს სწირავდნენ, წმინდაში შედიოდნენ მღვდლები ღვთისმსახურებისათვის, წმინდათა წმინდაში კი მხოლოდ მღვდელმთავრებს შეეძლოთ შესვლა და ისიც - წელიწადში ერთხელ.

საღვთო მსახურების შესასრულებლად, ღვთის ბრძანებით, მოსემ აირჩია ღვდელმთავრად აარონი, მღვდლებად - აარონის შვილები და მსახურებად - ლევიტელები, იაკობის შვილის, ლევის შთამომავლები.


აღთქმულ ქვეყანაში შესვლა

დიდი ხნის მერე შევიდნენ ისრაელიანნი აღთქმულ ქვეყანაში. ღმერთმა დასაჯა ისინი და ორმოცი დღის ნაცვლად ორმოც წელიწადს ამოგზაურა არაბეთის უდაბნოში. ასეთი სასჯელი დაიმსახურეს გამუდმებული ყვედრებითა და ურწმუნოებით. ყველა დაიხოცა ამ მოგზაურობისას, ვინც ეგვიპტიდან გამოსვლის დროს ოცი წლის ან მეტის იყო. მოსემაც აღთქმული ქვეყნის საზღვარზე განისვენა, აარონი უფრო ადრე გარდაიცვალა. ცოცხალი დარჩა მხოლოდ ორი კაცი - ქალები და ისუ ნავე. მოსეს ნაცვლად ებრაელთა წინამძღვარი აღთქმულ ქვეყანაში ისუ ნავე გახდა.

ღმერთი ეხმარებოდა მას ისე, როგორც მოსეს: - მიუახლოვდნენ აღთქმის ქვეყანას. ისრაელიანნი უნდა გასულიყვნენ მდინარე იორდანეში, რომელიც ამ დროს ადიდებული იყო. ისუ ნავეს ბრძანებით, მღვდლებმა აიღეს აღთქმის კიდობანი და შევიდნენ მდინარეში, მაშინვე წყალი გაიყო და ხალხი მშრალად გავიდა გაღმა ნაპირზე.

შემდეგ იერიშით უნდა აეღოთ ქალაქი იერიქონი, რომელიც მაღალი კედლებით იყო გამაგრებული. ღვთის ბრძანებით, მღვდლებმა აღთქმის კიდობნით და მასთან ერთად ხალხმა რამდენჯერმე შემოუარეს ქალაქს. მათ ყვირილზე კედლები თავისთავად ჩამოინგრა.

ებრაელებმა ადვილად აიღეს ქალაქი. მას შემდეგ, ღვთის შეწევნით, ექვსი წლის განმავლობაში მთელი ქანაანის ქვეყანა დაიპყრეს და გაყვეს თორმეტ ნაწილად, იაკობის თორმეტი შვილის სახელზე. ამგვარად, აღესრულა ღვთის აღთქმა, რომელიც აბრაამს მიეცა ქანაანის ქვეყნის შესახებ.

ათი მცნება

მოსე წინასწარმეტყველს ეგვიპტიდან ებრაელთა გამოსვლის ორმოცდამეათე დღეს შემოქმედისაგან მიეცა კაცთა მოდგმის გადამრჩენელი, ჩვენი სულის ამამაღლებელი ათი კანონი, რომელთა დაცვა ყველა მორწმუნის ვალია.

პირველი ოთხი მცნება გვასწავლის, როგორი უნდა იყოს ჩვენი დამოკიდებულება უფლისადმი, ხოლო დანარჩენი ექვსი გვიხსნის ადამიანებთან, მოყვასთან სწორი თანაცხოვრების პრინციპებს.

გაგრძელება იხილეთ შემდეგ გვერდზე

<

1234567

>