ანანურში ბევრი ჩვენთაგანია ნამყოფი, მაგრამ უმეტესობამ არც კი იცის ამ დიდებული ტაძრისა და თავად სოფლის წარსული. მოდით, ერთად ვიმოგზაუროთ ანანურში.
მამა ნეოფიტე დავითაშვილის ლოცვა-კურთხევით კიდევ ერთხელ ვესტუმრე ანანურს. მამა ნეოფიტე ანანურის ღვთისმშობლის მიძინების, ასევე მუხრანის ღვთისმშობლისა და ციხისძირის წმინდა გიორგის სახელობის ტაძრების წინამძღვარია.
- ანანურის ციხე-ქალაქის მშენებლობა არაგვის ერისთავების მიერ XIV საუკუნეში დაიწყო. XIV საუკუნიდან XVI საუკუნის ბოლომდე შენდებოდა თავდაცვითი მნიშვნელობის ნაგებობებიც - გალავანი, კოშკი. ყველაფერი ის, რაც ამ კომპლექსშია განლაგებული. XVII საუკუნის დასაწყისში კი იწყება სამონასტრო კომპლექსის მშენებლობა. გალავნის შიგნით სამი ტაძარია აგებული.
წმინდა პანტელეიმონ მკურნალის სახელობის ეკლესია ყველაზე ძველია - XV-XVI საუკუნეებშია აგებული. XVII საუკუნეში კი სამრეკლო დააშენეს. შემდეგ აიგო ღვთაების სახელობის ეკლესია.
ყველაზე დიდი ტაძარი - ღვთისმშობლის მიძინების სახელობისა - ბარძიმ მდივანბეგის თაოსნობით 1689 წელს აშენდა ტაძრის ხუროთმოძღვარი საერისთავო საქმეების გამგებელი ბოქაულთუხუცესი ქაიხოსრო ბაღსარაშვილი გახლავთ. ტაძრის შესასვლელში ცხრამეტ სტრიქონიანი წარწერაა ამოტვიფრული, რომელიც გვამცნობს ეკლესიის მშენებლობის ამბავს: მე ბოქაულთუხუცესი ქაიხოსრო ბაღსარაშვილი ამ დღიდან რაც შეძლება გვქონდა დღე და ღამე შეუსვენებლად ვმუშაობდით ტაძრის მშენებლობის დროსო. ძილიც არ ეცა ჩვენსა თვალებსაო, ღამეებს ვათენებდით და ღვთისმშობელს ევედრება: "ღვთისმშობელო შენ მექმენ მცველ და მფარველ სოფელსა ამასა შინა კეთილად და სინანულით განვასრულო ცხოვრება ჩემი საუკუნოდ". აგრეთვე წერია "მოვედით კურთხეულნო ღვთისშვილნო და დაემკვიდრეთ თქვენთვის განმზაებულსა სასუფეველსა მართალთა თანა". შენდობას ითხოვს -"ვინცა ამას წაიკითხავდეს, შენდობასა ბრძანებდე ჩემდა მომართ. ღმერთმა თქვენც შეგინდოთ. 1689 წელი". ამ დროს დასრულდა ტაძრის მშენებლობა.
- თავად სოფლის სახელის ანანურის შესახებ მრავალი თქმულება არსებობს, - მიამბობს სტიქაროსანი კობა აფციაური. კობამ სასულიერო სემინარია დაამთავრა. სტიქაროსნად უკვე ოც წელზე მეტია მსახუობს. ერთ-ერთი თქმულების მიხედვით, სახელი ანანური ანას სინანულთან არის დაკავშირებული. ერთ-ერთმა თავადის ქალმა ანამ ლეკებს კარი გაუღო. ამის მიზეზი ის იყო, რომ თავადის ქალს ლეკის ბიჭი მოეწონა, სიყვარულმა სძლია. მოტყუებით გააღებინეს კარი და მტერი შევიდა. როცა ნახა თავისიანების აოხრება, სინანული დაეუფლაო.
მეორე ლეგენდა გვამცნობს: მდინარე არყალას პირას (აქვე მოედინება, თათრული სახელი ერქვა, ახლა უკვე გადაარქვეს) მტრის ჯარი დაბანაკებულა. სისხამ დილით წყალი მოვარდა და იქ დაბანაკებული ხალხი წყალს წაუღიაო. ამ დროს მთიელი მეომრებიც თავს დაესხნენო. ერთ-ერთ მთავარს უთქვამს, ამ საცოდავებს სანანურად დარჩათ აქ მოსვლაო. მხოლოდ ლეგენდების სახით არის შემორჩენილი ანანურის სახელთან დაკავშირებული გადმოცემები.
კოშკები, რომლებიც აქ არის განლაგებული XVI საუკუნეს მიეკუთვნება. ეკლესიის გვერდით უძველესი პირამიდული სათვალთვალო კოშკი მდებარეობს. როდესაც მტერი შემოდიოდა გუშაგები ოთხივე მხარეს აკონტროლებდნენ და მეციხოვნეებს მითითებებს აძლევდნენ.
იქვე მდებარე შვიდსართულიან კოშკს შეუპოვარს ეძახიან.
თავად მიძინების ტაძარი ორნამენტებითაც გამოირჩევა..
მამა ნეოფიტეს თქმით, ანანურის ტაძარშია დაკრძალული წმინდა დოსითეოს ქუთათელი.
- ანანურის კომპლექსში შემავალი წმინდა პანტელეიმონის უძველესი ტაძრის ძველი ტრაპეზი იყო მიშენებული და აღვადგინეთ. ძველი ტრაპეზიდან ჩემი ხელით ამოვაბრძანე უამრავი წმინდა ნაწილი და ახალ ტრაპეზში ჩავაბრძანე.
ანანურის ტაძარი მეუფე ზოსიმემ 1989 წელს გახსნა. მას შემდეგ აქ ღვთისმსახურება არ შეწყვეტილა. ანანურის კომპლექსში სამი ტაძარი შედის: მოქმედია ღვთისმშობლის მიძინების ტაძარი, პანტელეიმონის ტაძარშიც ვატარებთ ღვთისმსახურებას. წმინდა პანტელეიმონის ხსენების დღეს მეუფე მობრძანდება ხოლმე. როცა ხორციელი და სულიერი უძლურება გვაქვს, იქ ვწირავთ ხოლმე. უფლის წყალობით, მეუფის ლოცვა-კურთხევით და მრევლის ხელშეწყობით ცოტა ხანში ღვთაების ტაძარიც აღდგება. ნესტი ანგრევს ტაძარს. ჟინვალის წყალსადენმა დაგვაავადა. თუმცა ამას ავიტანთ, უფრო საშიში სხვა დაავადებაა - სულიერი. ხორციელს კი ეშველება.
სიტყვას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს. უფალი ეუბნება თითოეულ ადამიანს: "სიტყვითა შენითა გამართლდები და სიტყვითა შენითა დაისჯები". მოძღვრის სიტყვას კიდევ უფრო დიდი მნიშვნელობა აქვს. პირველ რიგში უნდა ვიყოთ უფლის ერთგულები. სიტყვით კი ვართ ქრისტიანები, მაგრამ საქმეებით არ ვართ ხოლმე ხშირ შემთხვევაში. ხე კიდევ ნაყოფით იცნობა. ღმერთმა ადამიანი სიხარულისთვის და მადლიერებისთვის გააჩინა. პირველ რიგში მინდა გისურვოთ ღვთის ერთგულება, სიხარული და სიყვარული.
