გვესაუბრება ბათუმის წმინდა ბარბარე სახელობის ტაძრის წინამძღვარი, დეკანოზი შიო პაიჭაძე:
-ცა სქელი და უხეშია,
რადგან ხშირად ასე აღიქმება ადამიანთა თვალში! ურწმუნოებს ჰგონიათ, რომ ცას, თუ ახედავენ, ნიშნებიც უნდა მოსჩანდეს! აი მოდით, ცოტა აქეთ მოიწიეთ, სადაც სხვა ცა მოსჩანს, რომელიც გაცრეცილია და გამჭვირვალე! ეს ცა არის ცა სულიერი ცა საღმრთო, რომელიც მხოლოდ მაშინ ჩანს, როცა ეძიებ...
ეძიებ სულიერად, რადგანაც რწმენა არის უხილავის დაჯერება! აი ეს არის ცა, რომელიც სქელი და ტყვიისფერი ცისაგან განსხვავდება! ცა, რომელიც დგას ანგელოზებზე მისაწვდომად საჭიროა მეტი სულიერი ისიქაზმი, ჩაღრმავება საკუთარ არსში და დიდი აღმსარებელური სული, არა ისეთი, რომ დავწერო აღსარება და საკუთარ თავს რამე გავუმარტივო, არამედ ღრმა და ყოვლის მომცველი. უმაღლეს ზნეობრიობას როცა ეძიებ, აუცილებლად ნახავ ქრისტეს და როცა ქრისტეს შეხვდები დაინახავ იქ მარადის ქალწულს, რომელიც თავისი სიმდაბლითა და სიწმინდით ქერუბიმებზე და სერაფიმებზე მაღლა დგას: "და უზეშთაესთა სერაფიმთასა"
...ვგალობთ და გული ივსება დიდი სიხარულით, რომელიც არ ჰგავს ამ მიწიერ სიხარულს, არც რაიმე შენაძენისგან გამოწვეულ სიხარულს, რომელიც აგრე რიგად გვიხარია ადამიანებს, არამედ ეს არის არა მატერიალური სიხარული და სულის ზეიმი. ეს შენ ხარ ღვთისმშობელო, ასე, იმიტომ მოგმართავ, ყოველა დედოფალო, რომ შენა ხარ ჩვენი დედა ზეციური, რომელიც არადაშვრები, ჩვენისა ცხონებისათვის, როგორც მვედრებელი წინაშე ძისა შენისა! დუმილის დროს, ყოველთის შენი სახე უდგას წინ ქრისტიანებს, რადგანაც დაიტიე დაუტევნელი, რადგანაც რჩეული ხარ, რჩეულთა შორის და შვი ძე დაუსაბამო ემანუილ ღმერთი და კაცი, თვით დიმა ისაიამ, რომელიც მეხუთე მახარებლად ითვლება წმინდა ეკლესიაში, იწინასწარმეტყველა შენი დიდება: "ქალწულმა შვას ძე დაუსაბამო ემმანუილ, ღმერთი და კაცი მას ვადიდებთ და რომელმაც შუა იმას ვნატრიდეთ..."
სინედრიონმა კი ეს წინაწარმეტყველებმა დაივიწყეს და ჯვარსაცვა ძე, რომელიც უმამოდ იყო შობილი. კეისარი და მისი დიდება ამჯობინა "რელიგიურმა" საზოგადოებამ. ბიბლია, ათეისტს არ იცნობს და თქვენ ვერ შეხვდებით ბიბლიაში ურწმუნოს, რადგანაც რელიგიური ბუნება წარმართებშიც კი იყო და ეს ბუნებითი სჯულია, რომელიც ღვთისაგან მიეცა ადამიანს შექმნის დროს, მაგრამ არკმარა, მხოლოდ რელიგიური ბუნება და რომ საკმარისი ყოფილიყო მაშინ ქრისტე არ განკაცდებოდა. ღვთისმშობელი ეს დიდების დედაა და ამიტომაც ვნატრით მის უდიადეს მდგომარეობას. სამწუხარო კი ის არის, რომ ხშირად ხდება მისი გაღმერთებაც კი და ესეც არასწორად ჩამოყალიბებული რელიგიური მიმართულებაა და ხშირად არის საჭირო, რომ ეს განწყობა ჩვენ გადავამოწმოთ თავად აღსარების დროს მოძღვართან!
"ჯვარს აცვით, ჯვარს აცვით ეგე, დაე მაგის სისხლი ჩვენზე და ჩვენს შვილებზე იყოს,-" გაჰყვირის ბრბო და დედა ღვთისმშობლის გულში უკვე ერთი მახვილი ჩასცა ბრბოს შეძახილებმა. აი რელიგიური საზოგადოება, რომელსაც თურმე ღმერთი საერთოდ არ სწამდათ, მაგრამ ორჯერ მარხულობდნენ კვირაში და მონაგებიდან ათ პროცენტსაც სწირავდნენ სალოცავს, მაგრამ როცა დადგა საჭიროება უფლის მიღებისა, ცოცხლად მაშინ კი ჯვარს აცვეს და კეისარი გახდა მათი მეუფე. ყველაზე კარგად ამ დედამიწაზე ღვთისმშობელმა იცოდა, თუ რა საშინელებასაც სჩადიოდა თვისტომნი, მაგრამ ჩვენ გვიჭირს,რომ ჩავიხედოთ მარიამის გულში, რადგანაც მოუკლებელი ლოცვა არ გვაქვს. როცა ვლოცულობთ, მაშინ ადამიანები განსაკუთრებით ვწვდებით ქრისტეს რაობას და იმ დიდ განცდას, რაც ღვთისმშობელს ჰქონდა გულში. ტკიოდა დედას შვილის ჯვარცმა, თუმცა სვიმეონისაგან იცოდა, რომ მის გულში მახვილი გაივლიდა, მაგრამ ასეთი მძიმე სურათი? ეს ხომ არა მარტო მახვილის გავლაა გულში, არამედ უფრო მეტიც, სულიერი ტანჯვა და ერის დაცემის სურათი,რომელიც საბოლოოდ განუდგა ღმერთს და არა მარტო განუდგა, არამედ ჯვასაც აცვა.
შენ დედაო წმინდაო და უსასრულობის დამტევნელო, განვადიდებთ შენს დიდებას, რადგანაც ის, რაც ტანჯვა არსებობს ამ წუთისოფელში ყველაფერი იწვნიე. ყველაზე დიდი ტანჯვა, ხომ შვილის სიკვდილია და სიკვდილსაც გააჩნია: სამარცხვინო ჯვარცმა, ჯვარცმა რომის იმპერიაში ყველაზე სამარცხვინო მსჯავრი იყო. აი ახლა ღვთისმშბელი შეჰყურებს თავის ძესა და ღმერთს, განშიშვლებულს ჯვარზე და შეურაცყოფილს, ტირის დედა და ტირის სამყარო, რადგანაც შესაძლებელია, რომ ადამიანების გულფიცეხელობის შემყურე ცხოველები უფრო სტიროდნენ!
დავით მეფსალმუნე ამბობს: "ყოველი სული აქებდით უფალსა"! წმინდა გრიგოლ ღვთისმეტყველი, როცა უკანონოდ გადააყენეს კონსტანტინეპოლის მთავარეპისკოპოსობიდან ასეთი სიტყვები წარმოსთქვა: "მერჩია, მგლების ბუნაგში დავბადებულიყავი, ვიდრე ადამიანთა შორისო"! ეს ხომ მწარე რეალობაა, რითი განსხვავდება ცხოველისაგან ადამიანი? გონიერებით და შემოქმედებითი უნარით, მსგავსებით ღმერთისა, მაგრამ სად არის აქ ხატება შენი ადამიანო?! შენ ხომ უფალი ჯვარსაცვი? დღესაც ვაცმევთ ჯვარს უფალს და აბა დავაკვირდეთ, ხომ არ ვდგავართ იმ ბრბოში, რომელიც ქრისტეს ჯვარცმას ითხოვდა? ეს ბრბო დღესაც ღადებს და გაჰყვირის: ჯვარსაცვით, ჯვარსაცვით ეგე! გაჰყვირის, თაობები ცვლის თაობებს და გაჰყვირის მაინც, რადგანაც მცირეა სამწყსო ქრისტესი, რადგანაც ქრისტიანობა გულისა და პიროვნების რელიგიაა და არა ბრბოს! აი ეს უნდა აღმოვაჩინოთ ჩვენ და აქედან უნდა დავიწყოთ ძიება ქრისტიანული შემეცნების.
ღვთისმშობელს დღესაც ვტკენთ გულს, იგი მარადის არსებობს, იგი მარადის დედოფალია და ვეცადოთ, რომ ჯვარმცმელთა ბრბოში არ აღვმოჩნდეთ. ვერიდოთ გულგრილობასა და გულმხურვალებასაც, რომელიც ორი ერთმანეთისაგან განსხვავებული პოლუსია, მაგრამ ერთმანეთთან დიდი საერთო აქვს. ქრისტიანობა არის სიბრძნე და უმანკოება! სიბრძნემ უნდა მოიტანოს სიწმინდე, რომელიც ბრძოლითა და თავდადებით მიიღწევა! უპირველესი მაგალითი არის ქრისტე ამისი და ასევე დედა ღვთისმშობელი, რომელიც წმინდათა წმინდას ზეიცურ საუფლოშია.
თეა ცაგურიშვილი
